Bezsenność to jedna z najczęstszych chorób cywilizacyjnych XXI wieku. Zaburzenia ze snem dotyczą aż 64% Polaków 1*. Schorzenie może objawiać się trudnościami w zasypaniu, zbyt wczesnym wstawaniem lub częstymi przebudzeniami w nocy, co przekłada się na gorsze samopoczucie i funkcjonowanie w ciągu dnia. Co powoduje problemy ze snem i jak leczyć bezsenność?
Czym jest bezsenność?
Trudności w utrzymaniu długiego snu? Zbyt wczesne stawanie czy trudności z zasypianiem? Bezsenność może dotyczyć osób w każdym wieku, w tym dzieci i osób starszych. Dolegliwość definiowana jest jako subiektywna i negatywna ocena jakości własnego snu. Zgodnie z kryteriami diagnostycznymi przypadłość stwierdza się, gdy występują takie objawy jak:
- Trudności w zasypianiu – czas od położenia się do snu do momentu zaśnięcia u zdrowego człowieka przed 65 rokiem życia powinien wynosić maksymalnie do 30 minut. Za nieprawidłową uważa się powtarzającą się latencję powyżej 45 minut.
- Zbyt krótki sen – za nieprawidłowe uważa się przesypianie poniżej 6-6,5 godziny w ciągi doby. Objawem zaburzeń snu jest m.in. zbyt wczesne budzenie się nad ranem bez możliwości ponownego zaśnięcia.
- Niska jakość snu – innym objawem może być płytki sen, któremu towarzyszą pobudki o łącznej długości powyżej 30 minut.
Sporadyczne zaburzenia snu zdarzają się każdemu. O bezsenności możemy mówić, jeśli nieprzespana noc zdarza się co najmniej trzy razy w tygodniu, a dolegliwości występują co najmniej 3 miesiące.
W zależności od objawów i czasu trwania zaburzeń wyróżnia się bezsenność krótkotrwałą i długotrwałą. Mogą być one powodowane przez wiele różnych czynników. Bezsenność krótkotrwała to najczęściej efekt stresu, niewłaściwego stylu życia lub czynników środowiskowych, takich jak niewygodny materac czy zbyt mała ilość powietrza w sypialni. Za bezsenność przewlekłą mogą odpowiadać choroby przewlekłe, zaburzenia psychiczne lub długotrwałe zaniedbania w kwestii higieny snu i zdrowego trybu życia.
Jak leczyć bezsenność?
Ilość snu potrzebnego do pełnej regeneracji organizmu jest kwestią indywidualną. Jeśli zauważyłeś u siebie niepokojące objawy i jesteś niezadowolony z jakości swojego snu, możesz skorzystać z terapii behawioralnej, leczenia farmakologicznego lub zacząć po prostu od zmiany nawyków. W każdym przypadku leczenie warto skonsultować z lekarzem i poprzedzić wykonaniem podstawowych badań takich jak EKG lub morfologia krwi.
Zmiana nawyków
Pierwszym krokiem jest przestrzeganie zasad higieny snu, które ułatwiają zasypianie i dobry wypoczynek. Wśród nich znajdują się m.in. stałe godziny kładzenia się i wstawania z łóżka, wietrzenie pokoju, czystość sypialni, optymalna temperatura i wygodny materac. Zadbaj także o odpowiednie zaciemnienie pokoju oraz odłóż z daleka od łóżka elektroniczne przedmioty, jak telefon lub komputer. Ostatni posiłek zjedz 2-3 godziny przed snem i zadbaj o to, aby był lekkostrawny.
Terapia poznawczo-behawioralna
Terapia poznawczo-behawioralna poza zmianą złych nawyków obejmuje także techniki redukcji czasu potrzebnego na zaśnięcie oraz techniki kontroli bodźców. Metoda z użyciem codziennie aktualizowanego dzienniczka pozwala rozpoznać i zmienić zachowania, które zakłócają sen oraz wprowadzić harmonogram, który pozwoli Ci stopniowo wydłużać czas snu w stosunku do czasu spędzonego w łóżku.
Terapia farmakologiczna
Jeśli przedstawione wyżej metody nie zapewniają pożądanych rezultatów, terapię możesz wesprzeć farmakologicznie. Część leków wymaga przepisu lekarzu, inne wydawane są bez recepty. Przykładem może być stosowana w leczeniu krótkotrwałej bezsenności Senamina, która zawiera przebadaną klinicznie doksylaminę. Substancja blokuje receptory histaminowe H1 i pozwala wyciszyć organizm, ułatwiając zasypianie i poprawiając jakość snu. Samodzielne leczenie powinno mieć charakter tymczasowy. Długotrwale utrzymujące się zaburzenia snu należy skonsultować z lekarzem.
Bibliografia:
- 1 https://wgospodarce.pl/informacje/93630-jak-nie-spia-polacy
- A. Kapała.: Zaburzenia snu w kontekście przemian cywilizacyjnych, Sztuka Leczenia 2014.
- M. Skalski, Bezsenność – patogeneza i leczenie, wyd. Kosmos 2014.
- https://senamina.pl/wp-content/uploads/2022/12/Broszura-PDF_Senamina.pdf
Senamina, 12,5 mg doksylaminy wodorobursztynianu. Lek OTC
Wskazania do stosowania: Krótkotrwałe, objawowe leczenie sporadycznie występującej bezsenności u osób dorosłych.
Podmiot odpowiedzialny: Adamed Pharma S.A.
SEA/13851/08/23
