Zaburzenia rytmu serca nie zawsze są spowodowane chorobą układu sercowo-naczyniowego. W niektórych przypadkach wynikają z oddziaływania różnych czynników na układ nerwowy. Czym jest arytmia na tle nerwowym?
Czym jest arytmia na tle nerwowym?
Arytmia na tle nerwowym to zaburzenie rytmu serca wywołane przez czynniki psychiczne (napięcie emocjonalne, stres, lęk). W odróżnieniu od innych rodzajów arytmii, które mogą mieć przyczyny organiczne (np. choroby serca), tego typu arytmia jest związana głównie z funkcjonowaniem układu nerwowego i reakcją organizmu na stresory.
Wspomniane stresory (czyli wewnętrzne lub zewnętrzne bodźce, lub zdarzenia wywołujące stres) prowadzą do aktywacji układu nerwowego. Powoduje to zwiększenie częstotliwości skurczów serca, a także wzrost wydzielania noradrenaliny i adrenaliny.
Przyczyny arytmii psychogennej
Arytmia na tle nerwowym nie bez powodu nazywana jest “psychogenną”. Przyczyny jej powstawania są związane z funkcjonowaniem układu nerwowego i reakcją organizmu na stresory psychiczne.
Wśród przyczyn arytmii psychogennej wymienia się:
- stres – jedna z najczęstszych przyczyn tego typu arytmii;
- lęk i zaburzenia lękowe – bardziej narażone na wystąpienie arytmii psychogennej są osoby z zaburzeniami lękowymi uogólnionymi (GAD) czy napadami paniki;
- napięcie emocjonalne – silne emocje mogą prowadzić do nagłych zmian w pracy serca;
- depresja;
- zaburzenia snu – niewystarczająca ilość snu, a także obturacyjny bezdech senny czy bezsenność mają niekorzystny wpływ na układ nerwowy i zwiększają jego pobudliwość;
- niezdrowy styl życia;
- uwarunkowania genetyczne;
- choroby przewlekłe;
- przyjmowanie niektórych leków;
Zrozumienie przyczyn zaburzeń rytmu serca jest niezbędne do zaplanowania leczenia.
Objawy arytmii na tle nerwowym
Jak objawia się arytmia na tle nerwowym? Niepokojące sygnały mogą być różnorodne. Są to m.in.:
- uczucie szybkiego i nieregularnego bicia serca,
- zawroty głowy,
- uczucie duszności,
- zmęczenie,
- niepokój.
Jak rozpoznać, że wyżej wymienione objawy są związane z arytmią na tle nerwowym? Niezbędna jest konsultacja z lekarzem, a także wykonanie badań kardiologicznych. Diagnostyka zaburzeń rytmu serca obejmuje m.in. EKG, echokardiografię. W przypadku podejrzenia arytmii psychogennej, konieczna może być również wizyta u psychologa.
Rola psychoterapii i redukcji stresu w zapobieganiu arytmii
Główną przyczyną arytmii na tle nerwowym jest stres. Wśród innych częstych przyczyn wymienia się stany lękowe czy depresję. W związku z tym leczenie jest złożone i obejmuje nie tylko zdrowy styl życia i farmakoterapię, ale i psychoterapię.
W przypadku arytmii psychogennej zastosowanie znajdują różne formy radzenia sobie ze stresem:
- techniki relaksacyjne (np. joga),
- terapia poznawczo-behawioralna,
- medytacja.
Pomocna jest również zmiana stylu życia. Wsparciem dla układu nerwowego jest odpowiednio zbilansowana dieta, regularna aktywność fizyczna, unikanie używek, a także odpowiednia ilość i jakość snu.
Jeśli zdrowy styl życia i techniki radzenia sobie ze stresem nie przynoszą wystarczających rezultatów, konieczna może być farmakoterapia. W przypadku arytmii na tle nerwowym lekarz może zlecić np. beta-blokery lub leki przeciwlękowe.
