Zespół Aspergera
Zespół Aspergera
Zespół Aspergera (ZA) to jedno z zaburzeń rozwoju, które – zwłaszcza w początkowym stadium – bywa trudne do rozpoznania. Postawienie diagnozy Zespołu Aspergera nie jest proste, ponieważ dolegliwości dotyczą głównie najmłodszych i dotykają ośrodkowego układu nerwowego. U jednych skala dysfunkcji jest niewielka, dlatego zyskują tytuł „odludków” czy „samotników żyjących we własnym świecie” i z tą „łatką” dorastają. Dzisiaj na szczęście świadomość występowania tego zaburzenia wzrasta i udaje się zdiagnozować Zespół Aspergera u dorosłych.
W naszej poradni psychologicznej przyjmujemy osoby w każdym wieku. Jeżeli masz jakiekolwiek podejrzenia dotyczące zachowania Twojego dziecka, chcesz rozwiać wątpliwości lub dowiedzieć się co to jest Zespół Aspergera – umów się na wizytę w porani psychologicznej Spokój w Głowie znajdującej się w Wołominie.
Wcześniej jednak zapraszamy Cię do lektury naszego tekstu, z którego dowiesz się:
- co to jest Zespół Aspergera,
- jakie są przyczyny Zespołu Aspergera,
- jakie są objawy Zespołu Aspergera,
- jak postępować w przypadku zdiagnozowania Zespołu Aspergera u dorosłego lub u dziecka,
- jakie mogą być symptomy Zespołu Aspergera,
- co odróżnia Zespół Apergera,
- sposoby przebiegu Zespołu Aspergera.
Zespół Aspergera co to?
Zespół Aspergera to łagodniejsza forma zaburzenia ze spektrum autyzmu. Jako termin używany jest od 1992 roku. Wtedy dopiero opracowano kryteria diagnozy i wyodrębniono objawy, jakie daje Asperger. Należy do nich przede wszystkim dysfunkcja społeczna, a więc szeroko pojęte trudności z nawiązywaniem oraz podtrzymywaniem relacji z innymi ludźmi.
Niepoprawnym, lecz często używanym sformułowaniem jest „choroba Aspergera”. Tymczasem edukujemy pacjentów, uświadamiając ich, że dziecko, u którego zdiagnozowano syndrom nie jest chore, nie wymaga leczenia farmakologicznego (jedynie uczęszczania na terapię kognitywną lub behawioralną) ani szczególnego traktowania, jedynie zrozumienia.
Chociaż takie osoby różnią się od reszty społeczeństwa, ich zachowanie nie odbiega zbyt drastycznie od ogólnie przyjętych norm. Ważne jest jednak zdiagnozowanie problemu, ustalenie przyczyn Zespołu Aspergera, jak również prawidłowe zinterpretowanie objawów. To pomoże w zaakceptowaniu odmienności bliskiej osoby i uświadamianie otoczenia, które często bywa krytyczne i nieempatyczne. Pomocą w prowadzeniu terapii zaburzenia służą specjaliści pracujący w poradni Spokój w Głowie w Wołominie.
Przyczyny Zespołu Aspergera
Przyczyny Zespołu Aspergera do dzisiaj nie są dokładnie i jednoznacznie rozpoznane. Uznaje się jednak, że mogą mieć podłoże genetyczne, a ryzyko wystąpienia zaburzenia wzrasta w sytuacji, gdy ojciec dziecka przekroczył 40. rok życia. Jeżeli matka w ciąży przeszła toksoplazmozę, ospę, różyczkę, cytomegalię lub doszło do komplikacji na etapie porodu, to także może pozostawić ślad w postaci zachowań autystycznych o różnym stopniu nasilenia.
Również za przyczyny, które wywoływały Zespół Aspergera uznaje się przedwczesne narodziny (dzieci urodzone przed 26. tygodniem ciąży). Ponadto osoby z rozpoznaniem zespołu Retta i zespołu łamliwego chromosomu X, zostały powiązane jako czynniki predysponujące do przyczyny Zespołu Aspergera.
Najbardziej akceptowaną hipotezą jest to, że przyczyna występowania Zespołu Aspergera jest wynikiem połączenia czynników genetycznych i środowiskowych, które wpływają na rozwój mózgu. Coraz więcej dowodów sugeruje, że płaty czołowe i skroniowe mózgu są obszarami, w których koncentrują się dysfunkcje rozwojowe.
Obalamy natomiast wszelkie mity na temat pojawienia się syndromu Aspergera jako NOP u dziecka po szczepieniu.
Warto podkreślić, że Zespół Aspergera nie jest spowodowany też urazami emocjonalnymi (takimi jak obecność dziecka w konfliktach domowych, brak czułości czy zaniedbanie rodzicielskie).
Objawy Zespołu Aspergera
Rozpoznanie Zespołu Aspergera odbywa się na podstawie informacji zebranych w wywiadzie, dotyczących obciążeń genetycznych i przebiegu ciąży oraz porodu, a także zgłaszanych objawów. Alarmujące mogą być przede wszystkim takie objawy Zespołu Aspergera jak:
- wycofanie społeczne, a więc unikanie kontaktów z innymi osobami, brak chęci i umiejętności nawiązywania głębszych relacji. Zdarza się, że jest to rekompensowane dużą aktywnością w sieci, szczególnie na czatach czy forach,
- trudności z nadawaniem i odbieraniem komunikatów niewerbalnych (mimiki, gestów),
- brak zrozumienia parafraz, metafor, ironii – komunikaty słowne są odbierane dosłownie, co często uniemożliwia wychwycenie szerszego kontekstu wypowiedzi,
- silne przywiązanie do rytuałów, niechęć do zmian, poznawania nowych rzeczy, miejsc i ludzi,
- stereotypowe zachowania, które budują poczucie bezpieczeństwa i pewności, lecz całkowicie wykluczają spontaniczność (podczas zakupów, pokonywania drogi do pracy czy szkoły),
- zaburzenia czucia głębokiego, problemy z utrzymaniem równowagi i inne dysfunkcje motoryki małej oraz dużej,
- zachowania kompulsywne, zmienne nastroje, obsesyjne mycie rąk, pedantyzm,
- brak podzielności uwagi i problemy z zapamiętywaniem.
Uczulamy jednak, aby nie stawiać diagnozy samodzielnie i ograniczyć szukanie informacji w internecie. Często służą one wyłącznie wzbudzaniu paniki, a tego nie chcemy robić! Większość objawów Zespołu Aspergera nie zawsze jest jednoznaczne. Znacznie rozsądniej jest umówić się na spotkanie ze specjalistą z Wołomina. Spokój w Głowie to bezpieczna przestrzeń, która dostarczy Ci merytorycznej wiedzy na temat syndromu Aspergera i wesprze w dalszych działaniach.
Trzeba też wiedzieć, że objawy Zespołu Aspergera nie zawsze są takie same i występują z identycznym nasileniem. Zmieniają się wraz z wiekiem i najbardziej zauważalne stają się dopiero w wieku szkolnym, a konkretniej po rozpoczęciu edukacji w szkole podstawowej. To swoisty sprawdzian, który pokazuje jak dziecko odnajduje się w grupie, czy potrafi przystosować się do nowego środowiska i w jakim stopniu wpisuje się w tę społeczność.
Momentem kulminacyjnym dla osób dotkniętych Zespołem Aspergera zazwyczaj jest wiek dojrzewania. Nastolatkom z ZA trudniej jest przejść przez ten wyjątkowy okres niż zdrowym „normalnym” rówieśnikom. Nie pomaga burza hormonów.
Syndrom Aspergera u dzieci
Pierwsze objawy Zespołu Aspergera zazwyczaj daje się zauważyć już u małych dzieci. Mogą pojawić się już w pierwszym roku życia. Jednak na tym etapie cechy rozwoju syndromu Aspergera są trudne do zidentyfikowania. Często przypisywane są innym problemom lub nie są interpretowane jako nieprawidłowe. Zwykle to dopiero w wieku szkolnym dziecko zaczyna zwracać uwagę na różnice w rozwoju społeczno-behawioralnym.
Często jednak okres dojrzewania młodego człowieka wiąże się z występowaniem wielu zachowań, które teoretycznie wpisują się w koncepcję autyzmu wraz z jego odmianami, ale praktycznie mogą być naturalnymi etapami rozwoju. Dlatego tak akcentujemy konieczność spotkania się ze specjalistą, który rozpozna objawy zespołu Aspergera, rozwój Zespołu Aspergera w oparciu o badania, wywiad, obserwację, zadania i ćwiczeń oraz własną wiedzę i doświadczenia w kontaktach z pacjentami.
Asperger u dzieci może dawać bardzo zróżnicowane objawy. Możliwe, że na różnych momentach życia pojawiają się różne oznaki tego syndromu. Oprócz wielu trudności w interakcjach społecznych i komunikacyjnych istnieje wiele innych elementów, które pozwalają zidentyfikować występowanie Zespółu Aspergera u dziecka. Na przykład są to narzucone sobie rutyny, ograniczone zainteresowania i obawy. Podobnie niedojrzałość emocjonalna w stosunku do swojego etapu rozwojowego, poczucie niezrozumienia, lęk, depresja, perfekcjonizm są powszechnymi objawami u dzieci i młodzieży z Zespołem Aspergera. Z drugiej strony osoby młodsze często doświadczają różnych problemów w nauce z powodu trudności w elastyczności myślenia.
Zmiana nauczycieli, dostosowywanie się do harmonogramów lekcji i zmiany w codziennych zajęciach to trudne sytuacje dla dzieci z Zespołem Aspergera. W ten sam sposób stwarzają trudności w nawiązywaniu społecznych relacji przyjaźni. Ważne jest, aby pamiętać, że objawy Zespołu Aspergera u dzieci mogą się różnić w zależności od indywidualnych cech osoby.
Cechy dziecka z Aspergerem
U dzieci z zespołem Aspergera można zaobserwować:
- trudności w nawiązywaniu przyjaźni i utrzymywaniu kontaktów koleżeńskich,
- problemy z wymową: powtarzanie, monotonny („robotyczny”) ton, bardzo szybka lub wolna mowa, mowa zdezorganizowana lub niespójna,
- mały kontakt wzrokowy podczas rozmów,
- dziecko z zespołem Aspergera może czuć się bardziej komfortowo w kontaktach z osobami z innej grupy wiekowej niż ich własna (młodszymi i starszymi),
- trudności w interpretacji uczuć, nastrojów i intencji innych ludzi,
- nieumiejętność zrozumienia sarkazmu, ironii i żartów,
- zmniejszona zdolność rozumienia mowy ciała i mimiki,
- ograniczona ekspresja własnych emocji,
- problemy z kontrolowaniem tonu głosu (mogą np. mówić bardzo głośno w miejscach wymagających zachowania ciszy, takich jak kościół czy biblioteka),
- skupienie się na sobie,
- mówienie wyłącznie o swoich zainteresowaniach,
- powtarzające się ruchy (takie jak klaskanie w dłonie lub machanie rękami),
- obsesja na punkcie pewnych tematów, którym poświęcają się z oddaniem i gromadzą ogromny repertuar informacji,
- wielkie przywiązanie do rytuałów lub wzorców zachowań,
- przesadne reakcje na zmiany,
- dziwne lub społecznie nieodpowiednie zachowanie (np. wypowiadanie się z nadmierną szczerością),
- zaburzenia koordynacji ruchowej,
- nietypowa wrażliwość na hałas, dotyk, zapach, smak lub bodźce wzrokowe,
- bardzo dobra pamięć,
- bogate słownictwo,
- dbałość o szczegóły,
- świetna zdolność koncentracji, zwłaszcza w dziedzinach wiedzy, którymi dziecko bardzo się interesuje.
Zespół Aspergera u dorosłych
Ze względu na to, że syndrom Aspergera oficjalnie pojawił się dopiero w latach 90. a kolejne dekady musiały upłynąć, aby zaczął być traktowany poważnie, dzisiaj w Polsce żyje wiele osób z niezdiagnozowanym zespołem Aspergera.
Jeżeli całe życie czujesz, że odstajesz od innych, masz problemy czy wręcz niechęć do nawiązywania relacji międzyludzkich, przejawiasz zachowania kompulsywne lub obsesyjne, jesteś zamknięty na świat, lecz skoncentrowany na hobby, jakim są nauki ścisłe, a w Twojej rodzinie są osoby o podobnym „charakterze”, skonsultuj się z psychologiem lub psychologiem dziecięcym.
Na podstawie opisanych objawów, zdiagnozuje zespół Aspergera lub rozpozna inne zaburzenie. Wtedy też zaproponuje wdrożenie terapii, bo na tego typu wsparcie nigdy nie jest za późno!
Pomogliśmy już wielu pacjentom z Wołomina i okolic.
Zobacz artykuł: Zespół Aspergera u dorosłych
Co wyklucza Zespół Aspergera
Stawianie diagnozy Zespołu Aspergera jest zróżnicowane. Oznacza to, że Zespół Aspergera wymaga postawienia diagnozy różnicującej i określenia, że nie pasuje do żadnego innego zaburzenia. Innymi słowy, Zespół Aspergera nie jest nadpobudliwością, deficytem uwagi, zaburzeniem poznawczym itp. Wszystkie te inne zaburzenia mogą współwystępować z Aspergerem, ale dopiero można to określić podczas diagnozy różnicowej.
Istnieje wysoki odsetek zaburzeń psychicznych i zaburzeń rozwoju dziecka, które mają wspólne kryteria diagnostyczne z Zespołem Aspergera, ale ostatecznie pozwalają na postawienie innej diagnozy. Na przykład może chodzić o:
- zaburzenia semantyczno-pragmatyczne,
- schizoidalne zaburzenie osobowości,
- zaburzenia pracy prawej półkuli mózgowej,
- upośledzenie zdolności niewerbalnego uczenia się,
- dyskalkulia lub dysgrafia,
- zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD),
- zaburzenie Tourette’a,
- tiki nerwowe,
- zaburzenia języka i komunikacji,
- zaburzenia afektywne i zaburzenia lękowe,
- zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne,
- inne zaburzenia psychiczne, behawioralne i neurologiczne.
Ważne jest również określenie, czy do podobnych do Zespołu Aspergera objawów nie dochodzi po zażyciu alkoholu, narkotyków lub w wyniku traumy czy zespołu stresu pourazowego.
Ustalenie trafnej diagnostyki różnicowej warunkuje nie tylko wybór adekwatnego i skutecznego programu interwencyjnego. Daje także dostęp do konkretnej wiedzy na temat rozwoju diagnozy i ogólnego rokowania w każdym zaburzeniu. Dlatego tak ważne jest zgłoszenie się do profesjonalisty, który wykorzystując szereg specjalistycznych narzędzi badawczych, ustali, czy Zespół Aspergera dotyczy jego osoby, czy chodzi o coś zupełnie innego.
Diagnoza Zespołu Aspergera – leczenie Zespołu Aspergera
„Leczenie” syndromu Aspergera jest niemożliwe przy pomocy leków. Zamiast farmakologii stosuje się natomiast psychoterapię, głównie behawioralną oraz kognitywną. Wczesna interwencja i wdrożenie regularnych konsultacji lekarskich mają swoje solidne uzasadnienie – pomagają osobie z ZA odnaleźć się w społeczeństwie i funkcjonować w nim w miarę normalnie. Często udaje się uzyskać bardzo dobre rezultaty, czyli przystosować dziecko, nastolatka lub dorosłego do samodzielnego życia. Wiele z tych osób kończy szkoły, w tym uczelnie wyższe ze stopniami naukowymi i z sukcesem rozwija karierę zawodową. Osoby świadome tego, że cierpią z powodu Zespołu Aspergera mogą żyć na tyle normalnie, że zakładają własne rodziny. Ważne, aby partner umiał zaakceptować i zrozumieć ich odmienność, która często przejawia się w byciu indywidualistą czy ekscentrykiem.
Niepokojących symptomów, które mogłyby świadczyć o zespole Aspergera u dorosłych lub u dzieci, nie należy lekceważyć. Wczesne rozpoznanie pozwala na udzielenie im skutecznej pomocy, aby czuli się pewniej, nie mieli kompleksów i nie czuli się wykluczeni z życia społecznego. W przypadku osób dorosłych często te problemy są już mocno zakorzenione i nasilone, stąd pomoc psychologa z gabinetu psychologicznego Spokój w Głowie może się okazać nieprzeceniona.
Umówienie wizyty dla pacjentów z Wołomina i innych okolicznych miejscowości jest możliwe osobiście w rejestracji, poprzez rezerwację online, a także mailowo czy telefonicznie. Gwarantujemy pełną dyskrecję, merytoryczne wsparcie oraz dopasowanie najlepszej terapii Zespołu Aspergera do konkretnych potrzeb.
Niewątpliwie terapia psychologiczna jest jednym z najważniejszych rodzajów „leczenia”, pomocy jeśli chodzi o poprawę głównych ograniczeń Zespołu Aspergera. Jest to metoda, która sprzyja polepszeniu komunikacji, wykonywaniu codziennych zadań oraz poprawia poziom interakcji społecznych i zrozumienia u osób z tym syndromem.