Szkoła to miejsce, w którym dziecko zdobywa wiedzę i nowych przyjaciół, a także natyka się na… problemy. To nieunikniony etap rozwoju młodego człowieka, który pozwala na mierzenie się z przeciwnościami losu oraz trudnościami, a także skuteczne ich rozwiązywanie. Wsparciem powinni być oczywiście nauczyciele i rodzice, jako czujni obserwatorzy, którzy w razie potrzeby pomagają rozwiązywać problemy dziecka w szkole, a także szukają pomysłu jak nie doprowadzić do ich eskalacji w przyszłości.
Na każdym etapie edukacji problemy dziecka w szkole mogą być inne i wymagają indywidualnego podejścia. Najczęściej dotyczą relacji z kolegami lub koleżankami, podejścia do obowiązków, a także buntowania się przeciwko zasadom.
Zdarza się, że dzieci są smutne, zamknięte w sobie, niepewne i zakompleksione lub, przeciwnie tryskają energią i wszędzie ich pełno. Za każdą maską może skrywać się większy problem, który nierozwiązany odpowiednio wcześnie będzie siał spustoszenie w psychice młodego człowieka oraz w jego otoczeniu.
Nie czekaj – reaguj! A jeśli pomoc szkolnego pedagoga czy rodzica nie wystarczy, zasięgnij profesjonalnej pomocy psychologicznej. Priorytetem jest poznanie przyczyny problemów dziecka w szkole i podjęcie próby ich rozwiązania.
Jakie mogą być problemy dziecka w szkole?
Dzieci zaczynające naukę w szkole mogą mieć problem z adaptacją w nowym środowisku. Starsze borykają się z nieśmiałością, która utrudnia im funkcjonowanie w grupie lub ma problemy z zapamiętywaniem, co przekłada się na braki w wiedzy i złe oceny. Lista potencjalnych problemów z dzieckiem w szkole jest naprawdę długa i obejmuje m.in.:
- nieefektywne uczenie się – duża część dzieci i młodzieży ma problemy z koncentracją, motywacją, kreatywnym myśleniem. To powoduje, że uczą się nieefektywnie i, pomimo tego, że spędzają dużo czasu nad książkami, to niewiele umieją i otrzymują gorsze noty od kolegów,
- zmęczenie spowodowane zbyt dużą ilością obowiązków – zajęć pozalekcyjnych i zadań domowych, które nie pozostawiają już przestrzeni do realizowania swoich pasji,
- zbyt mała ilość snu, złe nawyki żywieniowe – osłabiony organizm gorzej przyswaja wiedzę, jest mniej odporny na infekcje, a przy tym uczeń nie umie radzić sobie z problemami,
- lęki i fobie, które paraliżują i na samą myśl o zbliżającym się sprawdzianie sprawiają, że dziecko jest mocno zestresowane,
- fobie szkolne, ujawniające się w tym, że dziecko zdecydowanie odmawia chodzenia do szkoły,
- dysfunkcje, takie jak dysgrafia, dysleksja, nadpobudliwość, które nie tylko męczą dziecko i jego otoczenie, ale też sprawiają, że staje się ono mniej pewne siebie, czasem nawet wyśmiewane.
Ze względu na złożoność problemów z dzieckiem w szkole zachodzi konieczność, aby każdy z nich został potraktowany indywidualnie i z należytą troską. Nie należy lekceważyć żadnych niepokojących sygnałów zgłaszanych przez nauczycieli, a nawet przez samego zainteresowanego. Im szybciej uda się pokonać przeszkody, tym większa szansa na to, że dziecko poczuje się pewnie i dobrze, zostanie uchronione przed traumą, a jego potencjał zostanie w pełni wykorzystany.
Jak rozwiązywać problemy z dzieckiem w szkole?
Pierwszymi osobami, które powinny zareagować widząc problemy z dzieckiem w szkole są nauczyciele. To oni spędzają z uczniem kilka godzin każdego dnia i mogą obserwować niepokojące zmiany w jego zachowaniu. Również rodzice nie powinni lekceważyć kłopotów, jakie są im sygnalizowane. Podstawą jest współpraca i otwarta komunikacja na linii nauczyciele – rodzice – dziecko.
Dobrze jest rozeznać się w sytuacji, kiedy wiesz już mniej więcej, na czym polegają problemy dziecka w szkole. Niektóre z nich można rozwiązać samodzielnie, np.:
- zapraszając do domu koleżanki i kolegów dziecka, aby wesprzeć ich integrację ze sobą,
- wysłuchując dziecka – jego zmartwień, lęków, ale też nadziei i planów na przyszłość,
- konfrontując ze sobą np. dwie strony konfliktu, występując w roli niezależnego arbitra rozstrzygającego spór między kolegami,
- rozmowa ze szkolnymi pedagogami oraz psychologiem, który spotka się z dzieckiem i ustali przyczynę jego kłopotów, a także zaproponuje najlepszy sposób na ich rozwiązanie.
Problemy z dzieckiem w szkole trzeba rozwiązywać „na gorąco”, czyli w momencie ich pojawienia się. Jeżeli będą bagatelizowane, mogą urosnąć do rangi poważnych zmartwień, które zdezorganizują życie w klasie, a nawet w całej szkole. Jeśli w danym środowisku trafi się przynajmniej jedna osoba buntująca się przeciwko zasadom, jest realna szansa, że za nią pójdą kolejne. Podporządkowanie się obowiązującym regułom oraz poszanowanie hierarchii obowiązującej w danej placówce są niezbędne, aby zbudować społeczność szkolną o solidnych podstawach, które są nie do ruszenia nawet w czasie kryzysu.
Problemy dziecka w szkole na każdym etapie są ważne i zawsze muszą zostać rozwiązanie. Pomoc w organizacji czasu, planowaniu uczenia się, dbanie o podtrzymywanie dobrych relacji z przyjaciółmi i z nauczycielami, a także zbilansowanie czasu wolnego i czasu przeznaczonego na realizację obowiązków są kluczowe – dla dobra dziecka i wszystkich, którzy przebywają w jego otoczeniu na co dzień.
