Spożywanie napojów alkoholowych, często stosowane jako środek relaksujący lub służące do świętowania różnych okazji, może wyrządzić poważne szkody osobom, które je piją. Jednak nie tylko. Agresja po alkoholu zagraża także samemu społeczeństwu. Zwłaszcza gdy weźmie się pod uwagę skutki, jakie pijana jednostka generuje poprzez swoje szkodliwe działania. Jak z tym walczyć? Podpowiadamy!
Spis treści:
Jaki jest wpływ alkoholu na zmianę zachowania człowieka?
Agresywne zachowania osób pijących
Cechy pijackiej osobowości – jak alkohol zmienia zachowanie człowieka?
Moje dziecko pije i jest agresywne: jak alkohol wpływa na młodzież?
Agresja i impulsywne zachowania po spożyciu alkoholu – jak z tym walczyć?
Jak pomóc osobie agresywnej po alkoholu?
Jaki jest wpływ alkoholu na zmianę zachowania człowieka?
Alkohol obecny jest w naszym społeczeństwie od czasów starożytnych. Niestety, jego spożywanie, nawet w nadmiarze, jest naturalnie akceptowane, głównie przez męską część społeczeństwa. Po napoje alkoholowe ludzie sięgają zwykle dla przyjemności, w nagrodę, dla relaksu po stresującym dniu w pracy, a nawet dla złagodzenia swoich nerwów, zranień i frustracji. Jednak mało osób zdaje sobie sprawę z negatywnych konsekwencji picia na poziomie swojego zachowania.
Alkohol wpływa bezpośrednio na ośrodkowy układ nerwowy. Powoduje, że mózg jest mniej „aktywny”. Upośledza zdolność logicznego myślenia, planowania działań, zapamiętywania, a nawet dokładnego poruszania się. Ale jak dokładnie przebiega ten proces?
Ludzki mózg składa się z komórek zwanych neuronami, które są odpowiedzialne za przekazywanie i przetwarzanie informacji. To właśnie te transmisje pozwalają tworzyć się naszym myślom, uczuciom, działaniom itp. Aby te wiadomości były dalej przekazywane i umysł funkcjonował prawidłowo, neuron odbierający musi być chętny do odbioru tych informacji. Jednak alkohol sprawia, że komórki mózgowe są mniej receptywne, a w konsekwencji przekazywanych jest mniej informacji. To utrudnia między innymi myślenie, mowę oraz koordynację ruchową.
Jednak to nie koniec jego wpływu na zachowanie człowieka. Alkohol nie tylko zaburza nasze funkcje poznawcze (myślenie, zdolność planowania itp.). Ponadto hamuje przetwarzanie informacji w częściach mózgu odpowiedzialnych za funkcje życiowe, takie jak kontrolowanie tętna, oddychanie, sen i inne. To sprawia, że nadmierne spożywanie alkoholu jest niezwykle niebezpieczne nie tylko dla zdrowia, ale i życia.
Poza tym napój wyskokowy silnie oddziałuje na korę przedczołową, która odpowiada przede wszystkim za funkcje poznawcze. W związku z tym upośledza zdolność oceniania i podejmowania decyzji, co wyjaśnia niekonsekwentne zachowanie pijanych ludzi. Często kończy się agresywnymi i niebezpiecznymi skutkami impulsywnego działania.
Agresywne zachowania osób pijących
Picie chroniczne, nadużycia lub kompulsywne sięganie po alkohol prowadzi do alkoholizmu. Jest on uważany przez Światową Organizację Zdrowia za chorobę i problem zdrowia publicznego, a sam alkohol jest używką najbardziej kojarzoną z przemocą.
Oczywiście nie wszyscy ludzie odczuwają złość lub agresję po wypiciu alkoholu. Jest więc oczywiste, że najwyraźniej wiele różnych aspektów musi się połączyć, aby mężczyźni lub kobiety, bo nie tylko panowie są skłonni do impulsywnych zachowań, rozwinęli agresję po alkoholu. Czynniki neurobiologiczne, zmiany hormonalne i osobowość to między innymi one odpowiadają za to, jak osoby pijane reagują na innych ludzi i określone sytuacje. Niska tolerancja na stres i wysoka impulsywność mogą również odgrywać ważną rolę w agresywności wywołanej alkoholem.
Kiedy ktoś wypija nadmierne ilości wysokoprocentowych napojów, może zachowywać się agresywnie i wdawać się w bójki. Dzieje się tak dlatego, że spożyty alkohol oddziałuje na ośrodkowy układ nerwowy. Wyzwala agresywne impulsy, które mogą być nasilone w sytuacjach, z jakimi boryka się uzależniony podczas abstynencji od picia, czy to z powodu ograniczeń narzuconych przez rodzinę, czy trudności finansowych.
Problem tkwi także w samym uzależnieniu. Na dłuższą metę alkohol może zwiększyć agresję. To dlatego, że jest w stanie trwale uszkodzić korę przedczołową i inne obszary, które pomagają regulować reakcje emocjonalne. W ten sposób alkohol może również prowadzić do przemocy, która jest przejawem agresji bez powodu, bez reakcji na sytuację zagrożenia. Czasami agresor staje się agresywny, ponieważ błędnie interpretuje sytuację jako groźną, z powodu dezorientacji spowodowanej napojem alkoholowym.
Ogólnie rzecz biorąc, alkohol odhamowuje, więc na co dzień spokojni ludzie po wypiciu mogą stać się agresywni, a pewne zachowania mogą się wymykać im spod kontroli. Dlatego picie i utrata panowania nad sobą stanowią niebezpieczeństwo dla społeczeństwa. Człowiek, który nie kontroluje swojego działania, jest w stanie wyrządzić innym fizyczną krzywdę. Poza tym ma większe skłonności do podejmowania ryzykownych działań. Na przykład wsiada za kierownicę i kieruje rozpędzonym autem.
Cechy pijackiej osobowości – jak alkohol zmienia zachowanie człowieka?
Po czym rozpoznać alkoholika? Bardzo częstym zachowaniem jest zwiększanie częstotliwości spożywania napoju i większych dawek. Osoba uzależniona zaczyna mieć częstsze wahania nastroju, szybciej się irytuje i staje agresywna. Niekiedy charakterystyczna jest izolacja społeczna. Pojawiają się trudności w kontaktach z rodziną i bliskimi przyjaciółmi, spowodowane obsesyjnym myśleniem o piciu, niemożnością radzenia sobie w prostych codziennych sytuacjach. Dzieje się tak, ponieważ tym, co dominuje w myślach i działaniach alkoholika, jest po prostu alkohol. Pragnienie ciała i umysłu dla tej substancji jest ogromne i powoduje, że zaniedbuje lub nie docenia innych rzeczy, takich jak rodzina i przyjaciele.
Co jeszcze wyróżnia alkoholika?
- Szukanie towarzystwa, które akceptuje i wspiera to uzależnienie.
- Zaprzeczanie – wiele osób uzależnionych nie akceptuje tego, że są w takiej sytuacji i uważa, że nadal mają kontrolę nad swoim zachowaniem.
- Trudności w dotrzymaniu zobowiązań lub przyjmowaniu na siebie nowych obowiązków ze względu na swój spowolniony sposób myślenia i działania.
- Wahania nastroju aż do stanów niepokoju, drażliwości i depresji, gdy poziom procentów w organizmie spada.
- Przymus, czyli niekontrolowana potrzeba wypicia alkoholu.
- Brak kontroli nad spożyciem.
- Drżenie ciała i nadmierna potliwość podczas picia.
- Naleganie na picie, nawet przy wiedzy, jakie będą tego konsekwencje.
Alkohol a przemoc domowa
Sam alkoholizm nie jest główną przyczyną przemocy domowej. Jednak przyczynia się on do agresywnych zachowań sprawcy, w większości przypadków mężczyzn. Wówczas ofiarami najczęściej są ich partnerki/żony oraz dzieci. Trzeba jednak zaznaczyć, że wielu mężczyzn zachowuje się agresywnie również w stanie trzeźwości, ale są też tacy, u których wyzwalaczem przemocowych zachowań jest właśnie alkohol.
Spożywanie napojów alkoholowych obejmuje również szereg wymówek, którymi mężczyźni usprawiedliwiają swoje postępowanie, tak jakby picie zwalniało ich z odpowiedzialności. W rzeczywistości spożywanie alkoholu nie zmienia osobowości i skłonności do przemocy domowej. To wina człowieka, nie alkoholu.
Kobiety są fizycznie i psychicznie atakowane przez pijanych mężczyzn, którzy czują się odważni i pozbawieni zahamowań, aby wyładować całą swoją frustrację, złość, niepewność i strach na słabszych fizycznie osobach. Po spożyciu alkoholu osłabieniu ulegają ich „hamulce” rozwagi i działają bez dokładnego osądu i zastanowienia się nad możliwymi negatywnymi konsekwencjami swoich działań. To wszystko ułatwia wybuch behawioralny, który prowadzi do agresji, bez myślenia o konsekwencjach, w tym o skutkach karnych.
Należy jednak pamiętać, że przemoc ma różne oblicza. Oprócz naruszenia nietykalności fizycznej może również:
- godzić w kwestie osobiste (przemoc psychiczna);
- naruszać intymność (przemoc seksualna);
- dotyczyć własności (przemoc ekonomiczna);
- wiązać się z zaniedbaniem i niewypełnianiem obowiązku opieki nad bliskimi.
Moje dziecko pije i jest agresywne: jak alkohol wpływa na młodzież?
„Kamila, lat 14, co tydzień pije niejedno piwo ze swoimi przyjaciółmi w barze w pobliżu szkoły, w której się uczy. Mimo swojego młodego wieku nigdy nie miała problemu z zakupem alkoholu. Gdy wraca do domu, jej matka boi się odezwać, bo córka staje się wtedy agresywna i rzuca różnymi przedmiotami”.
„Szesnastoletni Mariusz zawsze robi „rozgrzewkę” przed imprezą i wypija dużą ilość wódki. Chłopiec uważa, że to zabawne, a alkohol dodaje mu pewności siebie. Tak zwane ustawki i bójki traktuje jako formę świetnej rozrywki”.
„14-letnia Marcelina podczas obozu wakacyjnego upiła się i straciła przytomność – mówi, że nic nie pamięta. Jej rodzice dowiedzieli się o tym epizodzie tylko dlatego, że trafiła na izbę przyjęć, a opiekunowie wezwali policję, gdy pobiła koleżankę z grupy”.
Historie tych nastolatków nie są odosobnionymi przypadkami. Ukazują złożony i niebezpieczny obraz problemu agresji i alkoholu u dzieci. Niepokój budzi wzorzec konsumpcji, kompulsywny i okresowy, przeplatany okresami abstynencji i intensywnego picia oraz zachowania pod wpływem procentów. Osoby w okresie dojrzewania mają zamiłowanie do podejmowania ryzyka i testowania swoich granic. Mózg młodego człowieka wciąż się rozwija – obwód nagrody związany z przyjemnością kształtuje się w czasie ciąży, ale kora przedczołowa, odpowiedzialna za planowanie, rozumowanie i kontrolę impulsów, dojrzewa jako ostatnia, około 21 roku życia. Dzięki rozwijającym się obszarom decyzyjnym młodzi ludzie mają skłonność do impulsywności i niepewnego osądu w ocenianiu ryzykownych sytuacji. W praktyce działają, zanim pomyślą. Dlatego też po wypiciu alkoholu tak ochoczo stawiają się słabszym, ale też i silniejszym. Swoim rówieśnikom, kolegom ze szkoły, ludziom przypadkowo spotkanym na swojej drodze lub rodzicom i opiekunom.
Tymczasem częste spożywanie alkoholu w okresie dojrzewania powoduje długotrwałe szkody. Wiąże się to ze spadkiem wyników w nauce, ponieważ może mieć wpływ na pamięć i uwagę. Wczesne spożywanie napojów z procentami łączy się problemami zdrowotnymi w dorosłym życiu oraz znacznie zwiększa ryzyko uzależnienia. Poza tym grozi sankcjami prawnymi i to nie tylko z powodu nielegalności picia przez osoby nieletnie, ale także aktami agresywnych zachowań i konfliktami z prawem.
Agresja i impulsywne zachowania po spożyciu alkoholu – jak z tym walczyć?
Pomoc osobie uzależnionej od alkoholu wymaga cierpliwości i zrozumienia. Osoba nadużywająca napojów z procentami często rozumie, że agresywne zachowanie szkodzi jej i powoduje cierpienie bliskich jej osób. Jednak agresywne postawy są napędzane nieświadomie przez skutki alkoholu. W najpoważniejszych przypadkach uzależniony może nawet stanowić zagrożenie dla siebie, rodziny i przyjaciół oraz obcych ludzi.
Samo zmierzenie się ze skutkami impulsywnych zachowań nie jest sposobem na uświadomienie alkoholikowi, jak ważne jest poszukiwanie odpowiedniego leczenia. Walka z agresją po alkoholu to długotrwała praca z psychologiem i terapeutą uzależnień. Dzięki odpowiedniej terapii pacjent sam mierzy się ze swoim problemem i uczy się, co musi zrobić, by go przezwyciężyć.
Psychoterapia może mieć charakter spotkań indywidualnych lub grupowych. W przypadku konfliktów rodzinnych wskazana jest terapia par. Odpowiednio dobrana forma leczenia pozwala powrócić uzależnionej jednostce do normalnego funkcjonowania w społeczeństwie, bez ataków agresji i przemocy wobec drugiego człowieka.
Poza terapią warto, by alkoholik zadbał o swój dobrostan psychiczny każdego dnia. Może znaleźć hobby, które pomoże rozładować nadmierne napięcie nerwowe oraz wykorzystywać techniki relaksacyjne. Joga, trening uważności czy medytacja pozwolą zapanować nad swoimi emocjami i myślami. Poza tym każda aktywność fizyczna nawet zwykły spacer, uwalnia w organizmie endorfiny, które poprawiają samopoczucie.
Jak pomóc osobie agresywnej po alkoholu?
Jeśli martwisz się o kogoś bliskiego w związku z jego nadużywaniem alkoholu, prawdopodobnie zastanawiasz się, jak najlepiej z nim o tym porozmawiać. A może pierwsze próby zbliżenia się i pomocy zakończyły się fiaskiem? Gniewna reakcja jest normalna — nikt nie lubi być konfrontowany z niewygodnym tematem. Często potrzeba czasu, zanim ktoś zechce przyznać, że ma problem z piciem.
Zanim zdecydujesz się na szczerą rozmowę, pamiętaj, że Twój współrozmówca musi być trzeźwy. Aby rozmowa była spokojna i konstruktywna, ważne jest również, żeby w miarę możliwości powstrzymywać własne uczucia – nawet jeśli jest to trudne. Możesz zapytać osobę, co sądzi o swoim piciu lub czy miała jakieś obawy w związku z takim zachowaniem. Pamiętaj, by słuchać uważnie i nie przerywać. Zamiast coś zarzucać, lepiej używaj komunikatów typu „ja”, aby wyrazić swoje zaniepokojenie, na przykład „Martwię się tym, ile ostatnio wypiłeś i co zrobiłeś”.
Zaoferuj wsparcie, na przykład, że poszukasz poradni psychologicznej lub się tam razem wybierzecie. Zawsze pamiętaj, że osoba uzależniona może nie być gotowa do przyznania się do swojego problemu z piciem. Nie możesz tego na niej wymusić, ale możesz zaoferować wsparcie i pomoc. Każdy musi sam podjąć decyzję, czy je przyjmie i coś zmieni.
Na pewno pomoc bliskich jest ważna, ale nie wystarczy w walce z agresją po alkoholu i z alkoholizmem. Bez terapii u psychologa trudno jest przywrócić życie na właściwe tory.
? Jeżeli potrzebujesz pomocy, wsparcia psychologicznego placówki naszych poradni znajdują się w:
- Warszawie, Zobacz: Psycholog Warszawa
- Wołominie, Zobacz: Psycholog Wołomin
Wpis blogowy nie jest artykułem naukowym. Ma jedynie charakter informacyjny i nie zastąpi konsultacji ze specjalistą.
