Zawiść – jak z nią walczyć?

Zawiść jest niezwykle szkodliwa. Jeśli znajdzie środowisko, które ją odżywia i zdoła się rozwijać, może przybrać katastrofalne rozmiary. Musisz jej unikać za wszelką cenę, pomimo wszystkich trudności i niesprawiedliwości, jakie napotykasz na swojej drodze. Jak walczyć z zawiścią? Przeczytaj i dowiedz się więcej.

Spis treści:

Człowiek zawistny – co to znaczy?

Zawiść objawy

Zawiść a zazdrość – czym się różnią?

Dlaczego ludzie są zawistni?

Jak rozpoznać zawistną osobę?

Jak radzić sobie z zawiścią innych?

Jak radzić sobie z zazdrością o sukcesy innych?

Człowiek zawistny – co to znaczy?

Zawiść wynika z tendencji, którą zwykle ludzie wykorzystują do porównywania się z innymi. „On ma, a ja nie mam”, „ona może to zrobić, a ja nie”. Jest doradczynią dla tych, którzy nie mogą znieść sukcesu innych lub uświadomienia sobie, że ktoś może zrobić coś lepiej od nich. Zawiść rodzi oszczerstwa, rywalizację, plotki i wiele innych form zła.

Człowiek zawistny nie tylko zazdrości komuś sukcesów, pieniędzy, pracy, powodzenia czy życia prywatnego. On też z jednej strony czuje obrzydzenie, nienawiść lub żal z powodu cudzego dobrobytu, lub radości, a z drugiej ma olbrzymie pragnienie posiadania i cieszenia się takim samym dobrem przy jednoczesnym zniszczeniu szczęścia innej osoby.

Zawiść – objawy

Osoba zawistna chce skrzywdzić tego, kto budzi w nim uczucie zawiści. Obmyśla sposoby, by uniemożliwić innym pomyślność, planuje skompromitować ich wizerunek i obniżyć status społeczny. Dąży do tego, by stracili to, co mają.

Kiedy zawiść ludzka staje się patologiczna, może skłonić zawistnego człowieka do oczerniania, prześladowania, a nawet pragnienia śmierci drugiego człowieka. Wtedy zawiść wręcz pożera zawistnego, ponieważ każe mu cenić tylko to, co jest poza jego zasięgiem. Jest to jedno z najtrudniejszych uczuć do zaakceptowania przez człowieka, ponieważ przez większość czasu zawistni ludzie są nieświadomi tego, co czują.

Zawiść odczuwana jest w zasadzie jako wybuchowa mieszanka:

• smutku;
• przygnębienia;
• zrezygnowania;
• niechęci do życia;
• potrzeby rywalizacji;
• pragnienia zaszkodzenia drugiemu człowiekowi.

Nie są też odosobnione przypadki, w których zawistna osoba wchodzi w autodestrukcyjną spiralę z objawami depresji, agresji wobec siebie i myśli samobójczych. Wówczas niezbędne jest szukanie specjalistycznej pomocy. Zawiść z reguły jest szkodliwa dla zawistnej osoby i jej otoczenia, więc podstawą zmiany wzorców takiego zachowania jest zrozumienie, dlaczego reagujesz w ten sposób i co tak naprawdę ma to wspólnego z Twoją indywidualnością. Zawiść zwykle nie jest problemem z innymi, ale z samym sobą.

Zawiść a zazdrość – czym się różnią?

Nie zawsze łatwo jest oddzielić zawiść od zazdrości. Oba uczucia zakładają interakcje społeczne, porównywanie się z innymi i są niezwykle szkodliwe dla relacji. Zazdrość ogólnie odnosi się do podwójnej relacji, w której podmiotowi brakuje czegoś, co ma drugi, i pragnienia, by tego nie miał. Z drugiej strony zazdrość ma związek z relacjami miłosnymi, związkami i zasadniczo polega na strachu przed utratą kogoś bliskiego. Zawiść woli niszczyć, podczas gdy zazdrość stara się kontrolować.

W obu uczuciach czegoś brakuje. W zazdrości sam brak odnosi się do strachu przed utratą czegoś lub kogoś, kogo już masz. Natomiast w zawiści brak odnosi się do czegoś, czego nie masz, ale ma ktoś inny. Oba uczucia są uzewnętrzniane w bardzo podobny sposób. Są częściowo negowane, ale pojawiają się pośrednio przez strach przed utratą, złość, zdradę, niepewność, niższość, zemstę, paranoję itp.

Zazdrość wywołuje zawiść. Wygląda to tak, jakby się uzupełniały. Jeśli na przykład mężczyzna czuje, że ktoś zazdrości mu pięknej żony, zaczyna się bać, że ją straci, czuje się zazdrosny. Jeżeli natomiast sam zazdrości komuś wyjątkowej kobiety, zaczyna nie tylko odczuwać zazdrość, ale i zawiść. Chce, żeby jego kolega ją stracił, a ona sama staje się obiektem jego pożądania. Niekoniecznie chce ją zdobyć, ale przynajmniej nie chce, by była z tym drugim.

Dlaczego ludzie są zawistni?

Człowiek jest istotą żyjącą we wspólnocie, społeczeństwie. W ten sposób, by budować swoją tożsamość, łączy cechy tych, z którymi ma kontakt. Może to być rodzina, przyjaciele, znajomi z pracy itp. Ten proces formowania tożsamości ma dynamikę między „ja” a „inni”. Trudno nie dokonać porównania z drugą osobą: kim jest, co ma, co robi itd. To właśnie z tego porównania, które przybiera niewłaściwy obrót, rodzi się zawiść. Jest to więc swego rodzaju toksyczna konsekwencja utożsamiania się z innymi.

Istnieje wiele powodów, dla których ludzie są zawistni. Różnią się one w zależności od osoby oraz sytuacji. Niektóre z powodów odczuwania zawiści związane są z:

• ulgą: zawiść ma przynieść coś w rodzaju ulgi, np. „Dobrze, że to jego spotkało i cieszę się, że mnie się to nie przytrafiło”.
• zazdrością: może być również jednym z powodów, dla których ktoś odczuwa zawiść, ponieważ chce, żeby druga osoba nie miała tego, czego on sam pragnie;
• niską samooceną: kiedy ktoś ma niskie poczucie własnej wartości i pragnie krzywdy innej osoby, może odczuwać zawiść, bo wówczas zwiększa nieco swoją samoocenę;
• zemstą: kiedy ktoś kogoś zrani, a potem tej osobie stanie się coś złego, osoba zawistna może uwierzyć, że była to słuszna kara.

Jak rozpoznać zawistną osobę?

Zawistni ludzie mają pewne wspólne cechy i zachowania. Wiedza o tym, jak rozpoznać taką osobę, jest ważna, by się bronić i wiedzieć, jak z nią żyć. Każdy podlega zazdrości, ale zawiść jest czymś naprawdę destrukcyjnym. Dlatego musisz być świadomy następujących aspektów, które charakteryzują zawistnego człowieka.

• Nie cieszy się z sukcesów i osiągnięć innych.
• W pewnym sensie czerpie przyjemność z krytykowania drugiego człowieka.
• Rzadko kogoś chwali.
• Ma tendencję do lekceważenia osiągnięć innych, jednocześnie wywyższając własne.
• Cały czas rozmawia o życiu innych ludzi.
• Uwielbia konkurowanie z innymi i nigdy nie chce pozostawać w tyle.
• Lubi słuchać o problemach innych ludzi, aby samemu poczuć się lepszym.
• Szczęście innych jest dla niego torturą.
• Pragnie zemsty, gdy ktoś zrobi coś przeciwko niemu.
• Gdy pragnie czegoś, co ma ktoś inny, życzy tej osobie wszystkiego, co najgorsze.

Próba kontrolowania tych zachowań może przynieść pozytywne rezultat. Z kolei brak kontroli może skończyć się nie tylko utratą kontaktu z innymi, odsunięciem od siebie rodziny, ale także zerwaniem relacji romantycznej.

Jak radzić sobie z zawiścią innych?

Czujesz, że ktoś jest wobec Ciebie zawistny? Nie wiesz, co w takiej sytuacji robić? Oto kilka wskazówek, które pomogą Ci poradzić sobie z tego typu zachowaniem i nie dopuścić, by destrukcyjnie wpłynęło na Twoje życie.

• Zastanów się nad wpływem zawiści innych na Ciebie. Przede wszystkim rozważ, w jaki sposób ta zawiść dociera do Ciebie. Jeśli ta osoba pokazuje tylko, że czuje się gorsza, a jej działania nie wyrządzają Ci krzywdy, może to być po prostu wynikiem jej podziwu i niskiej samooceny. W takim razie, jeśli to ktoś, kogo lubisz, warto z nią porozmawiać i pokazać, że ona też potrafi zdobyć wszystko, czego chce, ale do tego ważna jest wiara w siebie. Jeśli jednak zdasz sobie sprawę, że zawistna osoba naprawdę chce wszystkiego, co masz, i że jest w stanie zrobić wszystko, by Ci to zabrać, najlepszą rzeczą, jaką możesz zrobić, jest usunięcie się z jej pola widzenia. Uwolnij się od niej i trzymaj wokół siebie tylko pozytywnych ludzi, którzy wnoszą do Twojej codzienności dobrą energię.
• Nie zmieniaj się, bo ktoś Ci czegoś zazdrości. Często zdarza się, że ci, którzy stają się obiektem zawiści, zaczynają analizować swoje działania i dokonywać zmian, żeby zminimalizować zazdrość drugiej osoby. Jeśli kiedykolwiek przyszło Ci to na myśl, wiedz, że bycie sobą jest w porządku i że nie powinieneś być odpowiedzialny za coś, co czuje ktoś inny. Jeśli na przykład Twój sukces, Twój wygląd lub szczęśliwy związek powoduje u kogoś cierpienie, to ta druga osoba ma problem, z którym musi się zmierzyć.
• Wiedz kim jesteś i czego chcesz. W wielu przypadkach nie da się po prostu odejść od zawistnej osoby, czy to członka rodziny, czy współpracownika. Dlatego ważne jest, abyś był świadomy swoich cech i celów, które chcesz osiągnąć. Pomijaj złośliwe komentarze. Słuchaj tylko tych, o których wiesz, że naprawdę Cię kochają i życzą Ci dobrze.
• Bądź uprzejmy, ale nie spoufalaj się z zawistną osobą. Kiedy zdajesz sobie sprawę, że bliska Ci osoba jest wobec Ciebie zawistna, nie traktuj jej źle, bo to tylko wywoła falę negatywnych zjawisk. Najlepsze, co możesz zrobić, to nadal traktować ją życzliwie, tak jak powinieneś podejść do wszystkich wokół siebie. Różnica polega na tym, że musisz utrzymać bezpieczną granicę, by zapobiec jej zbytniemu angażowaniu się w Twoje osobiste sprawy.

Jeśli jednak nie możesz poradzić sobie z zawiścią innych i czujesz, że ktoś niszczy Twoje życie, skontaktuj się z psychologiem.

Jak radzić sobie z zazdrością o sukcesy innych?

Chcesz pozbyć się szkodliwej zazdrości? Bardzo ważne jest samopoznanie i praca nad poczuciem własnej wartości.  Sprawdź kilka wskazówek, które pomogą Ci być osobą mniej zazdrosną.

• Poświęć czas na poznanie siebie.
• Ważne jest rozpoznawanie swoich zalet i ich docenianie.
• Zrozum, że posiadanie wad jest normalne.
• Tylko znając swoje słabości, możesz nad nimi pracować.
• Unikaj porównywania się z innymi, czy to w pracy, w rodzinie, czy w życiu towarzyskim.
• Nie trać energii na myślenie o tym, jak szczęśliwi są inni.
• Staraj się wprowadzać drobne zmiany w swojej rzeczywistości.
• Kiedy wiesz, kim jesteś, wiesz, czego potrzebujesz, by być szczęśliwym człowiekiem.
• Bądź wierny swoim wartościom i przestań walczyć o to, czego nie można zmienić.
• Pamiętaj, że jesteś wyjątkowy i zadbaj o swoje emocje.
• Otaczaj się pozytywnymi ludźmi, którzy cenią Cię za to, kim jesteś.

Kiedy uczucie zazdrości jest uporczywe, czas poszukać pomocy u psychologa lub psychologa online. Nie oceniaj siebie negatywnie, lecz wykorzystaj pomoc specjalisty do pracy nad sobą. W trakcie terapii ustalisz m.in. powód, który wywołuje w Tobie to uczucie, a to będzie pierwszy krok do wielkich zmian.

Pomagamy pacjentom z różnych miejscowości w Polsce np. psycholog Radom.