Jak powiedzieć dziecku o rozwodzie?

Podjęliście decyzję o rozstaniu, ale odwlekacie ją w czasie, ponieważ nie wiecie, jak powiedzieć dziecku o rozwodzie? Do rozmowy z dzieckiem warto się odpowiednio przygotować, mając na uwadze wiek pociechy. Inaczej będzie wyglądała rozmowa z nastolatkiem, a inaczej z kilkulatkiem, który nie rozumie jeszcze relacji pomiędzy dorosłymi. Jak rozmawiać z dziećmi o rozwodzie, jak przygotować je do rozstania i jak zachowywać się po rozwodzie, by dzieci możliwie jak najmniej odczuły zmiany? Odpowiedzi na Twoje pytania udzieli psycholog dziecięcy Monika Chrapińska-Krupa.

Spis treści:

Jak powiedzieć dziecku o rozwodzie? Uwzględnij jego wiek.

Przygotuj się do rozmowy z dzieckiem o rozwodzie.

Przebieg rozmowy o rozwodzie.

Wasze dziecko nie radzi sobie z rozwodem? Skorzystajcie z pomocy psychologa.

Jak powiedzieć dziecku o rozwodzie? Uwzględnij jego wiek

Nie wiesz, jak powiedzieć dziecku o rozstaniu rodziców i jak przygotować je do rozwodu? To nic dziwnego – mało który rodzic jest przygotowany na trudne rozmowy z dzieckiem dotyczące tematów zasadniczo zarezerwowanych dla dorosłych. Pamiętaj, że nawet niemowlak, karmiony piersią odczuwa emocje mamy, a starsze dzieci również zauważają smutek czy negatywne emocje, mimo że nie wiedzą do końca, co się dzieje. Dzieci w wieku 7-12 lat same zauważają pogarszające się relacje między rodzicami, a nastolatek dodatkowo jest w stanie wyrobić sobie własne zdanie na temat sytuacji.

Przygotuj się do rozmowy z dzieckiem o rozwodzie

Jeśli nie wiesz, jak powiedzieć dzieciom o rozwodzie i jak rozmawiać z nimi o tym, to warto wcześniej skonsultować się z psychologiem, który pomoże rodzicom przygotować się do do poinformowania o rozstaniu. Warto jednak skorzystać z kilku cennych wskazówek:

1. Rozmowa z dzieckiem o rozwodzie nie może być spontaniczna, należy dokładnie przemyśleć każde wypowiedziane zdanie, ponieważ dziecko zapamięta ten moment do końca życia, a usłyszane słowa mogą wpłynąć na jego przyszłość.
2. Zanim porozmawiacie z dzieckiem, jako rodzice powinniście ustalić przebieg rozmowy i strategię działania.
3. Należy zastanowić się nad miejscem rozmowy z dzieckiem – może się ona odbyć w domu, gdzie dziecko czuje się bezpiecznie, lub poza domem, ale w miejscu, w którym dziecko rzadko bywa, by nie kojarzyło mu się ono negatywnie. Na rozmowę należy przeznaczyć dużo czasu.
4. Nie odwlekajcie rozmowy – nawet małe dzieci czują, że dzieje się coś niedobrego, ale nie wiedzą co. To zaburza ich poczucie bezpieczeństwa, dlatego jeśli jesteście pewni decyzji o rozstaniu, jak najszybciej, acz w sposób przemyślany, przekażcie ją dzieciom.
5. Rozmowę z dzieckiem należy przeprowadzić przed wyprowadzką jednego z rodziców, ponieważ dziecko, nie wiedząc, co się dzieje, może obwiniać samego siebie.

Rozwód a dzieci – przebieg rozmowy o rozwodzie

Jak powiedzieć dziecku o rozwodzie? Niezależnie od tego, czy ma 5, czy 8 lat, rozmowa powinna przebiegać w obecności obojga rodziców, w spokojnym miejscu. Rodzice powinni poświęcić uwagę tylko dzieciom, wyłączając telefony komórkowe i odseparowując się od innych spraw. Rozwód a dzieci? Na bok należy odłożyć także konflikty pomiędzy rodzicami – nie wolno atakować się nawzajem, krzyczeć ani oskarżać i obwiniać. Pamiętajcie, że od Waszego spokoju i podejścia zależy reakcja Waszych dzieci i ich przyszłość. Należy zapewnić dziecko, że rozwód w żaden sposób nie wpływa na ich miłość i dziecko jest dalej tak samo chciane i kochane. Należy unikać przedłużającej się i krępującej ciszy, która może wprowadzić dodatkowy stres.

Jakich słów użyć, mówiąc o rozwodzie?

Formę przekazu należy dostosować do wieku dziecka. Maluchom w wieku przedszkolnym wystarczy informacja, że rodzice dużo się kłócą i nie chcą już razem mieszkać. Starsze dzieci potrzebują bardziej konkretnych informacji – nastolatek widzi, co się dzieje, więc można nawiązać do jego obserwacji, mówiąc na przykład: „Sam widzisz, że nie możemy się dogadać, jesteśmy nieszczęśliwi, dlatego postanowiliśmy się rozstać”. Nie ma potrzeby, by informować dzieci o szczegółach i konkretnych przyczynach rozstania, na przykład zdradzie. Warto jednak podkreślić, że w rozstaniu rodziców nie ma żadnej winy dziecka, gdyż maluchy często obawiają się, że rodzic rezygnuje z nich ze względu na jakieś negatywne zachowanie. Nie wolno okłamywać dziecka ani wciągać w problemy dorosłych. Trzeba wytworzyć u dziecka przekonanie, że jest najważniejsze dla rodziców i w każdej chwili może się z nimi skontaktować

Rozwód a dzieci – jak poinformować dziecko o zmianach?

Powiedzenie dziecku o rozwodzie to tylko pierwszy krok. Następnie należy uświadomić dziecku, że jego życie ulegnie zmianie, i poinformować, na czym te zmiany będą polegać. Warto powiedzieć, gdzie kto będzie mieszkał i jak będzie wyglądał sposób kontaktu.

Możliwe reakcje dziecka

Przygotowując się do rozmowy z dzieckiem o rozwodzie, należy wziąć pod uwagę różne reakcje. Dzieci mogą zamknąć się w sobie lub wręcz przeciwnie – zacząć krzyczeć i płakać. Należy dziecku pozwolić na wyrażenie emocji, przytulając je. W przypadku starszych dzieci może pojawić się agresja. Jeśli będzie utrzymywać się przez dłuższy czas, a dziecko będzie odmawiać rozmowy o swoich emocjach z rodzicem, warto skontaktować się z psychologiem i zasięgnąć porady.

Dzieci a rozwód – pamiętajcie o dzieciach w trakcie rozwodu

Duża część rodziców jest tak zajęta formalnościami związanymi z rozwodem oraz własnymi emocjami, że zapomina o uczuciach dzieci. Pamiętajcie, że rozwód jest trudny nie tylko dla Was, ale i dla najmłodszych. Dlatego też nie należy pomijać ich potrzeb. Przeciwnie, trzeba zwracać baczną i szczególną uwagę na dziecko, by zauważyć ewentualne niepokojące symptomy, takie jak izolacja czy agresja.

Jak zachowywać się po rozwodzie?

Jeśli zależy Wam na dobru dzieci, nie powinniście przenosić na najmłodszych konfliktów między sobą. Nie wolno nastawiać dziecka przeciwko drugiemu rodzicowi ani zabraniać kontaktu. Dziecko i tak przeżywa Wasze rozstanie, dlatego nie powinniście dokładać mu dodatkowych emocji i stresu. Rozwód rodziców nie powinien wpłynąć na poczucie bezpieczeństwa. W przypadku nastolatków warto stworzyć atmosferę życzliwości i w miarę możliwości uczciwie odpowiadać na pytania skierowane do rodziców przez dorastające dziecko. Nie należy unikać trudnych tematów czy też pozostawiać dziecka bez odpowiedzi.

Rozwód a kontakty rodziców z dzieckiem

Kontakty obojga rodziców z dzieckiem powinny być jak najczęstsze, dlatego żadne z rodziców nie powinno odgrywać się na byłym partnerze, walcząc o ograniczenia kontaktów i spotkań. Takie działanie nie pomaga Waszym dzieciom, ale wręcz przeciwnie – szkodzi. Najmłodsi potrzebują obojga rodziców, a nie tylko jednego. Nie wolno wykorzystywać dziecka do śledzenia byłego partnera czy partnerki ani krytykować go w obecności dziecka – należy zachować powściągliwość w ocenach, a konflikty rozwiązywać samodzielnie, bez dziecka w roli świadka.

Gdy rodzic odchodzi i nie chce utrzymywać kontaktu z dzieckiem

Zdarzają się sytuacje, w których po rozwodzie jedno z rodziców nie chce utrzymywać kontaktów z dzieckiem. Jak wówczas rozmawiać z dzieckiem o rozstaniu? Najlepiej powiedzieć wprost, że mama/tata odszedł/odeszła i nie wiemy, czy wróci. Należy unikać obelg pod adresem drugiego rodzica, ale zapewnić dziecko, że przy nim będziemy i że może na nas liczyć. Jakich słów unikać? Nie należy mówić:

• „Tata nas zostawił i już nas nie chce”.
• „Twojej matce nie zależy na nas, tylko na sukcesach w pracy”.

Wasze dziecko nie radzi sobie z rozwodem? Skorzystajcie z pomocy psychologa

Jeśli widzicie, że Wasz dziecko, niezależnie od wieku, nie jest w stanie samodzielnie poradzić sobie z Waszym rozstaniem, warto skonsultować się z psychologiem dziecięcym, który pokaże, jak pracować z dzieckiem i jak przywrócić mu poczucie bezpieczeństwa. Rodziców z okolic Warszawy i Kobyłki zapraszam na wizyty do mojego gabinetu „Spokój w głowie”. Jestem psychologiem i psychoterapeutą dziecięcym z wieloletnim doświadczeniem, w trakcie spotkań zapewniam atmosferę empatii i zrozumienia dla problemów dorosłych i dzieci. Zapraszam do kontaktu telefonicznego oraz umawiania wizyt za pośrednictwem strony internetowej.