Rodziny, w których opiekunowie mają problem z uzależnieniem alkoholowym, często są dysfunkcyjne. Dla dzieci, które wychowują się w trudnym, nierzadko patologicznym środowisku, do przetrwania niezbędne jest wykształcenie pewnych cech i mechanizmów obronnych. Te nie zanikają wraz z opuszczeniem rodzinnego domu. Przeciwnie – przez lata mogą się nasilać, utrudniając prowadzenie normalnego życia, nawiązywanie i podtrzymywanie zdrowych relacji oraz stwarzając wiele innych problemów.
Spis treści:
Dziecko w rodzinie z problemem alkoholowym
Osoby z syndromem DDA – gdzie szukać pomocy?
Co to jest DDA?
DDA to skrót od określenia Dorosłe Dzieci Alkoholików. Syndrom dotyczy osób, które wychowywały się w rodzinach, gdzie jeden opiekun lub obydwoje mieli problem z nadużywaniem napojów wysokoprocentowych. Dzieci i młodzież, które wzrastały w środowiskach trudnych, gdzie centralnym punktem życia był alkohol, a rodzice przez większość czasu znajdowali się w stanie upojenia, wyrastają często na osoby z problemami. Ich zaburzenia nie znikają wraz z opuszczeniem rodzinnego domu, lecz pozostają z nimi na dłużej, a z czasem nawet się nasilają. Głównym ciężarem, jaki spada na barki osób z DDA jest poczucie, że właściwie to nigdy nie byli dziećmi. Oprócz tęsknoty za utraconym dzieciństwem czują:
- że ich bezpieczeństwo jest zagrożone,
- że muszą dbać same o siebie,
- lęk przed powrotem do domu i przebywaniu w nim,
- dezorientację, złość, samotność,
- wstyd,
- poczucie winy,
- że nikomu nie można ufać.
Nic dziwnego, że w poszukiwaniu pomocy trafiają do psychologa w Wołominie. Czy ten jest im w stanie pomóc? Zazwyczaj dobrze poprowadzona terapia oraz wewnętrzna motywacja pacjenta i wsparcie ze strony jego przyjaciół czy partnera/partnerki przynoszą bardzo dobre efekty.
Dziecko w rodzinie z problemem alkoholowym
Nie każde dziecko z rodziny, gdzie występował problem uzależnień od alkoholu wyrośnie na dorosłego z syndromem DDA. Najbardziej skłonni do tego są ci, którzy w młodości wcielali się w role nieprzeznaczone dla nich (zarówno pod względem wieku, jak i rozwoju psychologicznego czy fizycznego). Jakie cechy DDA można zaobserwować u młodego człowieka? Wyróżnia się cztery typy osób:
Kozioł ofiarny (najczęściej dotyczy dzieci, które dodatkowo są ofiarami przemocy w rodzinie)
- Buntuje się przeciwko zasadom,
- ma w sobie dużo gniewu, agresji,
- jest źródłem niezadowolenia rodziców, którzy wmawiają mu, że przysparza problemów,
- ma skłonności do wpadania w złe towarzystwo, sięgania po używki,
- w życiu wyznaje prawo pięści – według niego wygrywa silniejszy.
Błazen
- Jest traktowany jako rozrywka rodzinna,
- zawsze tryska energią i humorem, zabawia innych,
- nie jest traktowany poważnie,
- zatraca się w swoich żartach, myląc rzeczywistość z fikcją.
Dziecko, które jest niewidzialne
- Dziecko jest aż nad wiek poważne,
- izoluje się od rówieśników i całego świata zewnętrznego,
- nie przyznaje się do problemów w domu,
- samotnie znosi wszystkie trudności, rozczarowania,
- stale ma uruchomiony mechanizm zaprzeczania.
Bohater rodziny
- Wciela się w rolę głowy rodziny (zazwyczaj dotyczy to najstarszego z rodzeństwa),
- dobrze się uczy i poprawnie zachowuje – daje wzór, nie sprawia kłopotów,
- opiekuje się młodszymi braćmi i siostrami,
- rezygnuje z własnych zainteresowań, zabaw, rozrywek, unika spotkań z innymi dziećmi,
- jest wytrzymałe na ból, nie okazuje słabości np. płacząc,
- tłumi w sobie uczucia,
- bierze na siebie duży ciężar związany z utrzymaniem domu.
Nic dziwnego, że młody człowiek, który wzrasta w tak trudnym środowisku, w dodatku czując odpowiedzialność za dom, siebie, rodzeństwo i rodziców, w przyszłości może zmagać się z syndromem DDA.
Objawy DDA
Czy objawy DDA są bardzo widoczne? Jednoznaczne? Na tyle męczące, że uniemożliwiają normalne funkcjonowanie? Zazwyczaj czają się uśpione, może się nawet wydawać, że człowiek z rodziny dysfunkcyjnej odciął się od przeszłości, jest na tyle silny, żeby funkcjonować w nowej rzeczywistości i wpasować się w otoczenie. Niestety zazwyczaj tak to nie działa i większość dzieci z syndromem DDA wyrasta na dorosłych z zaburzeniami.
Jakie są objawy DDA?
- W młodym wieku dziecko przyjmuje jedną z trzech charakterystycznych cech DDA – staje się maskotką, kozłem ofiarnym, jest niewidzialne lub przeciwnie – pełni rolę głowy rodziny,
- nieumiejętność nawiązywania bliższych relacji opartych na zaufaniu i otwartości,
- ukrywanie swoich prawdziwych myśli i uczuć w obawie przed byciem niezrozumianym czy wyśmianym,
- unikanie sytuacji konfliktowych i brak zaufania do swoich reakcji na wypadek eskalacji gniewu,
- obawa przed utraceniem kontroli,
- skłonność do kłamstw, poszukiwanie w życiu trudności i przeszkód, zamiast cieszenia się spokojem,
- kłopoty z przejmowaniem odpowiedzialności,
- brak umiejętności swobodnej, beztroskiej zabawy.
Jeżeli Ty lub bliska osoba zauważysz u siebie kilka z powyższych trudności czy zaburzeń, to nie wahaj się zwrócić o pomoc do psychologa z Wołomina. Już na podstawie wywiadu będzie on w stanie ocenić, czy to jest DDA i opracować terapię, która będzie miała pomóc w łagodzeniu objawów DDA i nauce normalnego życia.
Czy DDA daje objawy fizyczne?
To kolejne pytanie, które warto sobie zadać na temat DDA. Objawy fizyczne DDA mogą towarzyszyć dzieciom, młodzieży i osobom dorosłym, które borykają się z syndromem DDA. Do objawów wymienionych powyżej można zaliczyć takie dolegliwości jak:
- drżenie rąk,
- omdlenia,
- zawroty głowy,
- nadmierna potliwość,
- kołatanie serca,
- suchość w ustach,
- uderzenia gorąca,
- szybki i płytki oddech.
Objawy somatyczne w połączeniu z psychologicznymi dają obraz wszystkich objawów DDA. Nierzadko zalicza się do nich także zaburzenie odżywiania, depresja, skłonność do samookaleczania się, a nawet myśli samobójcze.
Osoby z syndromem DDA – gdzie szukać pomocy?
Moment, w którym osoby z syndromem DDA zaczynają w ogóle myśleć o szukaniu pomocy, następuje zazwyczaj dość późno. Dziecko z rodziny z problemem alkoholowym nie wie, z jak dużym problemem się mierzy, w okresie dorastania wystarczają mu mechanizmy obronne, które samo wykształciło. Dopiero wtedy, gdy pojawiają się trudności z nawiązywaniem i podtrzymywaniem relacji, nałóg, współuzależnienie, a nawet objawy fizyczne DDA, rozumie w jak trudnej sytuacji znalazł się jako dorosły. Warto poszukać pomocy u psychologa w Wołominie, który pomaga osobom z syndromem Dorosłego Dziecka Alkoholika.
