Narzędzia ginekologiczne – jakie używane są w gabinecie zabiegowym?

Nawet rutynowe badanie u specjalisty chorób kobiecych nie może się obejść bez narzędzi ginekologicznych. Umożliwiają one diagnostykę, pobranie materiału do analizy, a także wykonanie zabiegów. Dlatego tak ważne jest, aby gabinet był wyposażony w specjalistyczny zestaw, który zapewni lekarzowi odpowiednie warunki do pracy.

Narzędzia jednorazowe dla małych klinik i gabinetów lekarskich

Coraz rzadziej stosowane są wielorazowe akcesoria. Ich miejsce zajmują narzędzia jednorazowe uznawane za bezpieczniejsze zarówno dla lekarza, jak i jego pacjentek. Dzieje się tak, ponieważ wykorzystywanie akcesoriów zabiegowych jednorazowego użytku redukuje ryzyko zakażenia. Nie ma wówczas zagrożenia, że podczas sterylizacji drobnoustroje i ich formy przetrwalnikowe nie zostały zlikwidowane i wciąż zasiedlają powierzchnię wziernika, pęsety czy kulociągu.

Lekarz, który decyduje się korzystać z narzędzi jednorazowych, nie jest zmuszony do długotrwałego oczekiwania, aż akcesoria zostaną wyjałowione i ponownie staną się przydatne do użycia w gabinecie zabiegowym. Jest to też rozwiązanie bardziej ekonomiczne. Same akcesoria są co prawda droższe w przeliczeniu na liczbę wykonywanych zabiegów, niż te wielorazowe, ale nie rodzą wysokich kosztów związanych z ich wyjaławianiem.

Jednorazowe narzędzia sprawdzą się przede wszystkim w niewielkich klinikach i gabinetach, gdzie zabiegi nie są wykonywane bardzo często. Dlaczego? Jednorazowe akcesoria utrzymują przydatność do użytku przez okres pięciu lat, podczas gdy te wielokrotnego użytku po wysterylizowaniu pozostają jałowe przez okres sześciu miesięcy. Po tym czasie muszą ponownie przejść cały proces odkażania. Jeśli więc zabiegi są w gabinecie wykonywane sporadycznie – jednorazowe narzędzia będą najbardziej uzasadnione ekonomicznie i praktycznie.

Wielorazowe narzędzia – gdy zabiegi wykonywane są często

Wielorazowe narzędzia ginekologiczne wykonane ze stali nierdzewnej wysokiego gatunku, które są regularnie konserwowane i właściwie przechowywane, mogą być wykorzystywane przez długi czas. To rozwiązanie, które sprawdzi się w dużych klinikach i gabinetach, gdzie wykonuje się bardzo dużo zabiegów. Wówczas zakup jednorazowych akcesoriów rodziłby nieporównywalnie wyższe koszty niż stosowanie tych wielokrotnego użytku. Nie ma też potrzeby regularnego kontrolowania zapasów, a same narzędzia metalowe mają lepszą jakość, co znacznie ułatwia lekarzowi pracę i korzystnie wpływa na efekty wykonywanych zabiegów.

Niesłuszne są obawy o wysokie ryzyko zakażenia narzędziami wielokrotnego użytku. Bezpieczeństwo ich stosowania jest szczególnie wysokie, gdy gabinet wyposażony zostanie w akcesoria wysokogatunkowe, które nie zaczynają korodować po kilku sterylizacjach. Warto mieć również na uwadze, że zgodnie z normą Unii Europejskiej PN-EN 556-1 narzędzia jałowe, to takie, które cechują się poziomem gwarantowanej sterylności (SAL) 10-6. Oznacza to, że w jednym pakiecie poddanym sterylizacji może przeżyć zaledwie jeden na milion drobnoustrojów lub ich form przetrwalnikowych.

Narzędzia niezbędne w gabinecie zabiegowym ginekologa

Żaden zabieg ginekologiczny nie może odbyć się bez zastosowania odpowiednich narzędzi. Umożliwiają one nie tylko dokładne zbadanie struktur kobiecego ciała, ale i pozwalają na precyzyjne przeprowadzenie operacji oraz zaopatrzenie powstałych ran.

Do podstawowych narzędzi, którymi posługuje się na co dzień ginekolog, należą:

• wziernik – umożliwia zbadanie wnętrza pochwy oraz szyjkę macicy, a także pobranie materiału do analizy laboratoryjnej;
• nożyczki – wykorzystywane do cięcia tkanek, szwów czy opatrunków;
• kleszczyki – służą do stabilnego chwytania macicy, ale też wykonywania biopsji;
• kulociąg – pozwala uwidocznić szyjkę macicy;
• pęseta – służy podtrzymywaniu drobnych przedmiotów, tkanek, czy powięzi, ale też ułatwia wykonanie szycia;
• rozszerzacze – pozwalają na rozwarcie szyjki macicy m.in. podczas zakładania spirali domacicznej;
• ostrza – umożliwiają wykonanie precyzyjnego cięcia.

Jest to podstawowe wyposażenie gabinetu zabiegowego. Na wymiennych narzędziach lista się jednak nie zamyka. W zależności od specyfiki pracy lekarza i wykonywanych przez niego zabiegów – może on również potrzebować m.in.: zgłębnika macicznego, miednicomierza, świdra Doyen, igłotrzymacza, czy też haka Langebcecka.

Bibliografia:

1. Decyzja Wykonawcza komisji (UE) 2020/437 z dnia 24 marca 2020 r. w sprawie norm zharmonizowanych dotyczących wyrobów medycznych, opracowanych na potrzeby dyrektywy Rady 93/42/EWG. Sterylizacja wyrobów medycznych – Załącznik: Wymagania dotyczące wyrobów medycznych określanych jako STERYLNE – Część 1: Wymagania dotyczące finalnie sterylizowanych wyrobów medycznych EN 556-1:2001/AC:2006, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32020D0437, dostęp: 6.07.2022 r.
2. B. Sokół Leszczyńska, E. Sztark, Przygotowanie instrumentarium medycznego do zabiegów chirurgicznych. Część II – sterylizacja i reprocesowanie, „Postępy Mikrobiologii” 2012, nr 51 (4), s. 315–321.