Wyobraź sobie, że jesteś w miejscu, w którym czujesz, jak mięśnie jeden po drugim się rozluźniają. Twój umysł zwalnia i znajdujesz się w stanie całkowitego wyciszenia. Już sama myśl o tym doświadczeniu wprowadziła Cię w stan relaksu, prawda? Tych wszystkich cudownych doznań możesz doświadczyć w saunie. Dowiedz się, jak z niej korzystać i co dobrego poza odpoczynkiem może Ci przynieść.
Spis treści:
Rodzaj sauny: temperatura i różnice
Sauna domowa – czy można saunować w domu?
Domowa sauna sucha – jak zbudować saunę?
Czym jest sauna fińska?
Sauna, zwana także łaźnią lub sauną fińską, to nic innego jak pomieszczenie, w którym panuje wysoka temperatura. Celem tak nagrzanego środowiska jest zapewnienie relaksu dla ciała i ducha, a także w niektórych przypadkach, promowanie interakcji społecznych wśród przebywających wewnątrz osób.
Nie myśl jednak, że sauny stały się modne niedawno, że są popularne, bo chętnie korzystają z nich celebryci. W rzeczywistości to bardzo stary zwyczaj, który pojawił się około 9 tysięcy lat temu. Został zapoczątkowany przez ludy koczownicze, które w prehistorii okupowały Finlandię. Dla tych fińskich ludów sauny były świętymi miejscami, w których dokonywano oczyszczenia ciała i ducha. Odbywały się tam rytuały uzdrawiające, narodziny dzieci, a nawet zawierano związki małżeńskie. W ten sposób podobnie, jak podczas ceremonii religijnej, obowiązywały również bardzo surowe zasady: nie wolno było hałasować, plotkować ani mówić o kimś źle.
Fiński wynalazek dał początek typowi, który znamy dzisiaj pod nazwą sauna sucha. Łaźnia parowa lub sauna mokra pojawiły się znacznie później, w starożytnej Grecji. Jednak to Turcy najmocniej rozwinęli tę technikę. Umieszczali kotły z brązu z wrzącą wodą w marmurowych salach z wklęsłymi sufitami, czyli tzw. łaźni tureckiej. Wierzyli, że wydzielające się opary mają doskonałą moc leczniczą.
Rodzaj sauny: temperatura i różnice
Sauny można podzielić na dwa rodzaje: mokrą i suchą.
Jaka temperatura w saunie mokrej?
W saunie parowej — zwanej również sauną mokrą — można doświadczyć wahań temperatury w zakresie od 40°C do nawet 55°C i korzystać z dobrodziejstw różnych naturalnych esencji, takich jak między innymi mięta, eukaliptus, trawa cytrynowa. Ten rodzaj sauny jest idealny dla tych, którzy chcą oczyścić drogi oddechowe.
Ile stopni jest w saunie suchej?
Ten rodzaj sauny ma swoje korzenie w Finlandii, a główną cechą tej przestrzeni jest to, że w powietrzu nie ma wilgoci, dlatego nie jest zalecana dla osób z problemami z oddychaniem. W tego typu saunie temperatura otoczenia dochodzi do 80°C, a niekiedy i do 100°C. Panująca w saunie wysoka temperatura doskonale sprawdza się w usuwaniu zanieczyszczeń i toksyn obecnych w skórze.
Sauna sucha czy sauna mokra – czym się różnią?
Sauna mokra działa z wytwornicy pary (elektrycznej, drewnianej lub gazowej), która podnosi temperaturę do określonego pułapu. Jest szeroko stosowana w miejscach o cieplejszym klimacie i wymaga pokrycia wodoodpornymi materiałami, takimi jak płytki, kamienie, szkło czy porcelana. Natomiast sauna sucha wytwarza ciepło bez wilgoci, szczególnie polecana do użytku w okresie zimowym lub w miejscach o łagodniejszym klimacie. Zwykle wnętrze pomieszczenia jest pokryte drewnem.
Co daje sauna?
Pierwszym pytaniem, jakie pojawia się w głowie na myśl korzystania z tego rodzaju przyjemności, jest to, czy sauna jest zdrowa? Wokół tej kwestii krąży wiele mitów i prawd, ale nauka wskazuje na kilka korzyści płynących z tej praktyki. Czy to w kwestiach estetycznych, takich jak oczyszczanie skóry, czy zdrowotnych, takich jak wzmocnienie funkcji serca i zwalczanie problemów z oddychaniem. Dlatego warto być świadomym głównych właściwości saun.
Dowiedz się niezależnie od tego, jaka jest Twoja ulubiona sauna, w czym pomaga i jakie ma zalety.
Zalety sauny
- Wprowadzanie w stan relaksu. Fakt przebywania w ciepłym miejscu w chwili wypoczynku prowadzi do rozluźnienia mięśni z korzyścią dla ciała i umysłu. Sauna pomaga zredukować napięcie nerwowe i mięśniowe oraz może przyczynić się do zmniejszenia skutków depresji.
- Wsparcie krążenia. Regularne korzystanie z sauny zmniejsza ryzyko rozwoju chorób układu krążenia. W końcu wysokie temperatury stymulują rozszerzenie naczyń i żył, sprawiając, że praca serca zaczyna przypominać tę, która pojawia się przy uprawianiu aktywności fizycznej o średniej lub niskiej intensywności.
- Detoksykacja organizmu. W zakresie oczyszczania ciała sauna jest „tępicielem” toksyn. Dzieje się tak z powodu dużej utraty płynów przez pot, który sesja generuje w organizmie.
- Oczyszczanie skóry. Efekty stosowania sauny widać również na skórze. Nagrzewanie ciała otwiera pory i pomaga w ich oczyszczeniu, pozostawiając skórę bardziej promienną i pozbawioną wyprysków.
- Profilaktyka chorób neurodegeneracyjnych. Kolejną korzyścią wynikającą z korzystania z sauny jest mniejsze prawdopodobieństwo rozwoju chorób neurodegeneracyjnych, takich jak demencja i choroba Alzheimera.
- Wsparcie układu oddechowego. Korzystanie z sauny mokrej pomaga oczyścić drogi oddechowe i może przynieść ulgę w dolegliwościach układu oddechowego.
- Ujędrnianie ciała. Podczas pobytu w saunie skóra nabiera jędrności. Wydalanie toksyn z organizmu zapobiega cellulitowi oraz pomaga złagodzić efekty wiotczenia skóry, co bezpośrednio wpływa na walkę z pomarańczową skórką.
- Poprawa odporności. Sauna hartuje organizm, ponieważ organizm poddawany jest znacznym zmianom temperatury. Rozgrzewanie, a potem schładzanie ciała wzmacnia odporność na infekcje bakteryjne i wirusowe.
- Polepszenie jakości snu. Seans w saunie wycisza i relaksuje, dzięki czemu przyczynia się do zwalczania zaburzeń snu, takich jak na przykład bezsenność.
- Łagodzenie bólu. Korzystanie z sauny dobrze wpływa na bóle kostne i reumatyczne. Taka terapia ciepłem odgrywa ważną rolę w procesie rehabilitacji zaników mięśniowych i silnych dolegliwości bólowych.
Czy sauna odchudza?
Działanie sauny jest porównywalne z umiarkowaną aktywnością fizyczną. Szacuje się nawet, że 20 minut pobytu w wilgotnym i ciepłym środowisku odpowiada dwóm godzinom marszu. Dlatego, jeśli ćwiczysz niechętnie, jeden trening może zastąpić sauna. Ile kalorii można spalić? Biorąc pod uwagę, że spędzenie godziny w takich ciepłych warunkach pozwala stracić nawet 300 kalorii, to w ciągu 20 minut spalisz ok. 100 kalorii. To mniej więcej tyle, ile ma mały czekoladowy batonik. Jedno jest pewne. Spalisz więcej kalorii, siedząc w saunie, niż spędzając czas przed telewizorem.
Poza tym wysoka wilgotność i temperatura sprzyjają wydalaniu wody z organizmu. Kiedy jesteś w saunie, pocisz się. Ten pot to woda zmieszana z solą, a utrata masy ciała wynika z wydalania wody. Po nawodnieniu odzyskasz część wagi. Jeśli jednak nawodnisz się czymś innym niż woda, na przykład słodkim, gazowanym napojem, możesz nawet przybrać na wadze.
Inną metodą wspomagania odchudzania, w której może pomóc sauna, jest detoksykacja organizmu. Pobyt w saunie poprawia krążenie organizmu, co działa podobnie do masażu odchudzającego. Ponadto pocąc się, usuwasz nadmiar soli z organizmu. Detoks może pomóc Twojemu ciału zacząć tracić na wadze, ale nie możesz pominąć całego planu odchudzania.
Miej na uwadze to, że sama sauna nie pomoże Ci w magiczny sposób schudnąć. Musisz dodać do niej zdrową dietę i chociaż umiarkowaną aktywność fizyczną.
Jak korzystać z sauny?
Ważne jest, aby wiedzieć, jak prawidłowo korzystać z sauny. Pierwszą rzeczą do zrobienia jest wypicie dużej ilości płynów, ponieważ ciepło w saunie podnosi temperaturę ciała i powoduje, że bardzo się pocisz. Ponadto ważne jest, aby być dobrze wypoczętym i nakarmionym. Nie wchodź jednak do sauny, jeśli wcześniej zjadłeś obfity posiłek. A przy oznakach zawrotów głowy lub mdłości wyjdź z niej i odśwież organizm. Pamiętaj również, by przed wejściem do środka dokładnie umyć ciało.
Sauna – jak się ubrać?
Im mniej założysz na siebie, tym lepiej. Skandynawskie tradycje nakazują korzystanie z sauny nago i w Polsce również coraz częściej preferuje się sauny nietekstylne. Musisz pamiętać, by pod żadnym pozorem nie wchodzić do sauny w kostiumie kąpielowym. Zazwyczaj ta część odzieży wykonana jest ze sztucznych materiałów, które pod wpływem wysokiej temperatury mogą zacząć się topić i powodować oparzenia skórne.
Dlatego przed wejściem do sauny należy rozebrać się do naga i owinąć ciało białym, bawełnianym ręcznikiem udostępnionym zwykle dla klientów. Trzeba zdjąć obuwie oraz biżuterię, która pod wpływem nagrzania również mogłaby spowodować oparzenia. Jeśli wolisz przebywać w saunie nago, pamiętaj by i tak zabrać ze sobą ręcznik, na którym usiądziesz.
Sauna parowa – ile minut?
Zaleca się, by czas jednej sesji w saunie parowej wynosił od 5 do 15 minut. W ciągu całego dnia nie należy przekraczać 30 minut pobytu w takim środowisku.
Sucha sauna – ile minut?
Z reguły jeden seans w saunie suchej powinien trwać maksymalnie 15 minut. Osobom początkującym zaleca się spędzenie ok. 8-10 minut podczas pierwszej sesji.
Sauna – ile razy w tygodniu?
Wiele osób szybko dostrzega dobrodziejstwa, jakie daje sauna. Jak często można pozwolić sobie na pobyt w takim środowisku? Zdecydowanie odradza się codzienne korzystanie z saunarium. Optymalna ilość seansów to 2-3 w tygodniu.
Sauna rano czy wieczorem?
To zależy od tego, jakich efektów oczekujesz i czego potrzebujesz. Jeżeli przed Tobą leniwy dzień, pełen odpoczynku, idź na saunę rano, by wzmocnić stan błogości. Jeśli jednak wiesz, że ten dzień będzie stresujący i pełen wrażeń, udaj się na wieczorny relaks, by odprężyć się po wszystkich trudach.
Gdzie siadać w saunie?
Na początek lepiej zajmować niższe ławy, ponieważ tam temperatura jest najniższa. Klimat panujący w saunie jest suchy, dlatego polewa się kamienie wodą, by zadbać o lepszą wilgotność. Takie działanie w znaczący sposób zwiększa odczuwalną temperaturę. Dlatego wyższe ławy powinni zajmować stali bywalcy, którzy mają już doświadczenie w korzystaniu z sauny.
Czy dzieci mogą korzystać z sauny?
Niestety, ale nie każdy może z sauny fińskiej korzystać. Powinny z niej zrezygnować bardzo małe dzieci. Za optymalny wiek rozpoczęcia przygody z saunowaniem uznaje się ukończony 3. rok życia. Poza tym z sauny nie powinny korzystać osoby:
- w ciąży, niezależnie od czasu jej trwania;
- z niskim ciśnieniem krwi;
- chore na cukrzycę;
- z chorobami przewlekłymi, takimi jak astma oskrzelowa;
- w trakcie menstruacji.
Jeśli przyjmujesz jakiekolwiek leki, najpierw skonsultuj się z lekarzem i dowiedz się, czy możesz bezpiecznie spędzić czas w saunie.
Sauna domowa – czy można saunować w domu?
Dla wielu osób sauna domowa to spełnienie marzeń. Wbrew pozorom jest to możliwe do zrealizowania, a jej budowa i utrzymanie nie są drogie. Ponadto sauna znacznie podnosi wartość nieruchomości i niesie ze sobą szereg korzyści zdrowotnych. Sesje trwające od 10 do 15 minut wystarczą, aby pobudzić przepływ krwi w organizmie, rozluźnić mięśnie i odciążyć stawy, a także uwolnić endorfiny i wyeliminować toksyny.
Istnieje kilka rodzajów saun, które można wziąć pod uwagę przy wyborze najlepszego systemu do domu. Opcje obejmują sauny opalane drewnem, sauny ogrzewane elektrycznie, sauny parowe i inne. Największą różnicą między nimi jest zwykle źródło ciepła. W przypadku sauny suchej możliwe jest wykonanie instalacji za pomocą energii elektrycznej, dlatego to właśnie ten rodzaj jest najchętniej wybierany do montażu w domu.
Domowa sauna sucha – jak zbudować saunę?
Zaletą saun suchych jest brak konieczności inwestowania w hydraulikę. Można je zainstalować praktycznie wszędzie, od rogu łazienki po dodatkowe pomieszczenie, garaż lub teren zewnętrzny. Ale ważne jest, aby instalacja elektryczna była w dobrym stanie, by móc wspierać niezbędną produkcję ciepła.
Oprócz dobrej instalacji elektrycznej musisz mieć przestrzeń co najmniej 120 cm x 120 cm z każdej strony i wysokość sufitu co najmniej 200 cm. Aby obliczyć wielkość sauny, warto wziąć pod uwagę powierzchnię do siedzenia co najmniej 60 cm na osobę. Ważne jest również, aby obok sauny znajdowała się toaleta lub prysznic, aby przed wejściem i po seansie można było z nich skorzystać. A jeśli widok z miejsca, w którym zlokalizowany jest dom, zachwyca swym pięknem, warto zainwestować w szklane drzwi, duże okno lub przeszkloną ścianę.
Drewno wybrane do wykończenia sauny musi zapewniać bezpieczeństwo użytkowania, komfort termiczny i przyjemny aromat (świerk skandynawski, skandynawska sosna, cedr są zawsze dobrym rozwiązaniem). Na szczególną uwagę zasługuje również podłoga: beton, drewno i płytki porcelanowe to tylko niektóre możliwości. Ważna jest również izolacja termiczna otoczenia, zwłaszcza stropu. Źródło ciepła do sauny to jedna z najważniejszych decyzji. Grzejniki elektryczne są tańsze i wymagają mniej konserwacji. Z drugiej strony grzejniki gazowe lub na drewno są nieco bardziej pracochłonne i często nie można ich zainstalować w pomieszczeniach. Prace nad budową sauny suchej w domu najlepiej powierzyć doświadczonej firmie, która wykona je starannie i z zachowaniem wszelkich norm bezpieczeństwa.
Zawsze pamiętaj, by zachować pewne środki ostrożności podczas użytkowania. Nie zaleca się przebywania w saunie przez dłuższy czas, ponieważ może to spowodować odwodnienie i obniżenie ciśnienia krwi. Nie zapomnij pić dużo wody i unikać picia alkoholu. W razie jakichkolwiek wątpliwości skontaktuj się z lekarzem.
