Spis treści
Rozpoczął się rok szkolny, a wraz z jego początkiem często pojawiają się problemy związane ze szkołą. Do najczęstszych trudności możemy zaliczyć problem z odrabianiem lekcji, odmowa chodzenia do szkoły, nasilenie się innych dolegliwości tj. tiki, lęki, depresja,wycofanie, złość itp. O ile na samym początku dzieci oraz rodzice mają wiele postanowień, to z czasem te postanowienia z różnych powodów są trudne do zrealizowania.
Dzieci spędzają w szkole znaczną część dnia. W starszych klasach nauki i lekcji jest coraz więcej, wraz z pracami domowymi i przygotowaniem się do sprawdzianów warunki te przewyższają możliwości uczniów. Poza szkołą nierzadko uczniowie mają różnego rodzaju zajęcia dodatkowe. Dużo zależy od organizacji i rozsądnego podejścia do możliwości dziecka.
Jak organizować czas w odrabianiu lekcji?
Dzieci przestymulowane, które nie mają czasu na odpoczynek trudniej przyswajają wiedzę, nie mogą się skoncentrować, są sfrustrowane. Dlatego należy z rozsądkiem planować czas po szkole w tym zajęcia dodatkowe. Młodzież, która w ciągu dnia ma znacznie więcej obowiązków niż czynności, z których czerpie przyjemność i satysfakcję może rozwijać objawy depresji. Przemęczenie, stres, brak czasu na odpoczynek są często głównymi powodami depresji u dzieci i młodzieży. Należy pamiętać, że tylko niewielka część dzieci nie potrzebuje żadnej pomocy osób dorosłych w odrabianiu lekcji. Nie powinniśmy zakładać, że będziemy pomagać przy lekcjach tylko w pierwszej klasie a później dziecko już samo będzie sobie radziło.
Pomocne zasady podczas odrabiania lekcji.
Odrabianie lekcji to umiejętność, którą należy wyuczyć w dziecku. Niejednokrotnie zdarza się, że rodzic chce, aby dziecko odrobiło lekcje szybko, dobrze i bez żadnej pomocy co może okazać się nierealistycznym wyzwaniem. Dzieci po wielokroć odwlekają i przeciągają w czasie odrabianie lekcji, gdyż jest to czynność nudna, wymagająca wysiłku umysłowego. Celem dziecka może być również to, że większą uzyska pomoc od dorosłego, jeśli będzie dłużej zwlekało. Nie oczekujmy, że dziecko samo zmieni swoje zachowanie. Ważne aby wiedzieć, że żeby zmienić zachowanie dziecka najpierw sami musimy zmienić swoje postępowanie. Istnieją pewne zasady, które są pomocne w rozwiązywaniu kłopotów z odrabianiem lekcji, natomiast należy pamiętać, że za wdrożenie ich w życie odpowiada rodzic – nie dziecko!
Zasada pierwsza
Ustalamy pakiet przywilejów dla dzieci, które odrobiły lekcje (np. mogą korzystać z różnych gier).
Zasada druga
Ustalamy stałą porę odrabiania lekcji oraz sygnały przypominające o czasie lekcji np. przypomnienie mamy.
Zasada trzecia
Dzieci, które odwlekają czas siadania do lekcji mają ustaloną zasadę cykającą (im dłużej odwlekasz tym mniej masz czasu na przyjemności).
Zasada czwarta
Miejsce do odrabiania lekcji: puste biurko, przy pustej, gładkiej ścianie, bez zasięgu komputera, telewizji itp. tyłem do okna. Na biurku tylko to co niezbędne do odrabiania lekcji.
Zasada piąta
Rodzic pozostaje przy dziecku do czasu zakończenia odrabiania lekcji.
Zasada szósta
Tworzenie listy zadań, wspólnie z dzieckiem przeglądamy co jest zadane.
Zasada siódma
Dorosły sprawdza etapami zadania wykonane przez dziecko, wskazane błędy dziecko od razu poprawia.
Zasada ósma
Zadajemy pytania ustne np. zadajemy 6 pytań jeśli na 3 zna odpowiedź zaliczamy, nie przerywamy pytań po pierwszej błędnej odpowiedzi.
Zasada dziewiąta
Pakujemy plecak na następny dzień. Jest to sygnał zakończenia na dzisiaj lekcji.
Zasada dziesiąta
Pochwała, atrakcje, odpoczynek itp.
Na co zwrócić szczególną uwagę w odrabianiu lekcji przez dziecko?
Jeżeli dziecko odrabia lekcje od momentu powrotu ze szkoły do wieczora należy zdiagnozować problem dziecka, gdyż przyczyn może być wiele (niezależnych od dziecka).
Czas odrabiania lekcji z dzieckiem powinien być pozbawiony napięcia i krzyku.
Drogi Rodzicu. Pamiętaj, że oceny nijak się mają do wiedzy. Eksperymenty pokazują, że na oceny mają duży wpływ takie czynniki jak: oczekiwania nauczyciela wobec ucznia, płeć ucznia, status socjoekonomiczny, wygląd ucznia, zachowanie ucznia, efekt kontrastu (czyli po kilku bardzo dobrze napisanych pracach nauczyciel trafi na gorzej napisaną, to oceni ją gorzej (nie powinien) na zasadzie kontrastu i odwrotnie). Ten sam test sprawdzany przez innych nauczycieli może się różnić ilością punktów.
Uczniowie często przyjmują oceny na poważnie. Z powodu lęku oraz poziomu wysokiego stresu przed złą oceną mogą odmawiać chodzenia do szkoły, rozwinąć u siebie napady paniki.
Budują cały obraz swojej osoby i kompetencji na bazie ocen, który „idzie” z nimi przez całe życie. Oceny informują uczniów o tym czy jest wystarczająco kompetentny, dobrze nadają etykiety (głupi, słaby, nie umiem, nie nadaje się, gorszy itp.). Generują porażki.
Patrząc szeroką perspektywą oceny szkolne nie powinny definiować uczniów, natomiast niewątpliwie to się dzieje. Kategoryzują dzieci na lepsze i gorsze, takich którzy poradzą sobie i nie poradzą w życiu. Uczniowie wchodzą w te etykiety i kiedy są przekonani o swojej słabości staje się to jak samospełniająca się przepowiednia.
Z własnego doświadczenia życiowego można zauważyć, że często uczniowie mniej zdolni w życiu dorosłym radzą sobie nie gorzej lub nawet lepiej niż prymusi. Dlatego ważne jest, aby dziecko oprócz szkoły, miało czas spełniać swoje marzenia, realizować pasje, nawiązywać znajomości itp.
Monika Chrapińska-Krupa, psycholog dziecięcy, psychoterapeuta
