Znasz to? – Nie lubię poniedziałku… Znów ten poniedziałek… Wstajesz wcześnie rano po relaksującym weekendzie i musisz odwieźć dzieci do szkoły, iść do pracy itd. Niewiele jest osób, które lubią poniedziałek. Często ludzie mają problemy ze wstawaniem z łóżka lub są w złym humorze, bo właśnie jest ten dzień tygodnia. Okazuje się jednak, że jest jeden najgorszy poniedziałek, który uważany jest za najbardziej depresyjny dzień w roku, czyli tzw. Blue Monday. Kiedy wypada i dlaczego określono go takim mianem? Dowiedz się więcej.
Spis treści:
Kiedy wypada Blue Monday 2023?
Czy niebieski poniedziałek naprawdę jest najgorszym dniem?
Dlaczego w Blue Monday jest mi wyjątkowo smutno?
Blue Monday czy depresja zimowa?
Jakie są objawy depresji zimowej?
Jak poprawić sobie nastrój w niebieski poniedziałek?
Blue Monday – co to jest?
Trzeci poniedziałek stycznia jest uważany za najsmutniejszy, najbardziej depresyjny dzień w roku i został nazwany niebieskim poniedziałkiem, czyli Blue Monday. Choć ma sens, że najgorszym dniem w roku może być poniedziałek, bo przecież większość ludzi nie lubi tego dnia, możesz się zastanawiać, skąd w ogóle wziął się pomysł na Blue Monday.
Otóż początkowo pomysł na niebieski poniedziałek został opracowany w celu sprzedaży… ofert wakacyjnych. Tak, to nie jest żart! Brytyjski psycholog Cliff Arnall w 2005 roku na zlecenie biura podróży Sky Travel opracował pewną strategię sprzedaży. Polegała ona na ustaleniu, który dzień w roku jest najgorszy, najsmutniejszy, najbardziej przygnębiający, aby w tych dniach móc klientów jakoś „pocieszyć” i zachęcić ich do wykupienia wakacji na poprawę humoru.
W ten oto sposób biuro podróży miało oferować „ucieczkę” wszystkim, którzy chcieli wybrać się w podróż w najgorszy dzień w roku. Dlatego Cliff Arnall wymyślił pewne równanie. W wyliczeniach brytyjskiego psychologa uwzględniono początek godzin pracy, czas, który minął od świąt Bożego Narodzenia oraz kilka innych aspektów, takich jak pogoda i motywacja. Komercyjne cele badawcze straciły jednak część swojej wiarygodności, a strategia biznesowa Sky Travel stała się datą międzynarodowego dnia smutku. Wiele osób mówi o Blue Monday podobnie jak o corocznym Światowym Dniu Depresji.
Kiedy wypada Blue Monday 2023?
Według wyliczeń Cliffa Arnalla najbardziej depresyjny dzień w roku wypada zawsze w trzeci poniedziałek stycznia. Dlatego Blue Monday 2022 r. przypadł na datę 17 stycznia. A Blue Monday 2023 przypadnie na 16 stycznia.
W najbliższych latach będzie miał miejsce:
- rok 2023 – 16 stycznia
- rok 2024 – 15 stycznia
- rok 2025 – 20 stycznia.
Czy niebieski poniedziałek naprawdę jest najgorszym dniem?
Chociaż nie jest to sukces naukowy jako taki, Blue Monday na pewno był wielkim sukcesem na poziomie marketingowym. To podkreśla wpływ takich kampanii psychologicznych na człowieka. Nie ma wystarczającej wiedzy naukowej, aby wykazać, że trzeci poniedziałek stycznia jest najbardziej depresyjnym dniem w roku. Mimo to niebieski poniedziałek jest trendem i niektórzy twierdzą, że rzeczywiście tego dnia czują się bardzo źle. Skąd to wynika?
Wystarczy odpowiedzieć sobie na kilka pytań, które w swych analizach stawiał Cliff Arnall:
- Czy ogólnie czujesz rozczarowanie po świętach Bożego Narodzenia i Nowym Roku? – Być może.
- Czy wydałeś na koniec roku więcej niż w innych miesiącach i czekasz na następną wypłatę? – Na pewno.
- Czy nie dotrzymałeś jakiegoś nierealistycznego postanowienia noworocznego? Być może.
- Czy jesteś zestresowany i przytłoczony powrotem do pracy po przerwie świątecznej? Pewnie tak.
I chociaż nie ma zbyt wielu dowodów na poparcie Blue Monday, to można się zgodzić, że niektórzy ludzie mogą czuć się szczególnie przygnębieni w tym okresie, więc mogą potrzebować więcej wsparcia.
Dlaczego w Blue Monday jest mi wyjątkowo smutno?
W weekend zazwyczaj wstajesz później. Idziesz też spać później w niedzielę i budzisz się w złym humorze w poniedziałek. Do tego przez pierwsze tygodnie po świętach odczuwasz niezadowolenie ze swojego wyglądu, ponieważ w okresie świątecznym zawładnęła Tobą potrzeba prawdziwego ucztowania. Ale tak naprawdę jest coś szczególnego w tym niebieskim poniedziałku, mianowicie uosabia on wszystko to, co jest nielubiane w styczniu:
- zimno,
- ciemność,
- ponura pogoda,
- poświąteczne rozleniwienie,
- przybieranie na wadze,
- puste konta bankowe,
- wysokie rachunki.
W ostatnich latach dochodzi do tego uczucie niepewności, lęku i strachu spowodowane ograniczeniami pandemicznymi. Wiele firm nadal boryka się z nieprzewidzianymi wyzwaniami: praca zdalna staje się „nową normą”, a rodzice żonglują między swoimi priorytetami zawodowymi a edukacją domową dzieci. Tak więc poruszasz się w ponurym świecie niepewności i ograniczeń, które mogą wywoływać lęk, strach i smutek.
Blue Monday czy depresja zimowa?
Co do istnienia Blue Monday można mieć pewne wątpliwości, ale na pewno istnieje zjawisko tzw. depresji zimowej. Tak zwanej, ponieważ chodzi tu głównie o SAD, czyli sezonowe zaburzenia afektywne, które pojawiają się na przełomie października i listopada, a następnie zwykle zanikają wraz z nadejściem wiosny.
Depresja zimowa jest rozpoznawana jako choroba dopiero od około 20 lat i od tego czasu jest badana naukowo. Zaburzenie to dotyka trzy razy więcej kobiet niż mężczyzn. Depresja zimowa zwykle pojawia się około 30 roku życia. Ze statystycznego punktu widzenia sezonowe zaburzenia wydają się dotyczyć nie tylko młodych ludzi, ale także osób w średnim wieku. W starszym wieku depresja sezonowa staje się mniej powszechna. Jednak przeciętnie choroba ta jest rozpoznawana dopiero po kilku epizodach od pierwszego pojawienia się objawów. To pokazuje, że nadal istnieje duże zapotrzebowanie na pomoc psychologów, zwłaszcza że depresja zimowa jest możliwa do wyleczenia.
Jakie są objawy depresji zimowej?
W depresji zimowej pojawiają się klasyczne objawy:
- przygnębiony nastrój (prawie) każdego dnia,
- znacznie zmniejszone zainteresowanie i brak przyjemności czerpany z różnych czynności,
- utrata apetytu i utrata wagi,
- zaburzenia snu,
- poczucie winy i myśli o własnej bezwartościowości.
Aby zdiagnozować depresję zimową, obniżenie nastroju musi rozpocząć się jesienią/zimą, a objawy muszą całkowicie ustąpić wiosną/latem.
Do tego dochodzą „nietypowe” objawy depresyjne, które są również typowe dla depresji zimowej:
- zwiększona potrzeba snu (w przeciwieństwie do zmniejszonego snu w „normalnej” depresji)
- zwiększony apetyt, zwłaszcza na węglowodany (produkty mączne, makaron, słodycze i płatki zbożowe).
Pojawia się również:
- zmniejszona aktywność fizyczna,
- senność w dzień,
- wycofanie społeczne,
- niższa wydajność w miejscu pracy.
Miesiące zimowe takie jak grudzień i właśnie styczeń to najtrudniejszy okres dla większości ludzi. Pomimo doświadczania powyższych objawów, osoby dotknięte łagodniejszą depresją zimową, nie czują się chore i zazwyczaj nigdy nie szukają pomocy lub dopiero po latach. A to duży błąd, bo czasami jeden najgorszy dzień w roku może przekształcić się w kilka depresyjnych tygodni lub miesięcy.
Jak poprawić sobie nastrój w niebieski poniedziałek?
Choć może nie jest to naukowo udowodnione, pomysł dr Arnalla o ponurym poniedziałku może mieć pewną wagę. Krótsze dni i niskie temperatury mogą negatywnie wpływać na nastrój i prowadzić do sezonowych zaburzeń afektywnych, ale mogą też być objawem przejściowego smutku. Dlatego warto tego dnia, ale także i w każdy inny dzień niż Blue Monday, kiedy depresyjne nastroje przejmują nad Tobą kontrolę, wykorzystać poniższe wskazówki.
- Wyjdź na zewnątrz i na światło – bez względu na pogodę! Niebieski poniedziałek może być związany z brakiem słońca i krótkim dniem. Jeśli pracujesz, połącz przerwę na jedzenie ze spacerem, zrób zakupy w ciągu dnia itp. Spędzaj weekendy na świeżym powietrzu. Jeśli masz możliwość, udaj się na ferie zimowe tam, gdzie jest dużo słońca, chociaż urlop w górach też wyjdzie Ci na dobre.
- Zadbaj o aktywność fizyczną. Może to być sport po pracy lub w weekend, ale życie codzienne oferuje również wiele możliwości: chociażby spacer w drodze do pracy, skorzystanie ze schodów zamiast z windy, czy po prostu zostawienie samochodu dwie ulice dalej, by pokonać nieco dłuższą drogę do sklepu, biura, domu itp.
- Zwalczaj smutek uśmiechem. Już samo podciągnięcie kącików ust do góry poprawia nastrój. Zaplanuj na Blue Monday coś, co poprawi Ci humor. Możesz udać się do teatru na spektakl komediowy, obejrzeć w kinie komedię, udać się na imprezę karnawałową lub po prostu obejrzeć coś śmiesznego w domu. Zrób wszystko, co uwolni Twoje rezerwy dobrego nastroju.
- Wnieś kolorową radość do swojego domu. Bukiet kwiatów, kolorowych obrus lub zasłony w letnich kolorach, kolorowe poszewki na poduszki i wszelkie inne barwne przedmioty pozytywnie wpłyną na Twój nastrój.
- Włącz ulubioną muzykę, tańcz do niej i śpiewaj.
- Wypróbuj jogę lub pilates. Rozciąganie mięśni może wzmocnić Twoje ciało i jednocześnie uwolni wszystkie blokady, przynosząc spokój umysłowi.
- Ożyw zapachami letnie wspomnienia. Możesz to zrobić z pomocą aromatycznych świeczek lub olejków eterycznych: cytryna orzeźwia, pomarańcza pomoże poprawić nastrój, a lawenda wspomoże w uspokojeniu skołatanych nerwów.
- Podaruj sobie w niebieski poniedziałek odrobinę relaksu i odprężenia. Weź kąpiel, idź na masaż lub umów się na wizytę u kosmetyczki.
- Odrobina słodkości nie zaszkodzi. Czekolada z wysoką zawartością kakao poprawia nastrój bardziej niż inne słodycze, które zawierają tylko cukier. Jednak wraz z kolejnym spadkiem poziomu cukru we krwi, nastrój również spada, więc lepiej cieszyć się tylko odrobiną takiej przyjemności.
- Wykorzystaj czas na aktywności inne niż latem. Jeśli na dworze jest szaro i ponuro to dobra okazja na przyjemną lekturę, fajny film lub zorganizowanie wieczoru gier z przyjaciółmi.
Jednocześnie pamiętaj, że nie możesz wywierać na siebie presji. Jeśli nie masz ochoty robić żadnej z tych rzeczy, nie rób tego! Zamiast tego zrób coś, co naprawdę sprawia Ci przyjemność. Zawsze po poniedziałku jest wtorek i to może być o wiele lepszy dzień!
Pamiętaj również, że w ten najbardziej depresyjny dzień w roku nie jesteś sam i możesz otrzymać pomoc psychologa. Jeśli czujesz, że Blue Monday wpłynie na Twój nastrój lub wiesz, że tego dnia co roku doświadczasz mrocznych lub przygnębionych uczuć, możesz umówić się na wizytę z psychologiem online, z którym wspólnie przejdziesz ten trudny czas.
