Depresja poporodowa – jak sobie poradzić i odnaleźć nadzieję?

Mieszanka emocji towarzyszących macierzyństwu zmienia życie i zdrowie kobiet. Z jednej strony zostać matką to marzenie wielu kobiet, a widok twarzy dziecka zaraz po urodzeniu to chwila nie do opisania. Z drugiej strony w życiu codziennym niektóre matki po porodzie zaczynają odczuwać głęboki smutek, drażliwość, skrajne zmęczenie i zdezorientowanie tym, co tak naprawdę się dzieje. To typowe objawy depresji poporodowej. Sprawdź, jak sobie poradzić i odnaleźć nadzieję.

Spis treści:

Czym jest depresja po porodzie?

Depresja poporodowa – ile trwa?

Depresja poporodowa – objawy

Co powoduje smutek po urodzeniu dziecka?

Czy to już depresja po porodzie? Test

Czy mężczyźni mogą mieć depresję poporodową?

Leczenie stanów depresyjnych po porodzie

Jak sobie poradzić i odnaleźć nadzieję po urodzeniu dziecka?

Czym jest depresja po porodzie?

Depresja poporodowa to stan wpływający na sposób myślenia i działania kobiet, które zostały matkami. Nakłada warstwę smutku i beznadziejności na ich nastrój, lęki i zachowanie. Matka zaczyna być rozdrażniona i smutna, wydaje się bez powodu. Te wahania nastroju sprawiają, że opiekuje się dzieckiem z brakiem zainteresowania, a nawet z odrazą, co z czasem może utrudniać wykonywanie codziennych zadań wykraczających poza opiekę nad maluchem.

Ten stan może zagrozić budowie więzi między matką a dzieckiem. Wbrew temu, co wielu myśli, odczuwanie miłości i zawieranie silnej relacji w tym związku nie dzieje się natychmiastowo. Więź ta budowana jest na zasadzie współistnienia i ma znaczący wpływ zarówno na osobowość dziecka, zachowania społeczne, jak i jego samoocenę. Dlatego budowa relacji uczuciowej między matką a dzieckiem ma fundamentalne znaczenie dla rozwoju psychiki maluchów.

Depresja poporodowa – ile trwa?

Ten stan zwykle pojawia się kilka tygodni po porodzie, ale może również wystąpić później. Czy depresja poporodowa po roku lub po 2 latach jest możliwa? Przyjmuje się, że może wystąpić w ciągu pierwszych sześciu tygodni życia dziecka nawet do dwunastego miesiąca po jego urodzeniu. Może utrzymywać się przez dłuższy czas, zazwyczaj od 3 do 9 miesięcy. Jednak zdarzają się przypadki, że trwa kilka lat.

Depresja poporodowa – objawy

Umiejętność rozpoznawania objawów prowadzi do szybkiej diagnozy. Wciąż istnieją stygmaty, które prowadzą do przekonań typu „depresja mija sama” lub „po prostu trzeba wyjść z domu, żeby z nią walczyć”, lub „to nie depresja, tylko Ty jesteś złą matką” itp. Pod żadnym względem nie wolno ich powielać!

Objawy depresji poporodowej można podzielić na dwie kategorie: dotyczące ciała i psychiki.

Fizyczne objawy depresji poporodowej to:

• bezsenność lub nadmierna senność;
• ekstremalne zmęczenie;
• nagła utrata lub zwiększenie masy ciała;
• migreny;
• ból ciała;
• utrata apetytu;
• palpitacje serca;
• wyrywanie pasm włosów;
• hiperwentylacja;
• dyskomfort w klatce piersiowej.

Psychiczne objawy depresji poporodowej to:

• drażliwość;
• brak zainteresowania codziennymi zadaniami i czynnościami, które wcześniej były wykonywane dla przyjemności;
• niepokój;
• głęboki smutek;
• problemy z koncentracją i pamięcią;
• trudność w podejmowaniu decyzji;
• niewyjaśnione napady płaczu;
• poczucie winy;
• strach przed zrobieniem krzywdy sobie lub dziecku.

Co powoduje smutek po urodzeniu dziecka?

Dokładne przyczyny depresji poporodowej nie są do końca poznane. Może być związana z czynnikami fizycznymi i emocjonalnymi, stylem i jakością życia, a także z historią innych problemów i zaburzeń psychicznych. Jednak główną przyczyną depresji poporodowej jest brak równowagi hormonalnej występujący po porodzie.

Podczas ciąży organizm kobiety otrzymywał duże dawki hormonów, takich jak estrogen i progesteron. Oba wpływają na działanie neuroprzekaźników odpowiedzialnych za przekazywanie komunikatów chemicznych między neuronami. Kilka godzin po urodzeniu dziecka poziom tych hormonów drastycznie spada, co może mieć wpływ na pojawienie się stanów depresyjnych. Ta nagła zmiana hormonalna nie jest jednak jedyną możliwą przyczyną. Wiele kobiet, które go doświadczają, nie zapada na depresję ani nie doświadcza nagłych wahań nastroju.

Inne czynniki, które mogą powodować lub pomagać w wywoływaniu depresji poporodowej to:

• brak snu;
• domowa „izolacja”;
• nieodpowiednie jedzenie;
• siedzący tryb życia;
• brak wsparcia partnera lub rodziny;
• wcześniej zdiagnozowana depresja lub zaburzenie afektywne dwubiegunowe;
• lęk, stres lub inne zaburzenia psychiczne;
• uzależnienie alkoholu lub innych substancji.

Należy wziąć pod uwagę również inne czynniki, które mogą zwiększać ryzyko depresji po porodzie. Wśród nich znajduje się:

• zła jakość relacji interpersonalnych z własną matką w dzieciństwie;
• niechciana lub nieplanowana ciąża;
• występowanie stresujących wydarzeń w czasie ciąży i porodu;
• przeciwności społeczno-ekonomiczne.

Czy to już depresja po porodzie? Test

Depresja to poważny stan, który dotyka od 10 do 20 proc. kobiet. W celu ustalenia, czy masz jej objawy pomoże Ci Edynburska Skala Depresji Poporodowej (EPDS). Jest to badanie przesiewowe, które pozwala wstępnie wykrywać ryzyko wystąpienia tej choroby.

Depresja poporodowa – test

Przy każdym zagadnieniu wybierz stwierdzenie, które jest najbliższe temu, jak się czułaś w ciągu ostatnich siedmiu dni.

1. Byłam zdolna do radości i dostrzegania radosnych stron życia:

• tak często jak zazwyczaj
• trochę rzadziej niż zwykle
• zdecydowanie rzadziej niż zwykle
• zupełnie nie byłam zdolna do radości.

2. Patrzyłam w przyszłość z nadzieją:

• tak jak zawsze
• rzadziej niż zawsze
• zdecydowanie rzadziej niż zwykle
• nie potrafiłam patrzeć w przyszłość z nadzieją.

3. Obwiniałam się niepotrzebnie, gdy coś mi się nie udawało:

• tak w większości przypadków
• tak, czasami
• rzadko
• wcale.

4. Bez istotnej przyczyny odczuwałam lęk i niepokoiłam się:

• zupełnie nie
• raczej nie
• czasami
• tak, bardzo często.

5. Czułam się przestraszona i wpadałam w panikę bez większych powodów:

• tak, często
• czasami
• nie, raczej nie
• nie, nigdy.

6. Wydarzenia przerastały mnie:

• tak, prawie wcale nie dawałam sobie rady
• czasami nie radziłam sobie tak dobrze jak zwykle
• przez większość czasu radziłam sobie dobrze
• radziłam sobie tak dobrze jak zwykle.

7. Czułam się tak nieszczęśliwa, że nie mogłam spać w nocy:

• tak, przez większość czasu
• tak, czasami
• rzadko
• nie, wcale nie.

8. Czułam się samotna i nieszczęśliwa:

• tak, przez większość czasu
• tak, dość często
• niezbyt często
• nie, wcale nie.

9. Czułam się tak nieszczęśliwa, że płakałam:

• tak, przez większość czasu
• tak, dość często
• niezbyt często
• nie, wcale nie.

10. Zdarzało się, że myślałam o zrobieniu sobie krzywdy:

• tak, dość często
• czasami
• bardzo rzadko
• nigdy.

Wysoki wynik, w który utożsamiasz się z większością podanych w teście twierdzeń nie świadczy, że masz depresję. Może jednak wskazywać, że Twój stan jest niepokojący i warto skonsultować się ze specjalistą, który pomaga w depresji poporodowej. W Warszawie i w Wołominie czekają na Ciebie psychologowie z poradni „Spokój w Głowie”. Pomogą Ci poradzić sobie z wyzwaniami macierzyństwa i nie tylko.

👉 Jeżeli potrzebujesz pomocy, wsparcia psychologicznego placówki naszych poradni znajdują się w:

• Warszawie, Zobacz: Psycholog Warszawa
• Wołominie, Zobacz: Psycholog Wołomin

Czy mężczyźni mogą mieć depresję poporodową?

Depresja poporodowa u mężczyzn wciąż ma niewielkie potwierdzenie w badaniach, ale niektóre analizy wskazują na to, że ten stan dotyka również panów. O ile ojcowie nie przechodzą przez zmiany hormonalne, niepokój i zmartwienia są ich wielkimi wrogami. Ponadto nowe obowiązki wywierają również presję na zdrowie emocjonalne mężczyzn. Depresja poporodowa może wynikać z obaw o własne możliwości wychowania potomka. Wśród przyczyn problemu wymienia się troskę o zapewnienie dziecku godnego życia. Jednak opieka nad maluchem, nowa rutyna dnia, brak czasu na sen i odpoczynek oraz ważna potrzeba zapewnienia wsparcia matce w powrocie do zdrowia również mogą przytłaczać świeżo upieczonych ojców.

Leczenie stanów depresyjnych po porodzie

Leczenie tego typu depresji polega zwykle na psychoterapii i lekach kontrolujących objawy oraz regulujących gospodarkę hormonalną organizmu. Rodzaj będzie jednak zależał od ciężkości stanu klinicznego pacjentki. Psychoterapia jest zwykle najlepszą opcją w przypadkach uważanych za łagodne i umiarkowane. Terapia poznawczo-behawioralna jest jednym z najlepszych psychologicznych podejść do leczenia depresji poporodowej.

Oprócz zastępowania negatywnych wzorców zachowań i myślenia pozytywnymi odnosi się do szkodliwych przekonań związanych z macierzyństwem. W ten sposób matce udaje się opanować strach, troskę i niepokój związane z opieką nad dzieckiem. Terapia rozszerza się także na inne konteksty społeczne obecne w życiu kobiety, takie jak środowisko pracy, relacje z przyjaciółmi i z małżonkiem oraz poczucie własnej wartości.

Jak sobie poradzić i odnaleźć nadzieję po urodzeniu dziecka?

Otrzymanie diagnozy depresji poporodowej może być zaskoczeniem. Dlatego warto wdrożyć w swoje życie poniższe wskazówki, które pomogą uspokoić serce i umysł w tym trudnym czasie.

• Unikaj poczucia winy, gdy maluch płacze lub nie śpi w nocy. Nie jesteś złą matką. To naturalne, że boisz się i chcesz jak najlepiej dla swojego dziecka. Jednak, zamiast zadręczać się, że to Twoja wina, poszukaj profesjonalnego rozwiązania problemu (np. u pediatry).
• Nie stawiaj sobie dużych wymagań, aby odgrywać swoją rolę bez żadnych wad. Nie ma ludzi idealnych i nawet matka może popełniać błędy.
• Odetnij się od medialnej presji bycia matką z okładki czasopisma.
• Poproś o pomoc innych, aby móc się przespać, utrzymywać zdrową dietę itd. Nie bój się otrzymywać jak najwięcej wsparcia w opiece nad dzieckiem.
• Znajdź czas dla siebie, by poćwiczyć, wyjść na spacer, wziąć relaksującą kąpiel itp.
• Utrzymuj pozytywne myśli. Nie zaprzątaj sobie głowy niepotrzebnymi zmartwieniami.
• Trzymaj się z dala od kofeiny, alkoholu i innych narkotyków lub leków (chyba, że zaleci je lekarz).
• Unikaj izolacji społecznej. Wyjdź z dzieckiem na spacer, spędź czas w gronie rodziny i przyjaciół.
• Nie bój się wyrażać tego, co czujesz, bez względu na to, jak złe są Twoje myśli i uczucia. Możesz otwarcie podzielić się nimi z zaufaną osobą lub innymi kobietami, które przeżyły to samo.

Jeśli martwisz się możliwością wystąpienia u Ciebie depresji po porodzie lub urodziłaś dziecko i doświadczasz jej objawów, skorzystaj z pomocy psychologa. Depresja poporodowa, jeśli nie jest odpowiednio leczona, może trwać miesiącami, a nawet stać się przewlekłym zaburzeniem depresyjnym.

Teksty na stronie mają charakter informacyjny i nie zastępują usług świadczonych przez profesjonalistów.