Problemy ucznia mogą przybrać nieraz zupełnie inny obrót niż spodziewaliby się tego rodzice. Kiedy kłopotem nie są złe oceny czy lenistwo, może się okazać, że dziecko padło ofiarą mobbingu w szkole. To tłumaczyłoby jego zmienne nastroje, zamknięcie w sobie, popadanie w kompleksy, niechęć do uczęszczania do placówki oraz wiele innych, często znacznie poważniejszych zmian w zachowaniu.
Warto zachować czujność – przeoczenie czy bagatelizowanie problemów z jakimi boryka się dorastający młody człowiek może mieć katastrofalne skutki dla jego psychiki. Jeżeli zależy Ci na tym, aby Twoja pociecha miała udany start w dorosłość, pomóż jej w rozwiązaniu doczesnych zmartwień. Nie umniejszaj ich wartości! Mobbing w szkole trzeba szybko powstrzymać, a jeżeli nie wiesz, jak pomóc córce czy synowi, wsparciem może się okazać sesja u psychoterapeuty lub psychologa dziecięcego.
Co kryje się pod pojęciem mobbingu w szkole?
Wielu z nas miało okazję słyszeć o mobbingu w szkole, ale nie każdy wie, co tak naprawdę oznacza to pojęcie. W praktyce jest to przemoc fizyczna i słowna, jaką wobec jednej, słabszej osoby stosuje inna osoba lub grupka osób. Najczęściej ofiarą szykanowania w szkole padają dzieci, które wyróżniają się na tle innych – inteligencją, zainteresowaniami, wyglądem, sposobem zachowania się czy ubierania. Czasem są to nastolatki wywodzące się z biednych rodzin, ale nierzadko też tacy o wyższym statusie społecznym.
Jednak z oprawcami łączy je to, że zajmują równorzędną pozycję w szkolnej hierarchii. Są uczniami, którzy mają takie same obowiązki i prawa. W sytuacji, gdy mamy do czynienia z nękaniem psychicznym dziecka w szkole, dochodzi do ich złamania i przekroczenia uprawnień, a także wystąpienia przeciwko panującemu porządkowi. To z kolei zagraża nie tylko jednej osobie, która jest bezpośrednią ofiarą, ale też innym z jej otoczenia.
Nierzadko mamy również do czynienia z sytuacjami, kiedy konflikt rodzi się na linii dziecko-pedagog. Mobbing nauczyciela wobec ucznia jest równie poważnym problemem, często trudnym do udowodnienia i rozwiązania. Nie oznacza to jednak, że nie trzeba szukać pomocy.
Kiedy wyśmiewanie w szkole staje się groźne?
Dzieci na różnych etapach swojego dorastania oraz edukacji doświadczają konfliktów z rówieśnikami. Nieporozumienia, jakie rodzą się między nimi mogą być zupełnie normalne i minąć bez większego rozgłosu. Jeżeli jednak wyśmiewanie w szkole przechodzi w nękanie, szydzenie, a niekiedy nawet bicie czy okradanie, wówczas możemy mówić o mobbingu. Jest to proces długotrwały, który często odbywa się pod okiem nauczycieli czy rodziców. Opiekunowie przez długi czas mogą jednak nie mieć pojęcia o całej sytuacji, gdyż oprawcy są dyskretni, a ofiary zastraszone i niezdolne do szukania pomocy.
Co może świadczyć o tym, że dziecko jest ofiarą prześladowania w szkole?
Z czasem rodzice częściowo tracą kontrolę nad swoim dzieckiem i nie wiedzą o nim tak dużo, jakby chcieli. To normalne na etapie dorastania, że nastolatek chce się usamodzielnić, obracać we własnym towarzystwie, spędzać czas ze znajomymi. Jednak taka postawa absolutnie nie zwalnia matek i ojców z zachowania najwyższej czujności. O tym, że Twoja pociecha pada ofiarą wyśmiewania w szkole dowiesz się, obserwując jej zachowanie w domu. Na problemy z innymi uczniami lub nauczycielami może wskazywać:
- uczucie nerwowości towarzyszące dziecku chronicznie, podczas zwykłych codziennych czynności, bóle brzucha odczuwane przed wyjściem do szkoły i po powrocie, stres nasilający się głównie po weekendzie,
- zaburzenia snu,
- utrata apetytu,
- apatia,
- stany depresyjne, utrata pewności siebie, zachwianie wiary we własne umiejętności i niskie przekonanie o poczuciu własnej wartości,
- problemy z zapamiętywaniem i koncentracją,
- osłabienie odporności,
- utrata zainteresowania lubianym dotychczas hobby,
- stronienie od ludzi, prowadzenie samotniczego trybu życia.
Zdarza się – i to nierzadko, że ofiara sama staje się agresorem. Próbując się bronić zaczyna odgrywać rolę błazna klasowego, donosiciela. Buduje swój wizerunek jako niezależnego i odważnego lub przeciwnie ucieka przed problemem (wagary, używki, złe towarzystwo, które próbuje przeciągnąć na swoją stronę).
Szykanowanie w szkole może mieć poważne skutki dla psychiki młodego człowieka, który nie jest odporny na przepuszczane na niego słowne ataki. Równie dużym zmartwieniem jak gnębienie psychiczne w szkole jest stosowanie przemocy fizycznej, w celu zastraszenia, okradzenia czy wreszcie dla zabawy.
Gnębienie psychiczne w szkole – pomoc dziecku, które jest ofiarą
Ofiarami mobbingu w szkole zazwyczaj są dzieci o obniżonej odporności psychicznej – słabsze, spokojniejsze, zamknięte w sobie, mające trudności z nauką, chore. Są łatwym celem dla silniejszych, którzy zazwyczaj nie potrzebują dużo czasu ani wysiłku, aby ich złamać. Jaki mają cel w prześladowaniu? W szkole może to być po prostu sposobem na zdobycie poklasku i popularności wśród rówieśników, zbudowanie sobie pozycji lidera, dowartościowanie się kosztem innym. Czasem zdarza się, że szykanowanie w szkole jest sposobem na zmuszenie innego ucznia do oddawania kieszonkowego, odrabiania zadań za oprawcę lub egzekwowanie innych korzyści materialnych i niematerialnych.
Dziecku, które jest ofiarą mobbingu należy udzielić szybkiej i fachowej pomocy. Od pedagogów i psychologów szkolnych oczekuje się czujności oraz podjęcia radykalnych działań. Ale co w sytuacji, gdy problemem jest mobbing nauczyciela wobec ucznia? Jako rodzic zawsze masz prawo poszukać pomocy u innych specjalistów. W naszym gabinecie psychologicznym, w dyskretnej i pełnej empatii atmosferze opowiesz o problemach gnębiących rodzinę i zyskasz skuteczną pomoc, wskazówki oraz rozwiązania, jak raz na zawsze położyć kres gnębieniu psychicznemu w szkole.
