Motywacja – jak się zmotywować do działania?

Cytaty motywacyjne, filmy motywacyjne, książki motywacyjne. Czy zauważyłeś, jak bardzo motywacja rośnie dziś na znaczeniu? To słowo oznacza wewnętrzną siłę, która popycha kogoś do zrobienia czegoś. Więc jeśli obudzisz się wcześnie w poniedziałek, żeby iść na siłownię, a nie będziesz miał motywacji do działania, nie wstaniesz z łóżka.  Co zrobić, by jej nigdy nie zabrakło? Jak się zmotywować do działania? Sprawdź!

Spis treści:

Co to jest motywacja?

Jakie są rodzaje motywacji?

Psychologia motywacji – czym jest?

Skąd się bierze motywacja?

Proces motywacji: co ją wzbudza?

Dlaczego brakuje mi motywacji?

Kiedy brak motywacji staje się problemem?

Sposoby motywacji – jak odzyskać chęci?

Co to jest motywacja?

Możesz się zastanawiać, czym w ogóle jest motywacja. Definicja, która najprościej wyjaśnia to pojęcie, głosi, że jest to impuls, który skłania ludzi do działania, aby osiągnęli swoje cele. Obejmuje zestaw potrzeb i pragnień, które można nabyć poprzez wpływy kulturowe, społeczne, rodzinne i styl życia. Jest procesem odpowiedzialnym za inicjowanie, kierowanie i utrzymywanie zachowań związanych z osiąganiem celów. Bez motywacji znacznie trudniej jest wykonać niektóre zadania, takie jak nauka, ćwiczenia, praca itp.

Motywacja jest dla człowieka jednym z najważniejszych uczuć, które pozwala prowadzić dobrej jakości życie i utrzymywać zdrową relację z samym sobą i innymi. To ona zachęca do szukania tego, czego pragniesz, bez względu na przeszkody, jakie napotkasz na swojej drodze. Ponadto motywacja jest niezbędna do rozwiązywania problemów i zmiany nawyków, które są szkodliwe dla zdrowia psychicznego. Kiedy nie czujesz się zmotywowany, po prostu nie znajdujesz na to energii i dlatego cierpisz z powodu konsekwencji prowadzenia niezdrowego stylu życia. Motywację można więc opisać jako kombinację osobistych celów, pragnień i oczekiwań, przy czym dwa ostatnie czynniki są podstawowym paliwem do osiągnięcia pierwszego.

Jakie są rodzaje motywacji?

Wyróżnia się dwa rodzaje motywacji.

1. Zewnętrzna: jest generowana przez środowisko, w którym człowiek żyje, czyli to, co dzieje się w życiu, wpływa na jego motywację. Motywy zewnętrzne zaspokajają potrzeby, wzbudzają zainteresowanie lub reprezentują pożądane nagrody. Motywację zewnętrzną reprezentują wszelkie nagrody i kary oferowane przez otoczenie, standardy wyznaczane przez grupę rówieśniczą, wartości otoczenia społecznego, możliwości kariery i wiele innych elementów dotyczących sytuacji zawodowej.
2. Wewnętrzna: jest związana z bodźcami pochodzącymi od jednostki. To potrzeby, uzdolnienia, zainteresowania, wartości i umiejętności, które każdy ma w sobie. Motywy wewnętrzne sprawiają, że każda osoba jest zdolna do wykonywania pewnych zadań, odczuwa pociąg do pewnych rzeczy. Dzięki wewnętrznej sile każda osoba ma zdolność do motywowania lub demotywacji siebie.

Ponadto wyróżnić można dwa inne rodzaje.

• Motywacja pozytywna, która przyciąga osobę i zachęca ją do dążenia zapowiedzianej nagrody (np. jedzenie, pieniądze, sukces).
• Motywacja negatywna, która odstrasza osobę i powoduje jej wycofanie się lub unikanie nieprzyjemnych konsekwencji i zdarzeń (np. ból, cierpienie, izolacja społeczna).

Psychologia motywacji – czym jest?

Motywacja to temat intensywnie badany przez psychologię, by analizować zachowanie ludzi, skąd bierze się motywacja i co się dzieje, gdy nie są zmotywowani. Motywacja jest oceniana w niektórych terapiach psychologicznych, w których konieczne jest zmierzenie rzeczywistych możliwości i chęci, jakie dana osoba ma do rozpoczęcia leczenia.

Psychologia motywacji obejmuje badanie zachowania jednostki poparte jego różnymi motywacjami. Takie podejście pozwala lepiej zrozumieć, w jaki sposób ludzie w różnych sytuacjach są lub nie są motywowani do działania. Każda osoba ma swój własny sposób rozumienia impulsów zewnętrznych i wewnętrznych. Ludzie są unikalnymi istotami, z wyjątkowymi doświadczeniami, które kształtują ich osobowość, a co za tym idzie, zachowania.

Na ten obszar psychologii duży wpływ miała teoria hedonizmu. Zgodnie z nią, ludzi motywuje przede wszystkim dążenie do dobrego samopoczucia i przyjemności, poprzez pozytywne działania oraz eliminację dyskomfortu i negatywnych wyników działań. To wyjaśniałoby, dlaczego satysfakcja, przyjemność i poszukiwanie szczęścia, w całej historii ludzkiej cywilizacji, zawsze były nieustannym dążeniem we wszystkich kulturach. Poza tym motywacje, wewnętrzne i zewnętrzne, zawierają bodźce, spostrzeżenia, zachowania i działania, które obrazują osobowość człowieka.

Skąd się bierze motywacja?

Jeśli chodzi o motywację, jednym z najbardziej znanych i rozpoznawalnych nazwisk z nią związanych, jest psycholog humanistyczny Abraham Maslow. Według jego badań motywacje człowieka opierają się na zaspokojeniu różnych potrzeb. Maslow podzielił te potrzeby na 5 etapów, od najbardziej podstawowych i instynktownych do najbardziej złożonych i racjonalnych. W ten sposób zbudował tzw. piramidę Maslowa. Według psychologa, dopiero gdy człowiek zdoła zaspokoić swoje potrzeby na jednym poziomie (całkowicie lub częściowo), będzie mógł wspiąć się na kolejny poziom piramidy.

Oto pięć poziomów ludzkich potrzeb według Maslowa.

1. Potrzeby fizjologiczne: najbardziej podstawowe, związane z elementami, które pozwalają im przeżyć, takimi jak żywność, woda, odpoczynek i bezpieczeństwo. Brak satysfakcji z nich może demotywować ludzi.
2. Potrzeby bezpieczeństwa: wiara, że wszystko się ułoży, by zachować spokój umysłu, a także mieć dostęp do odpowiednich środków do walki z niesprawiedliwością. Można je określić jako ochronę „emocjonalną”, fizyczną i prawną.
3. Potrzeby społeczne: tworzenie i utrzymywanie więzi przyjaźni i miłości. Za ich pośrednictwem ludzie zaspokajają swoje potrzeby afektywne, a także pragnienie uczucia i bycia szanowanym jako jednostka w społeczeństwie. Brak więzi międzyludzkich prowadzi do depresji, zniechęcenia i obojętności wobec życia.
4. Potrzeby szacunku: wszyscy ludzie odczuwają do pewnego stopnia potrzebę uznania. Bycie zauważonym i lubianym za osobowość, osiągnięcia, umiejętności itd. zwiększa poczucie uznania i samooceny. Ta kategoria odnosi się zatem do dążenia, by nie być ignorowanym.
5. Potrzeby samorealizacji: najbardziej złożone wyzwania i przeszkody, choć często postrzegane z niezadowoleniem, są niezbędne do zaspokojenia pragnienia wzrostu i rozwoju. Poprzez wykonywanie pracy i pokonywanie trudności ludzie czują się spełnieni. To jedna z najważniejszych kategorii, bo jeśli ktoś nie czuje się spełniony, nie może cieszyć się innymi aspektami swojego życia.

Ta klasyfikacja przyniosła w psychologii nowe spojrzenie na ludzkie zachowanie i cele, które wykraczają poza zaspokajanie podstawowych potrzeb. Odkryto, że równie ważna jest chęć rozwoju, uczenia się i przeżywania nowych doświadczeń. Zasadniczo wszystkie elementy obecne w czyimś życiu mają zdolność motywowania go do określonego zachowania. Świadomość istnienia swoich potrzeb może pomóc w ustaleniu priorytetów w życiu. Jeśli na przykład inwestujesz dużo czasu i energii w związek, zaniedbujesz potrzebę samorealizacji i szacunku. Jest to prawdopodobna przyczyna nieszczęścia, które odczuwasz w relacji z partnerem.

Proces motywacji: co ją wzbudza?

Według psychologii motywację można wyjaśnić z dwóch perspektyw: impulsu i przyciągania. Motywami, którymi kieruje impuls, rządzą instynkty i popędy. W tym kontekście decyzje podejmowane są na podstawie czynników zewnętrznych. Motywacja przyciągania odpowiada bodźcom wewnętrznym, które każda osoba widzi w danej sytuacji. W ten sposób jeden cel może być pożądany przez jednostkę, podczas gdy dla innych staje się on obojętny. Tak więc czynniki, które przyciągają, różnią się w zależności od oczekiwań każdego człowieka w odniesieniu do życia jako całości.

Sam proces motywacyjny przebiega w kilku etapach.

1. Wzbudzanie energii: pojawia się chęć zrobienia czegoś konkretnego.
2. Ukierunkowywanie wysiłku na cel: planowany jest przebieg dążenia krok po kroku.
3. Selektywność uwagi w stosunku do bodźców: umysł staje się wrażliwy na wszystko, co dotyczy osiągania celu.
4. Zorganizowanie reakcji w zintegrowany wzorzec.
5. Kontynuowanie działania, dopóki nie zmienią się warunki.
6. Pobudzenie emocjonalne: z uczuciami pozytywnymi w przypadku udanego procesu lub negatywnymi w przypadku niespełnienia.

Kiedy czujesz się zmotywowany, masz więcej energii do realizacji osobistych projektów. Możesz wizualizować kroki, które prowadzą Cię do osiągnięcia celów, nakreślać plany ich osiągnięcia i od razu podejmować działania. Jednak nie zawsze jest łatwo utrzymać motywację. Wiele osób narzeka na nagły zanik pasji i entuzjazmu, które skłoniły ich do wybrania określonej drogi życiowej. Dlaczego tracą zainteresowanie tym, co najwyraźniej kiedyś kochali? Skoro motywacja jest tak ważna, dlaczego nagle znika?

Dlaczego brakuje mi motywacji?

Zastanawiasz się, co się wydarzyło, że nie masz ochoty do działania? Czujesz się winny, zmęczony i odpuszczasz. Zaczynasz zaniedbywać zobowiązania, odwoływać spotkania i mieć trudności z dotrzymaniem terminów. Nawet codzienne wstawanie z łóżka może nagle stać się dla Ciebie wyzwaniem. Brak motywacji nie zawsze budzi niepokój. Wszyscy ludzie w pewnym momencie doświadczają tego nagłego spadku siły woli, zwłaszcza gdy znajdują się w nieprzyjemnej sytuacji.

Istnieje wiele przyczyn zaniku motywacji:

• niezadowolenie z pracy;
• rozwód lub rozpad związku;
• problemy rodzinne;
• kłopoty finansowe;
• niska samoocena;
• cele niezgodne z tym, co chcesz robić;
• trudności napotykane na drodze do celu;
• niezdrowy tryb życia;
• zbyt duże wymagania stawiane sobie lub innym;
• niecierpliwość;
• przesadny perfekcjonizm;
• brak wsparcia.

Za każdym razem ważne jest nie tylko rozpoznanie braku motywacji, ale też jego przyczyn. W wielu przypadkach to właśnie analiza tego, co spowodowało zniechęcenie, pomaga szybciej odzyskać motywację. Jeśli nie potrafisz ustalić tego sam, skorzystaj z pomocy psychologa lub psychologa online.

Kiedy brak motywacji staje się problemem?

Kiedy brak motywacji utrzymuje się przez kolejne tygodnie lub miesiące, może to wiązać się z poważnym zaburzeniem zdrowia psychicznego, takim jak depresja lub zespół wypalenia zawodowego. Może to być również objaw niezdiagnozowanego zaburzenia, takiego jak zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) i choroba afektywna dwubiegunowa. Często zdarza się, że osoby z tymi stanami odczuwają częste zmiany motywacji i nie wiedzą, co zrobić, by ponownie poczuć motywację.

Inną oznaką chronicznego braku motywacji jest negatywny wpływ na różne obszary życia, takie jak wyniki zawodowe lub akademickie, samoocena i relacje interpersonalne. Brak zainteresowania rozmową z przyjaciółmi i rodziną, czynnościami, które kiedyś sprawiały Ci przyjemność lub trudności w wypełnianiu obowiązków zawodowych, lub codziennych, takich jak prace domowe i higiena osobista, którym towarzyszą negatywne myśli, są oznakami, że powinieneś udać się do psychologa.

Sposoby motywacji – jak odzyskać chęci?

Jak ponownie znaleźć motywację i być bardziej aktywnym? Poszukaj sposobu na powiązanie tego, co robisz, z jakąś aktualną potrzebą. Zamiast długo myśleć o korzyściach płynących z ćwiczeń, skup się na tu i teraz. Pomyśl, jak byłoby dobrze zrzucić chociaż jeden nadmierny kilogram. Kiedy osiągniesz ten cel, dodaj kolejny. Małymi krokami dojdziesz do wymarzonej wagi.

Możesz także skupić się na działaniach, które naprawdę są dla Ciebie ważne. Często ludzie dążą do celów, które ich zdaniem powinni osiągnąć z powodu zewnętrznych wpływów. Jeśli nie podoba Ci się to, co robisz, nie odniesiesz sukcesu i nie będziesz zadowolony ze swojego życia. Pamiętaj jednak, że w dążeniu do celu nie możesz zwlekać. Zrób listę wszystkich rzeczy niezwiązanych z Twoimi celami lub projektami i wyeliminuj wszelkie przeszkody, które stoją na Twojej drodze.

Jeśli masz trudności z utrzymaniem motywacji na dłuższą metę, musisz opracować strategię, która pomoże Ci rozpocząć i kończyć działania. Możesz postępować zgodnie z poniższymi wskazówkami.

• Poświęć czas każdego dnia (może to być pięć minut), by zastanowić się nad tym, jak ważne jest osiągnięcie określonego celu.
• Pomyśl sobie o zakończonym projekcie, osiągniętym celu lub zmianie. Wyobraź sobie każdy najdrobniejszy szczegół tej sceny. Jak to wpłynęło na Twoje życie?
• Działaj instynktownie. Przestań się długo zastanawiać nad kolejnymi krokami.
• Pracuj z terminami. Ustal czas, w którym chcesz ukończyć każdą aktywność i świętuj, kiedy to zrobisz.
• Zrelaksuj się. Czasami rozwiązaniem na odzyskanie motywacji może być odpoczynek.

Pamiętaj, że motywacja to Twoja indywidualna siła, której nie możesz zaniedbywać.