Jeśli praca wpływa niekorzystnie na nasze zdrowie psychiczne, zmiana wydaje się konieczna. Nie zawsze jednak trzeba się od razu zwalniać i szukać nowego miejsca. Kiedy warto rozważyć inne opcje, a kiedy rzeczywiście należy zmienić pracę?
Problemy ze zdrowiem psychicznym pracowników na porządku dziennym
Wypalenie zawodowe to realny problem, który dotyka coraz większą liczbę Polaków. Niezależnie od tego, na jakie badanie dotyczące tego tematu spojrzeć, wyniki pokazują, że odsetek pracowników, którzy odczuwają różne objawy wypalenia zawodowego, jest w naszym kraju już dwucyfrowy. Od 23 do 35 proc. – tylu czynnych zawodowo Polaków źle czuję się w związku ze swoją sytuacją zawodową.
Wypalenie to nie tylko chwilowy dołek. Światowa Organizacja Zdrowia wpisała je na listę Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób. I choć w Polsce lekarz wciąż nie może wystawić zwolnienia z przyczyny wypalenia zawodowego, to już dolegliwości, do których ono prowadzi, takie jak depresja czy nerwica, są nie tylko podstawą do dłuższego L4, ale i wymagają solidnego leczenia i pomocy specjalistów.
Droga prowadząca do wypalenia
Przyczyny wypalenia bywają różne, bo różni są też sami pracownicy i ich potrzeby. Najczęściej jako źródło problemów wskazuje się jednak m.in. przewlekły stres. Jeśli pracownik jest ciągle zmęczony, pracuje za dużo, a do tego nieustannie odczuwa ciężar presji i odpowiedzialności za swoje wyniki, to jak ma być jednocześnie szczęśliwy i spełniony?
Stres jest naturalnie nieodłącznym elementem każdej pracy, ale jeśli pojawia się go za dużo, a pracownik nie potrafi wdrożyć odpowiednich działań, aby sobie z nim poradzić, czeka go wypalenie. Najbardziej narażone są osoby zawodowo pomagające innym. Jeśli poświęcamy swoje zasoby innym, nie spotyka nas za to adekwatna wdzięczność, a do tego zapominamy zadbać należycie o siebie, możemy się wypalić.
Najpierw znajdź źródło problemów
Receptą na wypalenie jak najbardziej może być sama zmiana pracy, ale najpierw trzeba zastanowić się, co w naszym przypadku jest źródłem problemu. Zmieniając pracę, może poczujemy się lepiej, ale jeśli szybko wrócą te same czynniki, które wywoływały różne objawy w poprzednim miejscu, to tak naprawdę nic się nie zmieni, a my zabierzemy swoje wypalenie do kolejnej firmy.
Stres, przepracowanie, wygórowane wymagania, brak równowagi między życiem zawodowym i prywatnym, brak poczucia docenienia, monotonność i zastój, brak możliwości awansowania czy rozwoju, a nawet odizolowanie od współpracowników związane z pracą zdalną — to częste czynniki prowadzące prosto do wypalenia zawodowego, choć nie wszystkie.
Warto wiedzieć, że ta lista może być dużo dłuższa i zależeć od osobistych cech każdego pracownika. W znalezieniu remedium kluczowe jest zatem rozpoznanie problemów. Często pracownik nawet nie wie, że jest wypalony. Jakie symptomy powinny go zastanowić? Wypalenie to stan, w którym praca, która niegdyś sprawiała przyjemność, wywoływała jakąś ekscytację, teraz już jedynie zniechęca, przytłacza lub wprawia w lęk.
Wypalony pracownik nie potrafi efektywnie odpocząć i nabrać dystansu do swoich obowiązków. Nie pomaga mu weekendowa czy nawet tygodniowa przerwa. Nie ma energii, spada jego produktywność, a on sam zaczyna narzekać na zawodową rzeczywistość. Wówczas popada się często w konflikty ze współpracownikami lub zaczyna cynicznie komentować firmową rzeczywistość. Niektórzy przestają wierzyć w swoje możliwości.
Jeśli wypalenie trwa, a pracownik nie podejmuje żadnych działań, aby mu przeciwdziałać, to czuje się tylko gorzej i gorzej. W parze z wypaleniem mogą iść inne poważne dolegliwości. Często ten stan przeradza się w depresję, z której już nie tak łatwo wyjść. Dlatego ważne, aby znać pierwsze symptomy wypalenia zawodowego i umieć w porę zareagować. Jeśli nasza praca sprawiała nam przyjemność, a teraz mamy jej dość, to najprostszy znak, że coś jest na rzeczy.
Znaleźć swoje miejsce i równowagę
Można na różne sposoby uporać się z wypaleniem zawodowym. Najpierw należy jednak rozpoznać czynnik, który je wywołuje. Jeśli towarzyszy nam zbyt wiele stresu i przemęczenie, trzeba zadbać o odpowiednią równowagę między życiem zawodowym a odpoczynkiem. Tak zwany work-life-balance to prawdziwa sztuka dla wielu zapracowanych Polaków. Jesteśmy przecież w czołówce narodów biorących najwięcej nadgodzin.
Techniki relaksacyjne, dbanie o hobby, o życie rodzinne, o spotkania z przyjaciółmi, relaks i małe radości po pracy, niezaniedbywanie urlopów, nieprzenoszenie obowiązków zawodowych do domu — to kluczowe działania, o jakie powinien dbać każdy pracownik. To nie tylko elementy konieczne przy wypaleniu, ale również składowe dobrego, szczęśliwego życia i równowagi psychicznej, które zapobiegają wypaleniu. Czasem są jednak sprawy, których pracownik nie wdroży sam.
Jeśli szef zarzuca obowiązkami, nie mamy szans na awans, nie możemy się rozwijać, a bardzo nam na tym zależy, wtedy konieczne są oczywiście szczere rozmowy w środowisku zawodowym. Jeśli jednak mamy poczucie, że zrobiliśmy wszystko, co w naszej mocy, ale walczymy z wiatrakami, właściwym wyjściem jest znalezienie nowej pracy, np. dzięki GoWork (https://www.gowork.pl/praca). Trzeba jednak szukać jej mądrze, czyli tym razem wybrać pracodawcę, który zapewni wszystko to, czego brakowało nam w starej firmie.
