Wraz z upowszechnieniem elektroniki i łatwiejszym dostępem do tabletów, telefonów, laptopów i telewizorów, coraz więcej młodych osób ma problem z oderwaniem się od ekranów. Problem dotyka coraz młodszych dzieci i nierzadko prowadzi do uzależnień.
Nowe technologie podobnie jak inne rozrywki są dla ludzi, ale w przypadku kilkulatków powinny być dozowane rozsądnie i zawsze pod nadzorem dorosłych. W przeciwnym razie cała rodzina może ponosić konsekwencje, nawet do końca życia.
Bez względu na to, w jakim wieku jest Twoja pociecha, możesz znać, albo dopiero zetknąć się z problemem dziecka przed telewizorem, które wprost nie może się oderwać od ekranu. Wcześniej czy później z tym wyzwaniem spotyka się większość rodziców. Już teraz warto przygotować się na konfrontację ze światem wirtualnym, który choć tak fascynujący i dający szerokie możliwości, niesie za sobą także wiele zagrożeń.
Dziecko przed ekranem – zagrożenia
Rozrywka, jaką daje oglądanie filmów czy bajek, granie w gry i surfowanie w sieci, sama w sobie nie jest zła. Podobnie jak nowe technologie, które pozwalają miło spędzić czas. Wszystko jest pod kontrolą, jeśli rodzic wie, jak długo i co ogląda dziecko. Często jednak w ferworze codziennych obowiązków i niecierpiących zwłoki spraw, dorośli zapominają o nadzorowaniu zabawy młodego człowieka i dla chwili „świętego spokoju” pozwalają mu na więcej niż powinni.
Tymczasem dziecko przed telewizorem mogłoby spędzić nawet cały dzień. Statystyki są nieubłagane i jasno pokazują, że z roku na rok coraz więcej młodych osób poświęca lwią część wolnego czasu na przeglądanie stron internetowych, granie w gry, oglądanie filmów i seriali – nie zawsze dostosowanych do wieku. Konsekwencje wynikające ze zbyt długiego siedzenia dziecka przed ekranem to m.in.:
- problemy z koncentracją,
- niespokojny sen,
- bóle głowy, stawów, oczu, w tym pogłębienie wady wzroku, wady postawy,
- utrata umiejętności komunikacji z innymi ludźmi w świecie realnym,
- odizolowanie się od rodziny, przyjaciół,
- zaniedbywanie obowiązków szkolnych,
- zmniejszona aktywność fizyczna prowadząca np. do otyłości,
- utrata zainteresowania życiem, hobby, innymi rozrywkami,
- uzależnienie.
Rodzice, którzy zastanawiają się, jak oderwać dziecko od telewizora, powinni działać od razu, jak tylko zauważą problem. Jego eskalacja prowadzi do uzależnienia, a nałóg jest tak destrukcyjny, że pomocna może się okazać tylko konsultacja z psychologiem i rozpoczęcie terapii.
Jak odkleić dziecko od telewizora?
Przede wszystkim jako rodzic musisz sobie uświadomić, że dziecko, jak i nastolatek nie umieją jeszcze narzucać sobie ograniczeń. Jeżeli coś mu się podoba, lubi to, przyjemnie spędza czas to szansa, że zrezygnuje z tego dobrowolnie jest bardzo niewielka. To właśnie dlatego komunikaty „wyłączamy bajkę” spotykają się z takim niezadowoleniem na małych buziach. Dzieci często bardzo głośno i dobitnie demonstrują swój sprzeciw, co sprawia, że rodzice chcąc uniknąć awantury pozwalają im na więcej. Brak konsekwencji to pierwszy i poważny błąd, który trzeba od razu wyeliminować.
Skoro wiesz już, że prośby o wyłączenie komputera czy telewizora mogą być nieskuteczne, czas przejść do analizy narzędzi dostarczających wiedzy na temat tego, jak odkleić dziecko od telewizora. Potrzebujesz przede wszystkim:
- skutecznych argumentów,
- spokoju,
- stanowczości,
- jasnych zasad i ich respektowania.
Jeżeli chodzi o zasady to warto opracować je już na samym początku, jak dzieci zaczynają korzystać z telewizora lub komputera. Jako rodzic również powinieneś ich przestrzegać! Kiedy nie pozwalasz nastolatkowi jeść przed ekranem, sam też nie możesz tego robić. Poprzez naśladowanie Ciebie młody człowiek uczy się i nabiera dobrych przyzwyczajeń. Jest niejako „lustrem”, w którym odbijają się Twoje zachowania.
Co jeszcze zrobić, aby uniknąć zagrożenia niesionego przez nowe technologie i jak odkleić dziecko od telewizora?
- Nie traktuj elektronicznych zabawek jako niańki czy uspokajacza. Choć kuszące jest zajęcie dziecka bajką, by móc spokojnie zjeść obiad w restauracji, to na dłuższą metę nie przynosi to dobrych skutków.
- Zarządzaj wspólne spędzanie czasu – podczas gry, spaceru czy obiadu niech każdy odstawi telefon i skupi się na rozmowie lub wspólnie pomilczcie.
- Nie wstawiaj do pokoju dziecka telewizora ani komputera – postaw sprzęt w miejscu, z którego możesz łatwo kontrolować, ile czasu młoda osoba spędza przed ekranem i co ogląda.
- Ustal zasady – np. gra na komputerze przez godzinę dziennie po tym, jak lekcje będą odrobione lub oglądanie filmu w weekend podczas wieczornego seansu z popcornem.
- Ostrzegaj dziecko, że wyłączysz telewizor jak skończy tę bajkę/za 10 minut/w czasie przerwy na reklamę. Nie rób tego bez wcześniejszej zapowiedzi.
Żeby nie musieć sobie odpowiadać na pytanie, jak oderwać dziecko od telewizora, najlepiej jest nie dopuścić do sytuacji, w której w ogóle będzie to konieczne. Kontrola rodzicielska, ustalanie zasad i rzetelne ich respektowanie pomogą młodemu człowiekowi oddzielić czas spędzany przed ekranem od pozostałych aktywności dnia codziennego. Zminimalizują też ryzyko wystąpienia uzależnień czy dysfunkcji społecznych, które mają długotrwałe konsekwencje dla zdrowia oraz samopoczucia.
