ADHD jest zaburzeniem, które zazwyczaj kojarzone jest głównie z dziećmi. Tymczasem coraz częściej ADHD i ADD jest diagnozowane u dorosłych, u których w dzieciństwie zabrakło kontaktu z odpowiednim specjalistą z tego zakresu. Skuteczna terapia ADHD obejmuje psychoterapię, zajęcia psychoedukacyjne i farmakoterapię. Na czym dokładnie polega leczenie ADHD i jakie efekty przynosi?
ADHD i ADD – co to takiego?
ADHD jest zaburzeniem, które ujawnia się już we wczesnym dzieciństwie. Zespół nadpobudliwości ruchowej z deficytem uwagi to przypadłość, z jaką zmagać się może ok. 8% wszystkich dzieci. Statystyki wskazują, że w 75% przypadków z ADHD się nie wyrasta. A nieleczone ADHD może jedynie potęgować różnorodne problemy w dorosłości.
Dorośli, którzy w dzieciństwie z różnych przyczyn nie zostali prawidłowo zdiagnozowani, często zmagają się z ADD – czyli odmianą ADHD, która charakteryzuje się problemami ze skupieniem, impulsywnością i brakiem koncentracji. Nie występuje u nich kojarzony z dziećmi z ADHD komponent nadpobudliwości ruchowej.
Specjaliści są zdania, że w toku socjalizacji i rozwijania kompetencji społecznych, wiele dzieci z ADHD, które nie są poddane terapii, co prawda „pozbywa się” elementu nadpobudliwości ruchowej, jednak kosztem dalszego pogłębiania się problemów z koncentracją.
Chociaż ADHD jest powszechnie występującym zaburzeniem, wciąż problematyczne jest jego odpowiednio wczesne diagnozowane i edukowanie rodziców oraz opiekunów. W Polsce brakuje ekspertów, którzy mają doświadczenie i wiedzę w terapii dzieci i dorosłych borykających się z zaburzeniem. W Centrum-Psych dorośli, którzy podejrzewają u siebie występowanie ADHD lub ADD, mogą skorzystać z możliwości terapii indywidualnej lub grupowej.
Jak leczy się ADHD i ADD u dorosłych?
Najlepsze rezultaty w leczeniu ADHD i ADD u dorosłych przynoszą terapie kompleksowe, na które składa się psychoedukacja, terapia oraz farmakoterapia.
Dla wielu pacjentów prawdziwym przełomem jest samo postawienie diagnozy i edukacja na temat zaburzenia. Wyjaśnienie przez specjalistę sposobu, w jaki funkcjonuje mózg osoby z ADHD sprawia, że wiele dotychczas występujących problemów staje się bardziej przejrzystych. Pacjenci uzyskują większą świadomość siebie i wgląd, którego dotychczas byli pozbawieni.
Osoby z ADHD często raportują, że przez całe życie borykały się z twierdzeniem, że są leniwe i niestałe. Nierzadko ich nieleczone zaburzenie mogło prowadzić do problemów relacyjnych z bliskimi, ale także nauką i pracą czy opieką nad dziećmi. Co więcej, nieleczone ADHD zwiększa podatność na wpadanie w nałogi, podejmowanie ryzykownych zachowań, trudności w zarządzaniu intensywnymi emocjami. To wszystko może skutkować również rozwojem stanów lękowych i depresji u pacjentów, którzy czują się nieprzystosowani do otaczającej ich rzeczywistości.
Dlatego psychoedukacja – zarówno pacjenta, jak i jego bliskich – w zakresie ADHD jest podstawowym czynnikiem skutecznej terapii. Psychoedukacja może być prowadzona zarówno w formie indywidualnej, jak i grupowej. Spotkania grupowe w Centrum-Psych sprawiają, że osoby z ADHD mogą wymieniać się doświadczeniami, budować grupę wsparcia i wspólnie uczyć się rozwiązywania typowych dla siebie problemów. Takie oparcie we wspólnocie ma bardzo dobre efekty terapeutyczne, które dodatkowo mogą być potęgowane przez terapię indywidualną i farmakoterapię.
Terapia indywidualna pacjenta z ADHD zazwyczaj prowadzona jest w nurcie behawioralno-poznawczym. Pomaga mu diagnozować schematy własnego postępowania i budować zdrowe nawyki w codziennym funkcjonowaniu.
Farmakoterapia okazuje się skuteczna nawet u 75% dorosłych z ADHD. Rezultaty działania leków obserwowane są wyłącznie w czasie ich zażywania, a pacjenci są edukowani na temat stosowania leków i samodzielnie podejmują decyzję o ich zażywaniu lub chwilowym odstawieniu. Do farmakoterapii stosuje się leki psychostymulujące, które ułatwiają osobom z ADHD koncentrację i działają wyciszająco. Zazwyczaj są to Concerta, Methylin, Adderal czy Ritalin.
Pacjenci zazwyczaj decydują się na zażywanie leków w systemie mieszanym: np. od poniedziałku do piątku przed pracą, a w weekendy odstawianie. Pod opieką psychiatry zachęca się do testowania odpowiedniej dawki i częstotliwości zażywania leków, które zmniejszają dolegliwości związane z zaburzeniem.
Czy z ADHD da się wyleczyć?
ADHD i ADD to zaburzenia, których co prawda nie da się wyleczyć, ale którymi można nauczyć się odpowiednio zarządzać. Budowanie samoświadomości w drodze terapeutycznej, psychoedukacja bliskich osób oraz stosowanie farmakoterapii przynosi skutki bardzo dobrze oceniane przez pacjentów.
Warto pamiętać, że ADHD jest zaburzeniem, ale nie jest chorobą: to specyficzny sposób, w jaki funkcjonuje mózg. Zrozumienie indywidualnych możliwości i ograniczeń wynikających z zaburzenia, a także przekonań powstałych na drodze socjalizacji, znacznie ułatwia pacjentom prowadzenie szczęśliwego i pełnego spełnienia życia.
