Dysgrafia – test na dysgrafię
Dysgrafia
Jednym z najważniejszych wymogów szkolnych jest nabywanie umiejętności pisania. Jednak w obliczu scenariusza, w którym odpowiednie i ukierunkowane bodźce potrzebne do tego procesu nie działają prawidłowo, pojawia się wielkie pytanie: czy to dysgrafia? By móc na nie odpowiedzieć, trzeba wykonać test na dysgrafię w gabinecie psychologicznym. Dlatego serdecznie zapraszamy wszystkich pacjentów na diagnozę utraty zdolności czytelnego pisania.
Wszystkie testy psychologiczne wykonywane w naszej poradni znajdziesz tutaj: Testy psychologiczne
Kiedy wykonać test na dysgrafię?
Kolejna jedynka w szkole za nieczytelne pismo. Pokreślone bazgroły w zeszycie. Powolne pisanie. Następna uwaga nauczyciela z notatką „do przepisania – napisz pięknym pismem”. Tymczasem Twoje dziecko pomimo usilnych starań cały czas doświadcza wielu trudności podczas pisania. Nie można przeczytać tego, co napisało, a nauczycielom w szkole trudno jest ocenić jego sprawdziany pisemne, dyktanda, teksty. Te wszystkie sytuacje mogą wiązać się z dysgrafią, czyli mogą wynikać specyficzne trudności w pisaniu odręcznym. W takich przypadkach wskazana jest konsultacja u psychologa, który wykona odpowiedni test na dysgrafię i postawi dokładną diagnozę.
Dysgrafia (agrafia) – co to jest?
Dysgrafia (agrafia) jest czysto motorycznym zaburzeniem związanym z deficytem procesów tworzenia pisma ręcznego. Pismo nie jest płynne, a jego zapis jest trudny do rozszyfrowania. Dziecko bardzo się męczy samym aktem pisania i niechętnie podchodzi do związanych z tą czynnością zadań.
Agrafia skutkuje umiejętnością pisania poniżej oczekiwań dla wieku. Związana jest z brakiem równowagi między jakością formowania liter (wyrównanie i odstępy między literami i wyrazami, wielkość liter itp.) a tempem (szybkość pisania). Nieczytelny charakter pisma może mieć negatywny wpływ na wyniki w nauce i relacje psychospołeczne. Ingeruje w kontakty interpersonalne, staje się powodem do odczuwania wstydu i osłabienia poczucia własnej wartości. Ma to związek z faktem, że pisanie kaligraficzne jest złożoną czynnością, która obejmuje jednocześnie:
- zdolności percepcyjno-motoryczne, między innymi precyzyjną kontrolę motoryczną, integrację wzrokowo-ruchową, planowanie motoryczne, percepcję wzrokową, percepcję kinestetyczną;
- procesy poznawcze, czyli np. zdolność dekodowania słów, utrzymywania uwagi, elastyczność myślenia.
Dlatego zdiagnozowanie i zrozumienie dysgrafii pomaga we wczesnej identyfikacji problemu i podjęciu odpowiedniej interwencji terapeutycznej dla dzieci dotkniętych dysgrafią. Należy podkreślić, że dziecko z dysgrafią ma prawidłowy rozwój intelektualny. Problemem jest trudność lub niemożność pisania zgodnie ze „standardami” wymaganymi w naszym społeczeństwie, na przykład w salach lekcyjnych i środowisku pracy, co szkodzi nauce, samopoczuciu i ogólnemu rozwojowi.
Objawy dysgrafii, które sugerują zaburzenie
Pierwsze objawy dysgrafii można zauważyć głównie w szkole, gdyż pisanie jest niezbędną częścią nauki. Nawet połowa czasu, które dziecko spędza w szkole, poświęcona jest na wykonywanie zadań motoryki małej, polegających głównie na pisaniu odręcznym.
Wśród objawów dysgrafii obserwowanych w domu i w szkole, które pomagają zidentyfikować problem, można wymienić:
- trudność w pisaniu;
- nieczytelne pismo odręczne, a nie „brzydkie pismo”, nawet dla dziecka, które samo coś napisało;
- tekst pisany z kombinacji wielkich i małych liter;
- trudność w rozróżnianiu wielkich i małych liter;
- mieszanie liter w słowach i zdaniach;
- pismo jest zbyt „zespolone” lub niekompletne, lub z niepotrzebnymi odstępami między literami i słowami;
- problemy z pisaniem w ciągłej linii na stronie zeszytu lub w ćwiczeniówce;
- opóźnienie w przepisywaniu informacji zapisanych na tablicy podczas zajęć;
- wolne pisanie;
Dodatkowo warto zwrócić uwagę na oznaki i objawy dysgrafii obserwowane u dzieci podczas zadań związanych z pisaniem:
- ciągłe i uporczywe narzekanie na początku, w trakcie i po zadaniu;
- „walka” z odrabianiem lekcji, ucieczki od wykonywania pracy;
- skarżenie się na ból całej ręki, dłoni lub ramienia;
- wyczerpanie fizyczne, gdy pisanie zostanie zakończone;
- łatwość rozpraszania się;
- niechęć chodzenia do szkoły.
Jakie są rodzaje dysgrafii?
Dysgrafia to pojęcie ogólne, ponieważ można wymienić trzy rodzaje dysgrafii, które różnią się objawami i doświadczanymi trudnościami.
Dysgrafia motoryczna
- Są to zaburzenia psychomotoryczne.
- Dziecko z dysgrafią ruchową rozumie związek między słyszanymi dźwiękami a graficzną reprezentacją tych dźwięków, ale ma trudności z pisaniem jako konsekwencją słabych zdolności motorycznych.
- Objawia się w powolności, dysocjacji ruchów graficznych, niezróżnicowaniu znaków graficznych, nieprawidłowym posługiwaniu się ołówkiem i nieodpowiedniej postawie podczas pisania.
- Przepisywany tekst zawiera dużo błędów.
- Pojawiają się problemy z rysowaniem.
Dysgrafia przestrzenna
- Pismo jest nieczytelne, spontaniczne, bez błędów ortograficznych.
- Pisownia ze słuchu i szybkość pisania są raczej normalne, ale pojawiają się trudności przy przepisaniu innego tekstu.
- Występują problemy z rysowaniem.
Dysgrafia dyslektyczna
- Spontaniczne pisanie tekstu jest nieczytelne, zwłaszcza gdy jego treść jest złożona.
- Pisownia ze słuchu jest słaba.
- Kopiowanie lub przepisywanie tekstu i rysowanie są względnie normalne.
- Pojawia się bardzo dużo błędów ortograficznych i interpunkcyjnych.
Sprawdź również czym jest dysleksja.
Jakie są przyczyny dysgrafii?
Podobnie jak w przypadku innych zaburzeń, nie ma obowiązującej jednej przyczyny dysgrafii. Zaburzenie to może być jednak spowodowane różnymi czynnikami. Najczęściej wymienia się podłoże:
- Neurologiczne: związane nie z chorobą, a z deficytem neuronów, który utrudnia dziecku porządkowanie informacji i czytelne pisanie.
- Psychomotoryczne: ponieważ nie wszystkie dzieci rozwijają te umiejętności w tym samym czasie. Może wystąpić zmiana, która utrudnia koordynację ruchów dłoni i ramienia, powodując problemy z pisaniem, trzymaniem długopisu.
- Wzrokowo-percepcyjne: jest związane z trudnością w rozpoznaniu tego, co jest widziane.
- Wzrokowo-motoryczne: ma związek ze zdolnością do koordynowania ruchów ciała i oczu.
- Pedagogiczne: powiązane ze sztywnym schematem nauczania, w którym nauczyciel nie uwzględnia różnic indywidualnych ani nie dostosowuje metod do poziomu ucznia.
Dysgrafia – ćwiczenia (nauka pisania), czyli jak pomóc dziecku i rozwijać zdolności ucznia?
Pierwszym krokiem jest oczywiście rozpoznanie, że dziecko ma dysgrafię i niezmuszanie go do czegoś, z czym prawdopodobnie nie będzie w stanie sobie poradzić. Następnie konieczne jest ustalenie metodologii, które najlepiej pasują do przypadku dziecka, u którego stwierdzono dysgrafię.
Zobacz poniżej kilka technik, które można zastosować w przypadku ćwiczeń podczas pracy z osobą dotkniętą dysgrafią w domu, w gabinecie psychologicznym, a nawet w szkole.
- Wykonywanie niezależnych ruchów palców, dłoni i nadgarstków. Robi się je, przesuwając przedmioty w przestrzeni, np. „chodzenie” palcami po plecach drugiej osobie, naśladowanie dłońmi chodu słonia, galopu konia, padającego deszczu, zabawa pacynkami, piaskiem itp.
- Manipulowanie palcami i dłońmi, między innymi wykonywanie poleceń typu otwórz za pomocą klucza, śrubokręta, przesuń przedmiot między palcami itp.
- Zdolność do dopasowania i przystosowania dłoni i palców do kształtu i konsystencji przedmiotów, np. dotykanie części twarzy, różnych przedmiotów w ciekawych kształtach.
- Przesuwanie dłonią lub przedmiotem po powierzchni: pocieranie, drapanie, zamiatanie, badanie dotykowe przedmiotu, malowanie palcami, prasowanie, rysowanie palcem po lustrze i inne.
- Naciskanie, dotykanie lub próba uformowania przedmiotu: m.in. modelina, glina, plastelina, wciskanie guzików itp.
- Praca nad koordynacją ruchową dłoni, m.in. noszenie jajka na łyżce, bieganie z wiadrem pełnym wody, nawlekanie koralików.
- Wykonywanie ruchów obrotowych za pomocą palców i nadgarstków: nawijanie nitki, wkręcanie śrubokrętem, otwieranie klamki, zakręcanie wieczka przedmiotów cylindrycznych, zwijanie pasków papieru, odkręcanie nakrętki, obracanie przedmiotów między palcami.
- Łączenie ruchów rąk z innymi częściami ciała: ćwiczenia mimiczne i imitacyjne, budowanie z klocków, poruszanie kołem.
- Jednoczesna praca obu rąk, np. darcie, siekanie, wyżymanie materiału, składanie, zawiązywanie pętelki, zapinanie guzików.
- Używanie nożyczek, widelca, młotka, pęsety, szczypiec.
- Rysowanie od lewej do prawej i od dołu do góry na dużych, średnich i małych arkuszach.
- Łączenie kropek w rysunki lub robienie kopii obrazków.
- Zabawy polegające na wycinaniu, klejeniu, dopasowywaniu, tworzeniu konstrukcji, manipulowaniu przedmiotami, modelowaniu itp.
- Robienie ćwiczeń, które wymagają umiejętności motorycznych i wzrokowo-percepcyjnych, takich jak np. przebiegnięcie określonego dystansu, pokonywanie przeszkód (skakanie, czołganie się), łapanie piłki i rzucanie nią w cel w określonym czasie.
Warto pamiętać, że ćwiczenia na dysgrafię wymagają współpracy z dzieckiem, by miało poczucie wsparcia, odwzorowania prawidłowego ruchu i wizualizację całej akcji.
Diagnoza dysgrafii, którą wykona specjalista
Ostateczna diagnoza konkretnego deficytu uczenia się z zaburzeniami pisania może zostać postawiona jedynie przez specjalistę. W poradni Spokój w Głowie na małych pacjentów czekają psychologowie dziecięcy, którzy w przyjaznej atmosferze zaufania przeprowadzą niezbędne testy diagnostyczne. Profesjonalista jest również odpowiedzialny za ocenę procesu dekodowania liter i słów, umiejętności niezbędnej do nauki czytania, która poprzedza i jest konieczna do nauki pisania. Dzięki temu może stwierdzić lub wykluczyć również obecność innych specyficznych zaburzeń uczenia się, które mogą współwystępować z dysgrafią.
Podkreślamy, ocena występowania dysgrafii musi być przeprowadzona przez psychologa lub psychologa dziecięcego. Ponieważ to oni mają narzędzia i wiedzę, by postawić dobrą diagnozę i opracować plan interwencji. Dlatego nie zwlekaj, gdy zauważysz problemy z nieczytelnym pismem dziecka. Pomagamy również dorosłym, u których dysgrafia nie została zdiagnozowana w dzieciństwie, ale wpływa niekorzystnie na ich codzienne funkcjonowanie.
Zapraszamy wszystkich zainteresowanych do kontaktu telefonicznego, mailowego lub rezerwację wizyty przez formularz online.
Pełną ofertę naszej placówki wraz z kosztami wizyty sprawdzisz w cenniku.
Wszystkie testy psychologiczne wykonywane w poradni Spokój w Głowie