Dzieci tak samo jak dorośli są zagrożone nałogami. Uzależnienia, które ich dotykają wcale nie dotyczą wyłącznie grania w gry czy oglądania telewizji. Często są to prawdziwie dorosłe problemy, takie jak palenie papierosów. Brzmi abstrakcyjnie? Okazuje się, że w Polsce dzieci są nie tylko palaczami biernymi, ale często też same sięgają po nikotynę. Co robić, gdy podejrzewasz ten problem u swojej pociechy? Jak reagować i dlaczego tak ważne jest podjęcie szybkich i radykalnych działań? Dowiesz się z tego tekstu. Porady i wskazówki psychologa dziecięcego.
Palenie w każdym wieku destrukcyjnie wpływa na organizm i powoduje, często nieodwracalne, zmiany. Gdy po nikotynę sięgają dzieci lub nastolatki problem się zaognia. Skutki palenia papierosów przez młodzież są długofalowe i niemal zawsze pozostawiają ślad w ciele i umyśle. Stąd ważne jest szybkie reagowanie, rozmawianie oraz wspieranie – palące dzieci zazwyczaj mają powody ku temu, żeby szukać ucieczki w nałogu. Warto poznać przyczynę zachowania, aby móc skutecznie położyć mu kres.
Jak sprawdzić, czy dziecko pali e-papierosy?
Tylko przez krótki czas były reklamowane jako zdrowsza i bezpieczniejsza alternatywa dla tradycyjnych papierów. Te elektroniczne uzależniają równie mocno (zawierają nikotynę) i mają szkodliwe działanie dla organizmu – szczególnie młodego. Dlatego ważne jest, aby każdy ze złych nawyków szybko rozpoznawać i zwalczać.
Czujny rodzic może przeprowadzić własne śledztwo i szybko ustalić, czy problem palenia dotyka jego pociechę. Takie dowody dobrze jest zebrać, żeby mieć absolutną pewność i nie wysuwać pochopnych wniosków. Co powinno zwrócić Twoją uwagę? Palące dzieci:
- domagają się kieszonkowego częściej i żądają większych kwot,
- często żują gumę lub stosują inne odświeżacze oddechu,
- często wychodzą na balkon lub na spacer pod błahymi pretekstami,
- próbują ukryć słodkawą woń, jaka zostaje po wypaleniu e-papierosa (np. rozpylając odświeżacz powietrza w pokoju),
- ukrywają w pokoju małe buteleczki po liquidach, kupują mini baterie do e-papierosa.
Podobnie zachowuje się młodzież, która jest uzależniona od tradycyjnych papierosów. Jednak te, ze względu na specyficzny, trudny do ukrycia zapach można odkryć szybciej.
Dziecko pali papierosy – jak reagować?
Przede wszystkim ze spokojem. Rozmowa zawsze jest dobrym wstępem do poznania przyczyny, dla której dziecko pali papierosy. Ale uwaga, często zbuntowany nastolatek nie zechce uraczyć Cię wyjaśnieniami. Możesz zatem podejrzewać, że kieruje nim chęć zaimponowania znajomym, sprzeciwienie się zasadom, chęć dobrej zabawy lub eksperymentowania, zabicie nudy lub po prostu ciekawość. Zdarza się, że sięgnięcie po używki oznacza jakiś głębszy problem, z którym młody człowiek nie umie sobie poradzić.
Większość rodziców reaguje nerwowo, gdy odkrywa, że ich dziecko pali papierosy. Powściągnij jednak negatywne emocje i przejdź do działania. Zacznij od wyjaśnienia, dlaczego palenie jest złe, czym grozi, jakie niesie konsekwencje dla zdrowia. Po takiej rozmowie nie oczekuj jednak spektakularnych sukcesów – nastolatkowi trudno jest zrozumieć fakt przemijania, śmierć jest dla niego abstrakcją, a ryzyko zachorowania na nowotwór równie nierealne jak lot w kosmos…
Przejdź do czynów. Palące dziecko możesz zabrać na spotkanie z psychologiem lub do grupy wsparcia, gdzie posłucha opowieści innych uzależnionych. Dobrym pomysłem jest unaocznienie młodemu człowiekowi, do jakiego stanu może doprowadzić nałóg. Pomocne w tym będzie obejrzenie filmu czy odwiedziny na oddziale onkologicznym (w miarę możliwości). Argumenty o wypadaniu włosów, matowieniu skóry, brzydkim zapachu z ust czy psuciu się zębów będą równie skuteczne.
Oczywistą bronią w walce z paleniem jest zamrożenie dziecku kieszonkowego, aby nie miało za co kupić papierosów. W zamian za to można zaproponować, że pieniądze, które przeznaczyłoby na ten cel wspólnie odłożycie na nowy telefon czy komputer. Taka motywacja może zdziałać naprawdę wiele.
Jakie są skutki palenia papierosów przez młodzież?
Palenie papierosów przez nieletnich to duży problem, który ma konsekwencje dla zdrowia fizycznego i psychicznego młodych ludzi. Przede wszystkim nikotyna może:
- zwiększać ryzyko chorób układu oddechowego,
- być przyczyną zachorowania na nowotwór układu oddechowego, zwłaszcza płuc,
- obniżać koncentrację, powodować zaniki pamięci,
- zaburzać procesy rozwoju, negatywnie wpływać na życie seksualne, obniżać libido,
- powodować zaburzenia żołądkowe,
- nasilać objawy astmy czy alergii,
- pogłębiać problemy u osób, które cierpią z powodu wad serca, wad wzroku oraz innych.
Dla dziecka, które musi kryć się ze swoim nałogiem, palenie papierosów jest także stresujące. Uciekanie się do różnych sposobów nabycia paczki, a potem jej wypalenia tak, by nie zostać przyłapanym oznacza często wpadanie w sieć kłamstw, nerwowość i uniki. Ogranicza zaufanie i sprawia, że kontakty na linii rodzic-dziecko ulegają znacznemu osłabieniu. Stąd tak ważne jest, aby dowiedzieć się, czy dziecko pali papierosy i działać, póki nie jest za późno. Jeżeli samodzielna walka z nałogiem nie jest możliwa, warto sięgnąć po pomoc psychologa.
