Zaniki lub zaburzenia pamięci kojarzymy zazwyczaj ze starością – demencją starczą czy chorobą Alzheimera. Tymczasem mogą one wystąpić także u młodszych osób. Co zrobić, by temu zapobiegać?
Jakie są przyczyny zaburzenia pamięci?
Warto odróżnić zaburzenia od zaników pamięci. Zaburzenia są terminem szerszym i obejmują wszystkie stany związane z zapamiętywaniem. Należą do nich zaniki pamięci, ale i amnezja (utrata pamięci, dotycząca pewnego okresu), ekmnezja (przeżywanie przeszłości jako teraźniejszości), złudzenie pamięciowe (zniekształcanie wspomnień) czy konfabulacje (luki w pamięci wypełniane przez fałszywe, najczęściej negatywne wspomnienia).
Problemy z pamięcią pojawiają się faktycznie najczęściej u osób starszych. Dotyczą one pamięci krótkotrwałej, podczas gdy pamięć długotrwała może pozostać nienaruszona. Osoby dotknięte zanikami pamięci często zapominają imion nowo poznanych lub nawet bliskich osób, gubią przedmioty, zapominają zjeść lub o tym, że zjadły posiłek. Nie pamiętają także, co mówiły przed chwilą.
Zaniki i zaburzenia pamięci rozpoznaje się jednak również u młodszych osób. Związane jest to często z silnym lub długotrwałym stresem, obciążeniem psychicznym czy depresją. Zaniki pamięci mogą wystąpić także po urazach głowy, udarze czy w wyniku spożywania alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych. Pamięć krótkotrwała ulega zaburzeniu także wówczas, gdy w organizmie brakuje określonych witamin i minerałów (najczęściej tych z grupy B, antyoksydantów, C, E, a także magnezu, potasu, cynku, żelaza czy kwasów omega-3).
Jak wesprzeć pamięć?
Aby pomóc w utrzymaniu dobrej kondycji pamięci, warto stosować… trening. Podobnie jak ćwiczymy mięśnie, możemy wyćwiczyć także umysł. Na czym polega taki trening?
- Rozwiązuj krzyżówki, łamigłówki, zagadki.
- Zapamiętuj numery telefonów, numer konta, daty urodzenia bliskich.
- Czytaj książki i próbuj zapamiętywać jak najwięcej szczegółów.
- Ucz się na pamięć wierszy.
- Jeśli lubisz, rozwiązuj zadania matematyczne.
- Graj w planszówki, wymagające myślenia.
Udowodniono także, iż duży wpływ na pamięć ma uprawianie sportu. Do mózgu dopływa podczas ruchu więcej krwi, co dotlenia szare komórki. Jeśli do tego uprawiamy sport, który wymaga szybkiej reakcji, np. jazda na rolkach, tenis stołowy lub ziemny, jazda rowerem, poprawiamy pracę mózgu, a tym samym pozytywnie wpływamy na pamięć.
Niezmiernie ważny jest także zdrowy sen – jego odpowiednia ilość i jakość. Wypoczynek w nocy dotlenia mózg, powoduje też jego regenerację.
Prawidłowe zapamiętywanie można również wspomóc suplementami. Suplementy diety poprawiają nie tylko pamięć, ale i inne funkcje mózgu. Wspierają organizm w sytuacjach stresowych, mają pozytywny wpływ na samopoczucie, opóźniają też efekty starzenia.
Pomocne są także kwasy omega-3, które pomagają zapobiegać demencji i na dłużej zachować koncentrację. Podobne właściwości ma zielona herbata. Można zastąpić nią kawę, gdyż nie tylko poprawia pamięć i koncentrację, ale i zwiększa metabolizm, dostarczając przy tym energii.
Okazuje się również, że wpływ na utratę pamięci ma dieta bogata w słodkie napoje. Z badań wynika, że picie zbyt wielu słodkich napojów (dotyczy to również owocowych) może mieć związek z mniejszą objętością mózgu, a to właśnie jest wczesnym objawem choroby Alzheimera. Dlatego warto zamienić słodkie napoje na wodę mineralną.
Swoją rolę w zaburzeniach pamięci odgrywa też dieta wysokokaloryczna. Nie tylko prowadzi do otyłości, ale i negatywnie wpływa na mózg, prowadząc do stanu zapalnego w niektórych jego częściach.
Pamięć poprawić możemy więc również dietą, a pozytywną informacją jest to, że dobry wpływ ma tu czekolada. Oczywiście, mowa tu o ciemnej czekoladzie, zawierającej co najmniej 70 proc. kakao. Osoby, które spożywają ciemną czekoladę, osiągają lepsze wyniki w testach pamięci przestrzennej. Wynika to z faktu, że flawonoidy zawarte w kakao poprawiają przepływ krwi do mózgu. Tego efektu nie osiągniemy jednak jedząc mleczną czekoladę, która zawiera znaczne ilości cukru.
