Trypofobia co to jest, jak leczyć?

Jeśli czujesz się nieswojo na widok wanny pełnej piany lub małych bąbelków na piance cappuccino albo nie jesteś w stanie dotknąć folii bąbelkowej, możesz cierpieć na trypofobię. Osoby dotknięte tym problemem odczuwają strach na widok dziur. Termin trypofobia istnieje dopiero od kilku lat. Co mówi o nim nauka i co pomaga w walce z tą fobią?

Spis treści:

Czym w ogóle jest fobia?

Trypofobia – co to jest?

Czego boją się osoby z trypofobią?

Fobia przed dziurami – objawy trypofobii

Lęk przed dziurami – trypofobia test

Tak bardzo boję się dziur… – przykłady

Skąd się bierze trypofobia – przyczyny

Trypofobia leczenie

Czym w ogóle jest fobia?

Osoby z fobiami panicznie boją się sytuacji lub przedmiotów, które obiektywnie nie stanowią zagrożenia. Narażenie się na przerażające sytuacje lub kontakt z takimi rzeczami jest prawie nie do zniesienia dla przerażonych pacjentów. Jeśli to możliwe, staraj się ich całkowicie unikać. W rezultacie niektóre z cierpiących na fobie osób wycofują się coraz bardziej i tym samym są poważnie ograniczone w swobodzie działania. Chociaż wiedzą, że poziom ich strachu jest irracjonalny, nie mogą go kontrolować, co znacząco utrudnia im codzienne funkcjonowanie.

Fobie powodują wysoki poziom cierpienia. Strach wiąże się nie tylko z uciążliwymi myślami, ale także z objawami fizycznymi takimi jak drżenie, pocenie się czy kołatanie serca. Wielu pacjentów z fobią początkowo podejrzewa fizyczną przyczynę swoich objawów i biega od jednego lekarza do drugiego w celu rozpoznania choroby. W przypadku niektórych osób postawienie prawidłowej diagnozy i zaoferowanie odpowiedniej pomocy zajmuje lata. Istnieją różne rodzaje fobii, które mogą pojawiać się pojedynczo lub w połączeniu. Wśród nich jest właśnie trypofobia.

Trypofobia – co to jest?

Trypofobia pochodzi od greckiego słowa trypa (dziura) i fobos (strach, lęk). Za tym pojęciem stoi strach lub obrzydzenie z powodu nieregularnie ułożonych dziur, pęknięć, wybojów lub wgnieceń. Jak dotąd trypofobia nie jest oficjalnie uznana za zaburzenie psychiczne i nie figuruje w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10.

Czego boją się osoby z trypofobią?

Strach u osób z trypofobią może być skierowany przeciwko różnym rzeczom, naturalnym lub sztucznym. Fobia przed dziurami może oznaczać lęk na widok różnych rzeczy. Mogą to być na przykład bańki mydlane, sukienki w kropki, plastry miodu, płatki kwiatów, nasiona granatu, bąbelki na pianie z piwa lub stos ułożonych w lesie ściętych pni drzew. Dziury w ścianie lub nawet porowaty tynk również mogą powodować reakcje trypofobiczne. Mimo, że jest to irracjonalny strach, to może on wpłynąć na samopoczucie lub codzienne życie osoby, która go odczuwa. Może nawet uniemożliwić prowadzenie normalnego życia. Jeśli tak się dzieje, to należy jak najszybciej udać się na konsultację psychologiczną.

Fobia przed dziurami – objawy trypofobii

Lęk przed dziurami można uznać za fobię specyficzną, która ogólnie ma następujące cechy:

• Intensywny strach lub niepokój spowodowany konkretnym wyzwalaczem fobii (np. latanie, wysokość, zwierzęta, zastrzyki, widok krwi).
• Sytuacja wywołująca lęk prowadzi bezpośrednio do odczuwania strachu i dlatego, jeśli dana osoba jest w stanie, unika jej lub aktywnie zwalcza z wielkim wysiłkiem.
• Strach jest nieproporcjonalnie silny do „zagrożenia”.
• Niepokój utrzymuje się i zwykle trwa sześć miesięcy lub dłużej.
• Strach lub unikanie sytuacji wywołujących lęk powoduje klinicznie istotne objawy. Może wystąpić wycofanie społeczne, brak zainteresowania pracą lub inny rodzaj znacznego obniżenia jakości życia.

Objawy trypofobii są takie same jak w przypadku każdej innej fobii specyficznej. Reakcja lękowa spowodowana ekspozycją na bodziec, jakim jest dziura lub zbiorowisko niewielkich dziur, lub otworów o nieregularnych kształtach, wywołujący lęk. W skrajnych przypadkach mogą wystąpić ataki paniki.

Lęk przed dziurami – trypofobia test

Jeśli chcesz teraz sprawdzić, czy masz trypofobię, możesz to zrobić bardzo łatwo. Zastanów się, jak się czujesz, gdy patrzysz na takie rzeczy jak:

• folia bąbelkowa,
• sitko,
• przepołowiony owoc granatu,
• plaster miodu,
• brokuł,
• mleczną piankę na kawie,
• koralowce.

Czy ich widok wywołuje w Tobie nadmierny, irracjonalny i uporczywy strach lub obrzydzenie? Każdy, kto identyfikuje się z opisanymi objawami, może cierpieć na trypofobię. Należy jednak pamiętać, że może to ocenić i zdiagnozować tylko specjalista. Jeśli więc masz jakiekolwiek wątpliwości, najlepiej zasięgnij porady dobrego psychologa.

Tak bardzo boję się dziur… – przykłady

Trudno Ci ustalić, czy wspomniane wyżej rzeczy wywołują w Tobie strach? Może więc łatwiej Ci będzie utożsamić się z odczuciami bohaterów poniższych wypowiedzi:

Zawsze czułem niepokój i nerwowość, patrząc na plastry miodu, ale to nie ma nic wspólnego z pszczołami, bo ich się nie boję.

Kiedy pod prysznicem widzę pumeks, moja skóra zaczyna cierpnąć, a tym bardziej nie wyobrażam sobie kąpieli w wannie pełnej piany.

Widok kwiatowego dna lotosu wystarczy, aby zrobiło mi się gorąco. Moja klatka piersiowa jest ciężka, skóra głowy zaczyna swędzieć i od razu robi mi się niedobrze. Kiedyś otrzymałam od narzeczonego bukiet z takim kwiatem i od razu dostałam ataku paniki.

Jestem taki przez całe życie. Nie znoszę skupisk małych rzeczy (takich jak mrówki, samo pisanie na klawiaturze sprawia, że ​​drżę), a szczególnie nie znoszę skupisk dziur. Czasami nie mogę spać, ponieważ obrazy dziur wkradają się do mojej głowy, aby mnie prześladować. Wtedy otwieram oczy i zajmuję umysł innymi myślami, żebym tylko nie musiał widzieć dziur.

Utożsamiasz się z którąś z tych sytuacji? Czujesz to samo, co bohaterowie powyższych wypowiedzi? Jeśli tak to wielce możliwe, że masz trypofobię.

Skąd się bierze trypofobia? – przyczyny

Co właściwie jest przyczyną wstrętu lub strachu przed nagromadzeniem małych dziur? Do tej pory powstały różne teorie i w zasadzie brak jest jednolitego twierdzenia naukowego, które wyjaśniałoby przyczynę lęku przed dziurami.

Jedna z teorii zakłada, że za strachem przed małymi dziurami w skupisku kryje się istotny mechanizm. Zgodnie z nim ludzki mózg łączy małe dziury z możliwym zagrożeniem. Na przykład dziury mogą wskazywać na fizyczne rany lub inwazję owadów w żywności (np. w owocach). Inna teoria opiera się na podobieństwach optycznych.

Budzące strach dziurawe i spękane wzory nieświadomie przypominają pojawienie się prawdopodobnie trujących roślin i zwierząt. Mogą przypominać wzory niektórych węży, pająków czy skorpionów, które mają podobną budowę i dlatego widok małych skupisk dziur wywołuje alarmującą reakcję. Można powiedzieć, że wtedy trypofobia jest bardziej odruchem wywołanym przez biologiczną reakcję wstrętu w mózgu niż wyuczoną kulturowo reakcją strachu.

Trypofobia – leczenie

Czy można leczyć trypofobię? Oczywiście i nawet trzeba. Zawsze, kiedy poziom strachu przekracza poziom, który jest pomocny i adaptacyjny, należy udać się do psychologa. Najlepsza metoda leczenia w każdym indywidualnym przypadku zależy od osobistych preferencji, wcześniejszego doświadczenia (terapeutycznego) i nasilenia lęku. Chociaż krótkoterminowe strategie łagodzenia objawów mogą być pomocne, długoterminowa i trwała poprawa jest możliwa przede wszystkim dzięki profesjonalnej terapii.

W przypadku trypofobii najlepszą metodą jest terapia behawioralna, w której dana osoba jest szczególnie wystawiona na bodźce wywołujące strach. W tym przypadku ma do czynienia z pewnymi geometrycznymi wzorami lub obrazami. Jej celem jest, aby osoby dotknięte problemem skonfrontowały się z bodźcami wywołującymi strach i nauczyły się go znosić bez unikania lub stosowania środków ostrożności. Przy powtarzających się ćwiczeniach konfrontacji strach coraz bardziej ustępuje, można się do niego przyzwyczaić. W psychologii mówi się o habituacji (przywykaniu).

W niektórych przypadkach przydatne jest również uzupełnienie terapii behawioralnej technikami relaksacyjnymi. Ćwiczenia relaksacyjne mogą być stosowane jedynie jako uzupełnienie ekspozycji na bodźce. Dzieje się tak, ponieważ same techniki relaksacyjne nie mają terapeutycznego wpływu na fobie. Stawienie czoła wzorcom wywołującym strach oznacza wejście w przerażającą sytuację. Na przykład, gdy zbliżasz się do określonej rośliny lub ula.

Samopomoc, czyli co mogę zrobić samemu?

Przede wszystkim zrozum swoją trypofobię. Jeśli dokładnie wiesz, które zdjęcia, przedmioty i potrawy lub inne rzeczy fizyczne wywołują w Tobie napad paniki, będziesz lepiej przygotowany na konfrontację z nimi. Zbierz swoje wyzwalacze i spróbuj opisać, co Cię przeraża lub obrzydza w poszczególnych dziurach. W ten sposób lepiej zrozumiesz swoje uczucia, a także możesz łatwiej opisać innym ludziom, co czujesz.

Jeśli chodzi o dostępne techniki relaksacji, z powodzeniem możesz wykorzystać:

• Słuchanie relaksującej muzyki i medytację, bo wówczas Twoje myśli się uspokajają. Twój umysł się odpręża i zmniejszasz stres.
• Ćwiczenia oddechowe, bo dzięki nim uczysz się kontrolować swój oddech. Ćwiczenia relaksują i dają więcej skupienia. Dzięki nim możesz nie tylko obniżyć ciśnienie krwi, ale także uwolnić napięcie i wyciszyć się w sytuacjach stresowych.
• Progresywną relaksację mięśni, ponieważ opiera się na naprzemiennym napięciu i rozluźnieniu poszczególnych części ciała i ich mięśni. Każda część ciała jest po kolei, jedna po drugiej napinana i rozluźniana. Dzięki tej technice nie tylko lepiej poznasz swoje ciało, ale możesz także zrelaksować się w ukierunkowany sposób.
• Praktyka jogi, ponieważ pracuje wtedy ciało, oddech oraz umysł. Prawidłowo przeprowadzona sesja pozwoli Ci zrelaksować się i przywróci stan równowagi emocjonalnej.
• Trening uważności, podczas którego skupisz się na tu i teraz. Zerwiesz z rutyną przejmowania się tym, co stanowi „zagrożenie” i nauczysz się koncentrowania uwagi na tym, co wykonujesz w danej chwili.

Bardzo ważne jest, aby mieć także najbliższych powierników, z którymi możesz porozmawiać o swoich lękach. Jeśli jednak nie masz kogoś tak bliskiego lub zauważysz, że strach i lęk bardzo wpływają na Twoje życie i zawsze czujesz się ograniczony przez swoją fobię, powinieneś zasięgnąć fachowej pomocy psychologicznej. Bo choć nie ma oficjalnie uznanego zaburzenia trypofobii, nie oznacza to, że lęk przed dziurami nie istnieje. Obciążenie jest realne i istnieją sposoby radzenia sobie z trypofobią, a uzyskanie odpowiedniego wsparcia to najważniejszy pierwszy krok!

Pomagamy pacjentom z wielu miejscowości np. Psycholog Warszawa