Samotność dotyka ludzi bez względu na wiek, pochodzenie, status ekonomiczny, edukacyjny lub społeczny. I chociaż trudno uwierzyć w to, że w tak dobrze połączonym komunikacyjnie świecie ludzie wciąż czują się samotni, to jednak tego stanu doświadcza coraz więcej osób. Samotność może być spowodowana bolesnymi doświadczeniami z przeszłości, może być wyborem, ale może też mieć poważne konsekwencje dla zdrowia psychicznego. Jak pomóc sobie w okresach samotności? Kiedy konieczne jest skorzystanie z pomocy psychologa?
Spis treści:
Jak poradzić sobie z samotnością?
Jak radzić sobie z samotnością gdy nic nie pomaga?
Samotność – czym jest?
Samotność pochodzi od łacińskiego słowa „solitas”, które odnosi się do braku towarzystwa. Jednak ten brak towarzystwa może być spowodowany wieloma sytuacjami np. osobistą decyzją lub czynnikami zewnętrznymi, które pogarszają relacje. Dlatego nie ma jednej, oficjalnej definicji samotności. I chociaż każde wyjaśnienie oczywiście pominie pewne rzeczy lub nie będzie pasować do doświadczenia wszystkich, ważne jest, aby przynajmniej ustalić to, z czym możesz się utożsamiać, gdy mówisz lub myślisz „jestem samotna / samotny”.
Samotność określana jest najczęściej jako subiektywny stan emocjonalny, który występuje na różnych poziomach i jest postrzegany na różne sposoby w zależności od danej osoby. Może mieć związek z wieloma czynnikami np. żalem, porzuceniem, izolacją, wycofaniem się z danego miejsca, karą, melancholią lub po prostu wyborem. Dziś jednak coraz częściej ludzie na pozór szczęśliwi czują się bardzo samotni. Dlaczego? Bo to tylko pozory…
Samotność XXI wieku
Masz dobrą pracę, znajomych, rodzinę, na którą możesz liczyć, a i tak przychodzi taki dzień, w którym pojawia się myśl „jestem samotna, jestem samotny”. I do tego to uczucie pustki oraz bólu. Nie jesteś wyjątkiem. Samotność jest nazywana „złem obecnych czasów”. Dlaczego? Otóż ludzie zabiegani, zapracowani, żyjący w ciągłym biegu, uciekają się do wszelkich możliwych środków przekazu i komunikacji. Popadają w szał bodźców, by zapomnieć o samotności. Ciągle szukają wrażeń, dźwięków, emocji, obrazów, chcą stymulacji i nagromadzenia jak najwięcej rzeczy w jak najkrótszym czasie.
Tak jest i u Ciebie? Przypomnij sobie, ile razy w miesiącu popadasz w taki wir wrażeń, a potem nadchodzi taki dzień, dwa, tydzień, gdy nie wiesz co ze sobą zrobić? Samotność zawsze wraca, prześladuje człowieka, gdy ten obniża czujność, ponieważ nie można uciec od samego siebie. Kiedy te wszelkie bodźce, które Cię otaczają, są wyłączone, kiedy nie otaczają Cię już ludzie, nie oglądasz telewizji, zamykasz książkę i odkładasz telefon, zostajesz sam ze sobą i tym, co czujesz. Tym, co Cię otacza, czasami przeraża, skazuje na nudę i… samotność.
Czuję się samotna – dlaczego?
Krótkie chwile samotności mogą być przyjemne, ale co robić, gdy ten stan trwa dzień, dwa, tydzień albo i dłużej? Kiedy samotność jest Twoim wyborem, bo tak po prostu czujesz się dobrze i nie sprawia Ci problemów, masz do niej prawo. Jeśli natomiast jest Ci z nią źle, czujesz smutek, przygnębienie, a w Twojej głowie kłębią się negatywne myśli, czas zacząć działać, udać się na konsultację z psychologiem i dociec przyczyny problemu.
Samotność dość często jest głęboko zakorzeniona w bolesnej przeszłości lub wcześniejszych doświadczeniach. Może mieć przyczynę w braku wsparcia, traumie, nadużyciach, stracie ukochanej osoby i wielu negatywnych doświadczeniach życiowych z udziałem bliskich, krewnych, przyjaciół, znajomych, pracodawców itd. Być może odczuwasz samotność, bo miałaś do czynienia z porzuceniem lub innymi formami odrzucenia na wczesnym etapie życia lub w okresie dojrzewania i pierwszych miłości.
Jestem samotna ale mam kogoś…
Nie zawsze brak bliskiej osoby jest związany z samotnością. Owszem, jest to wyzwalacz tego stanu, gdy czujesz, że nie masz z kim porozmawiać, komu opowiedzieć o minionym dniu, podzielić się sukcesem, wyżalić się, poszukać pocieszenia, bliskości itd. Jednak samotność ma miejsce także wtedy, gdy ludzie pracują w zespole, żyją z kimś w związku, mieszkają, mają rodzinę. Teoretycznie otaczają Cię ludzie, ale w praktyce nie masz z nimi więzi, nie utożsamiasz się z innymi i nie odczuwasz tej bliskości.
Odczuwasz samotność w małżeństwie lub innym związku romantycznym, bo brakuje Ci:
- fizycznego połączenia (rozmowy twarzą w twarz) z drugą osobą, bo ciągle tylko telefon, SMS, Messenger, WhatsApp itp.;
- wspólnych zainteresowań;
- silnego dopasowania między podstawowymi wartościami;
- emocjonalnej intymności i zaufania do drugiej osoby;
- zrozumienia dla myśli, uczuć, przekonań, nastrojów, oczekiwań, pragnień itp.
Być może nawet często próbujesz dotrzeć do innych, do swojego partnera, dzieci itd., ale nie czujesz, że ten wysiłek jest odwzajemniony. Wręcz przeciwnie, czujesz się niewidzialna dla innych…
Zobacz również artykuł: Samotność w związku – jak sobie poradzić?
Samotność – objawy?
Czujesz się źle, odczuwasz pustkę, ale tak naprawdę nie wiesz, czy to samotność? A może podejrzewasz, że bliska Ci osoba walczy z samotnością? Oto kilka oznak, które mogą sugerować ten stan.
- Bycie nieśmiałym lub zamkniętym w sobie, jeśli chodzi o interakcje społeczne. (Sprawdź: fobia społeczna)
- Trudności z nawiązywaniem relacji z innymi.
- Smutny wyraz twarzy oraz częsty płacz.
- Odizolowanie od innych i brak wysiłku wkładanego w próby kontaktowania się z innymi osobami.
- Spożywanie większej ilości niezdrowej żywności oraz używek (zwłaszcza tzw. topienie smutków w alkoholu).
- Przewlekłe zmęczenie i trudności ze snem.
- Obniżona odporność, a nawet częstsze wizyty u lekarza (niekiedy związane właśnie z poszukiwaniem zainteresowania).
Jak poradzić sobie z samotnością?
Długotrwała samotność, która nie jest wyborem, lecz problemem lub narzuconym przymusem, może być szkodliwa zarówno pod względem fizycznym, jak i emocjonalnym. Jeśli czujesz się źle, bo jesteś samotna / samotny, najlepiej będzie, gdy nauczysz się radzić sobie z typem samotności, który odczuwasz. Jeśli chcesz przezwyciężyć swoją samotność, musisz wyjść z kryzysu i podjąć inicjatywę w celu poprawy swojego zdrowia psychicznego, odczuwanych emocji i interakcji z innymi. Na pewno pomoże Ci w tym psycholog.
Na początek możesz wypróbować też kilka sposobów na samotność, które zrealizujesz bez pomocy psychologa
- Znajdź pozytywy w swej samotności. To prawda, że samotność może być bardzo szkodliwa, ale prawdą jest również, że można postarać się ją zaakceptować i wykorzystać w praktyczny sposób. Może to dobry czas na zadbanie o siebie, zrobienie odkładanego remontu albo ukończenie planowanego kursu? Wykorzystaj ten czas samotności na samorozwój i załatwienie zaległych spraw.
- Odkryj przyjemność w prostych rzeczach. W życiu można cieszyć się z różnych rzeczy i nie musi to być podróż dookoła świata. Doceń chwile, momenty, małe rzeczy takie jak gorąca kąpiel, przygotowanie pysznego posiłku, rozpoczęcie czytania nowej książki, oglądanie filmu, podlewanie roślin, oglądanie wschodu słońca i inne. Często w prostocie można odnaleźć wielkie skarby.
- Czyń dobre rzeczy dla innych. Dobry sposób na samotność tkwi w zrobieniu czegoś miłego dla innych. Akty dobroci mogą być naprawdę satysfakcjonujące. Przykładami mogą być wolontariat, pomoc osobom starszym lub chorym, odwiedzanie samotnych osób w domach opieki lub szpitalach, udział w zbiórkach na rzecz potrzebujących itd.
- Szukaj wsparcia u najbliższych. Przezwyciężenie samotności nie jest łatwym zadaniem, dlatego nie warto odrzucać wszelkiej dostępnej pomocy. Masz rodzinę lub przyjaciół, którzy lubią spędzać z Tobą czas? Zadzwoń do nich, umów się na spotkanie i spędźcie razem miło czas. Powiedz bliskim o tym, jak się czujesz. To bardzo dobra terapia, która przybliża do spojrzenia na życie z innej perspektywy i odszukania możliwych rozwiązań, do których wcześniej nie było dostępu.
Sposoby na samotność
- Wyjdź do ludzi. Żaden Internet, telefon i komunikacja za pośrednictwem mediów społecznościowych nie zastąpi kontaktu twarzą w twarz. Spróbuj np. zaplanować spotkanie z przyjacielem lub współpracownikiem na lunch, lub ustal więcej spotkań biznesowych twarzą w twarz niż wirtualnie i przez telefon.
- Zadbaj o swoje zdrowie. Nic tak dobrze nie poprawia humoru i zdrowia jak zastrzyk endorfin. Zadbaj więc o swoje zdrowie fizyczne, odpowiednio się odżywiając i ćwicząc. Bieganie, jazda na rowerze, wyjście na siłownię itd. to również sposób na kontakt z innymi ludźmi i zawarcie nowych znajomości.
- Znajdź sobie hobby. Lubisz czytać książki? Pomyśl o dyskusyjnych klubach książki, które łączą w bibliotekach ludzi o podobnych zainteresowaniach. A może warsztaty decoupage albo szachy? Obecnie w większości miast i miasteczek, a nawet w małych ośrodkach gminnych organizowane są zajęcia dla ludzi z różnymi pasjami, zakładane są kluby sportowe, seniora itd. Wystarczy poszukać i znaleźć opcję idealną dla siebie.
- Przygarnij czworonożnego przyjaciela. Wiele porzuconych lub bezdomnych od urodzenia zwierząt czeka w schroniskach i domach tymczasowych na nowego opiekuna. Przygarnij psa lub kota, a zobaczysz, że Twoja codzienność odmieni się o 180 stopni. Obowiązki każdego dnia, odpowiedzialność o drugą istotę oraz przyjaźń, jaką zawrzecie, pozwoli Ci zapomnieć o samotności.
Jak radzić sobie z samotnością, gdy nic nie pomaga?
Masz psa, kota, przyjaciół, znajomych, rodzinę, partnera, ulubione hobby itp., a i tak nie radzisz sobie z samotnością? A może brakuje Ci motywacji do zmian? Albo lęk przed samotnością w przyszłości odbiera Ci możliwość cieszenia się życiem? Jeśli nie możesz uporać się z niestabilnymi nastrojami i negatywnymi emocjami, nie potrafisz ustalić, w czym tkwi problem i nie umiesz uporządkować swoich uczuć, dobrym pomysłem jest sesja terapeutyczna lub spotkanie z psychologiem online.
Będziesz współpracować z terapeutą, aby przezwyciężyć wszelkie negatywne wzorce myśli lub emocje. To psycholog pomoże Ci odkryć źródło problemów, które powodują Twoją samotność i rzeczy, które mogły do niej doprowadzić (np. trauma, złe doświadczenia lub złe relacje, odkładanie na później). Dzięki profesjonalnej psychoterapii odkryjesz, że w samotności można również się rozwijać i umacniać zaufanie do siebie. Odnajdziesz w sobie przestrzeń do odczuwania bezwarunkowej miłości do siebie. Kiedy to osiągniesz, będziesz naprawdę gotowa do kochania innych ludzi, kontaktu z nimi, ukierunkowana na cieszenie się coraz lepszym samopoczuciem.
