Poradnia w Wołominie

Poniedziałek - Piątek, od 8:00 do 21:00
Sobota, od 8:00 do 19:00
Niedziela, od 8:00 do 16:00 (od 1.09.)
ul. Miła 3, 05-200 Wołomin, 3 piętro

Poradnia Warszawa Białołęka

Poniedziałek - Piątek, od 9:00 do 21:00
Sobota, od 8:00 do 16:00
ul. Mochtyńska 65, 03-289 Warszawa

Poradnia w Wołominie

Poradnia Warszawa Białołęka

Strona głównaBlogTalassofobia – czym jest? Lęk przed głęboką wodą

Talassofobia – czym jest? Lęk przed głęboką wodą

Kategorie:
DorosłyDzieckoLęki i nerwice

Słońce, plaża, wymarzony urlop nad morzem, oceanem, jeziorem, rzeką lub zalewem. Zaraz, stop! Czy te miejsca budzą w Tobie niepokój, strach i lęk? Czy na samą myśl o głębokiej wodzie dostajesz gęsiej skórki i towarzyszy Ci przerażenie? Prawdopodobnie Twój niekontrolowany i obsesyjny lęk to talassofobia. Dowiedz się więcej o tej fobii i sprawdź, jak sobie z nią poradzić.

Spis treści:

Czym jest strach przed wodą?

Prawidłowe użycia słowa talassofobia – lęk przed głębokością

Jak powszechna jest fobia przed głęboką wodą?

Po czym poznać, że ma się lęk przed głęboką wodą?

Fobia przed oceanem i głęboką wodą – objawy

Fobia przed głębinami – czego się dokładnie boisz?

Lęk przed wodą i głębinami – skąd wynika? Przyczyny talassofobii

Jak diagnozuje się talassofobię?

Jak wygląda leczenie talassofobii?

Atak paniki przy talassofobii – co robić?

Jak pokonać strach przed głęboką wodą?

 

Czym jest strach przed wodą?

talassofobia lęk przed wodą

Technicznym określeniem strachu przed wodą jest aquafobia lub hydrofobia. Terminy te składają się z łacińskiego słowa „aqua” / „hydro” (woda) i greckiego słowa „phobos” (strach). Odnoszą się do chorobliwego lęku przed prawie wszystkimi źródłami wody, także takimi jak toalety, zlewy, prysznice i wanny. Są to zaburzenia lękowe, które dotyczą milionów osób na świecie. Ich przyczyny są wielorakie. Dyskomfort w wodzie może być urazem, często wyzwalanym w dzieciństwie. Ważne jest, aby szukać źródła strachu i analizować go: kiedy pojawił się po raz pierwszy i dlaczego.

Objawy lęku przed wodą są tak różnorodne, jak jego przyczyny. Chorzy doświadczają drżenia ciała, uczucia ucisku w żołądku, słabości, aż do tachykardii i napadów paniki. Czasami strach wychodzi na jaw dopiero w pośrednim lub bezpośrednim kontakcie z głęboką, otwartą wodą. Wówczas można mówić o talassofobii.

Prawidłowe użycia słowa talassofobia – lęk przed głębokością

Tłumaczenie słowa talassofobia nie odnosi się do lęku przed wodą w ogóle. W zależności od stopnia zaawansowania chorzy boją się głębin morskich lub w ogóle głębokiej wody. Zaliczana jest do fobii specyficznych, zaburzeń nerwicowych o charakterze lękowym. To im uniemożliwia to pływanie lub nawet przebywanie w pobliżu zbiorników wodnych. Czasami sam widok ciemnej i głębokiej wody na zdjęciu lub filmie wywołuje paraliżujący lęk. Takie obrazy oznaczają jedno – potencjalne zagrożenie utraty życia z różnych powodów – czy to utonięcia, czy złego doświadczenia z wodnymi stworzeniami.

Talassofobii nie należy mylić nie tylko z aquafobią czy hydrofobią, ale także z batofobią. Ta ostatnia dotyczy sytuacji, gdy osoba doświadcza intensywnego niepokoju na samą myśl o fizycznej bliskości jakiegokolwiek rodzaju głębi. I nie chodzi tu tylko o głęboką wodę, ale także inne wyzwalacze, takie jak klify, długie korytarze, otchłań lub tunele.

Jak powszechna jest fobia przed głęboką wodą?

Chociaż obecnie nie ma konkretnych badań dotyczących rozpowszechnienia talassofobii, strach przed głęboką wodą jest bardzo powszechny. Wielu może nie otrzymać diagnozy od psychologa, jednak szacuje się, że 7-9% populacji cierpi na tę fobię. Ta statystyka jest prawdopodobnie znacznie wyższa, ponieważ wiele osób nie zgłasza się do specjalisty i nie podejmuje sposobów praktycznego radzenia sobie ze swoimi lękami z pomocą terapeuty.

Po czym poznać, że ma się lęk przed głęboką wodą?

talassofobia co to jest

Talassofobia to strach przed wodą, ale nie każdą. Osoby z tym schorzeniem nie boją się wody we wszystkich sytuacjach życiowych. Dlatego wzięcie prysznica lub wypicie drinka w upalny dzień nie wywołuje u nich niepokoju. Talassofobia stworzy potężną i irracjonalną reakcję, gdy pojawi się wyzwalacz. Najczęściej są to:

  • ocean;
  • morze;
  • głębokie jeziora;
  • duże stawy;
  • rwące rzeki.

Niektóre osoby z tą fobią mogą odczuwać strach podczas przebywania w pobliżu basenów lub parków wodnych.

Sam lęk jest normalną częścią bycia człowiekiem, a pewne sytuacje w naturalny sposób powodują niepokój u wielu ludzi. Jednak w porównaniu ze zwykłym lękiem przed głęboką wodą, ktoś z talassofobią jest tak przerażony głębią, że powoduje to u niego nieproporcjonalny do sytuacji niepokój. Może na przykład czuć lęk, że utonie niezależnie od swoich umiejętności pływackich lub że zaatakuje go rekin, mimo że ryzyko jest minimalne. Takie podejście negatywnie wpływa na funkcjonowanie tej osoby, powoduje skrajne cierpienie i upośledzenie w działaniu.

Fobia przed oceanem i głęboką wodą – objawy

Istnieje jeden podstawowy objaw talassofobii – wysoki poziom strachu lub niepokoju w związku z określoną sytuacją, myślą lub miejscem obejmującym głębokie, lub duże zbiorniki wodne. Reakcje te są gwałtowne, silne i nieproporcjonalne do rzeczywistego zagrożenia sytuacji.

Ten zwiększony poziom strachu i niepokoju może prowadzić do następujących reakcji:

  • nerwowość;
  • słaba koncentracja i trudności w podejmowaniu decyzji;
  • niemożność usiedzenia w miejscu;
  • uczucie pocenia się i drżenia;
  • obawy;
  • niepokój.

Pełne ataki paniki naznaczone strachem przed śmiercią, objawiają się poważnymi trudnościami w oddychaniu i innymi intensywnymi oznakami fizycznymi i psychicznymi. W zaawansowanych przypadkach ta fobia może nawet powodować ból w klatce piersiowej, kołatanie serca i omdlenia. Objawy najczęściej występują i nasilają się, gdy osoba zbliży się do wyzwalacza. Ludzie z ciężką talassofobią mogą odczuwać znaczny niepokój na samą myślą o oceanie i głębokiej wodzie, nawet jeśli nie znajdują się fizycznie blisko tych obiektów.

Aby można było mówić o talassofobii, strach musi trwać co najmniej sześć miesięcy i stwarzać poważne problemy podczas funkcjonowania w pracy, w domu, w szkole lub w czasie wolnym. Tak naprawdę osobom z lękiem przed głębią dość łatwo przychodzi unikanie wyzwalacza fobii, dlatego objawy fobii zwykle dają o sobie znać rzadko, co utrudnia postawienie właściwej diagnozy.

Fobia przed głębinami – czego się dokładnie boisz?

strach przed głęboką wodą

Jeśli czujesz, że paraliżuje Cię lęk przed głęboką wodą, warto poświęcić trochę czasu i określić, czego dokładnie się boisz. Niektóre typowe powody, dla których ludzie stronią od głębin morskich to:

  • strach przed niemożnością oddychania;
  • lęk przed oddaleniem się od brzegu lub niedotykaniem dna;
  • strach przed rekinami lub innymi stworzeniami morskimi;
  • lęk przed utonięciem;
  • poczucie bycia uwięzionym pod wodą;
  • obawa utraty kontroli nad panującymi czynnikami zewnętrznymi (nieprzewidywalność wody);
  • brak zaufania do swoich umiejętności pływackich.

Zawsze warto zastanowić się nad tym, czego dokładnie się boisz, bo tylko wtedy można popracować z przyczynami zaburzeń nerwicowych i lękowych.

👉 Jeżeli potrzebujesz pomocy, wsparcia psychologicznego placówki naszych poradni znajdują się w:

Lęk przed wodą i głębinami – skąd wynika? Przyczyny talassofobii

Najczęstszy przyczynami zaburzeń lękowych są zwykle powody związane ze złymi doświadczeniami z przeszłości. Mogła to być nieudana lekcja pływania, przypadkowe wpadnięcie do głębokiej wody, a nawet tonięcie. Po latach podczas kontaktu z wyzwalaczem strachu uruchamiają się systemy samoobrony Twojego organizmu, zwiększają tętno, napinają mięśnie i przyspieszają oddech. To są wszystkie mechanizmy obronne ciała, które mówią Ci, że kontakt z głęboką wodą jest niewskazany.

Nie da się wskazać jednej przyczyny talassofobii. Istnieje silne przekonanie, że połączenie negatywnych doświadczeń życiowych, genetyki, środowiska, funkcjonowania mózgu i wzorców uczenia się może wywołać lęk przed głęboką wodą. Ryzyko jest na pewno większe, gdy pacjent doznał urazu związanego z morzem (np. tonął lub był świadkiem wypadku morskiego). Osoba, którą nauczono bać się oceanu, będzie bardziej niż inni, narażona na irracjonalny strach przed głębinami. Lęk jest jeszcze większy, gdy nie dysponuje się zdrowymi zasobami radzenia sobie w stresujących sytuacjach lub nie można liczyć na wsparcie bliskich.

Źródła problemu talassofobii najczęściej dotyczą kilku aspektów opisanych poniżej.

  • Młodego wieku: strach przed głęboką wodą może dotyczyć każdego, ale to dzieci częściej zgłaszają objawy tego zaburzenia.
  • Bezpośrednich lub obserwowanych doświadczeń życiowych: osoba, która osobiście ma negatywne doświadczenia związane z oceanem lub innym dużym zbiornikiem wodnym, może rozwinąć tę fobię. Podobnie ci, którzy widzą przerażające sytuacje, osobiście lub za pośrednictwem niektórych mediów, mogą rozwinąć takie zaburzenie lękowe.
  • Wychowania: jeśli rodzic lub ktoś z bliskich powie dziecku o niebezpieczeństwach związanych z głęboką wodą, lęk może potęgować się od młodych lat.
  • Genetyki: rodzinna historia lęków i fobii może stwarzać zwiększone ryzyko wystąpienia objawów u kolejnego pokolenia.
  • Funkcji mózgu: naukowcy badają sposób, w jaki zaburzenia lękowe wpływają na mózg osoby i sposób, w jaki działanie tego organu wpływa na lęki. Zakłada się, że znaczenie ma tu obszar mózgu, który odpowiada za kontrolę emocji i uwalnianie adrenaliny, hormonu ucieczki lub walki w obliczu zagrożenia. W przypadku paniki ten mózgowy „alarm” uruchamia się bez realnego zagrożenia, wywołując uczucie strachu i intensywnego dyskomfortu.

Jak diagnozuje się talassofobię?

W celu uzyskania diagnozy należy zgłosić się do specjalisty od zdrowia psychicznego. Psycholog na kilku spotkaniach zapoznaje się z historią życia i zdrowia danej osoby oraz towarzyszącymi jej lękom objawami. To pozwala poznać przyczyny odczuwanego strachu. Formalna diagnoza pozwala ustalić nie tylko źródło problemu, ale zawiera również wskazówki pomagające w leczeniu fobii przed głęboką wodą.

Jak wygląda leczenie talassofobii?

leczenie talassofobii

W leczeniu fobii przed głęboką wodą ważne jest zastosowanie profesjonalnych metod terapii, takich jak psychoterapia i leczenie farmakologiczne. To one mogą zapewnić szybkie i skuteczne rezultaty przy redukcji objawów. Gdy psycholog dobierze właściwą metodę terapii, a pacjent wprowadzi pozytywne zmiany w stylu życia, leczenie przywróci zdrowie i dobre samopoczucie.

Podobnie jak w przypadku innych zaburzeń lękowych psychoterapia to bardzo pomocna praktyka terapeutyczna, które pozwala poznać źródła problemu, ustalić przyczyny i pokonać objawy. Dobre efekty przynoszą sesje indywidualne, które zmniejszają niepokój i przywracają kontrolę oraz siłę w życiu danej osoby. Znanym podejściem w leczeniu zaburzeń lękowych jest terapia ekspozycyjna. Ponieważ talassofobia jest wyzwalana przez ocean, morze czy inne wodne zbiorniki, sesje terapeutyczne mogą odbywać się nawet na plaży lub w wodzie, aby zająć się źródłem problemu.

Terapia ekspozycyjna opiera się na założeniu, że należy stawić czoła swoim obawom, bezpośrednio konfrontując się z wyzwalaczem lęku, aby zmniejszyć doświadczane objawy. Oczywiście jest to trudna i niewygodna dla pacjenta opcja, ponieważ te sytuacje wywołują u niego stres. Jednak z pomocą odpowiedniego terapeuty człowiek z czasem uczy się przezwyciężać swój stres i nie dać się kontrolować strachowi. Dzięki tej kontrolowanej ekspozycji jednostka dowiaduje się, że bodziec, którego się obawia, w rzeczywistości nie jest niebezpieczny, i może zacząć kojarzyć go z bardziej pozytywnymi skutkami. Do tego potrzeba jednak kilka lub kilkanaście sesji terapeutycznych.

W naszej poradni zdrowia psychicznego w niektórych formach terapii np. poznawczo-behawioralnej istnieje możliwość konsultacji online z wybranym psychoterapeutą. W bardzo zaawansowanych przypadkach fobii i atakach obezwładniającej paniki może być zalecana wizyta u psychiatry, który wdroży odpowiednie leczenie farmakologiczne.

Atak paniki przy talassofobii – co robić?

Lęk przed głęboką wodą, podobnie jak inne fobie, prowadzi do niewiarygodnie wysokiego poziomu stresu i niepokoju. Kiedy te objawy pojawiają się i pozostają niekontrolowane, mogą wystąpić ataki paniki. Wówczas organizm manifestuje je szeregiem oznak fizycznych i psychicznych. Najczęstsze to:

  • kołatanie serca;
  • drżenie kończyn;
  • ból w klatce piersiowej;
  • osłabienie;
  • mdłości;
  • zawroty głowy;
  • oszołomienie;
  • uczucie odłączenia od ciała lub otoczenia;
  • strach przed śmiercią.

W celu poradzenia sobie z atakiem paniki wywołanym talassofobią warto nauczyć się skuteczniejszego reagowania na powyższe objawy. W tym celu dobrze jest skorzystać z pomocy psychologa i połączyć psychoterapię z nauką technik relaksacyjnych. Zastosowane metody relaksacji pozwalają lepiej radzić sobie z objawami lęku czy fizycznymi oznakami strachu, które uwalniane są w kontakcie z niepokojącym bodźcem. Na pewno pomagają tu techniki oddechowe oraz medytacja i mindfulness.

Jak pokonać strach przed głęboką wodą?

strach przed głębinami

Mimo że talassofobia jest lękiem, który daje o sobie znać sporadycznie, warto zadbać o jego leczenie dla lepszego komfortu życia. Przede wszystkim konieczne jest skorzystanie z pomocy psychoterapeuty, który wdroży odpowiedni plan terapii. Poza tym można zastosować także inne strategie w celu poprawy funkcjonowania.

  • Poznaj techniki relaksacyjne: joga, medytacja i inne formy relaksu mogą bardzo pomóc w procesie pokonywania swoich lęków. Wypróbuj różne opcje, aby znaleźć taką, która Ci najlepiej odpowiada.
  • Odwróć uwagę od bodźca. Gdy odczuwasz niepokój związany z głęboką wodą, wypróbuj jakiś sposób na odwrócenie uwagi od wyzwalacza i skup się na czymś innym. Na przykład zacznij czytać książkę, posłuchaj ulubionej muzyki lub idź na siłownię.
  • Jeśli masz wokół siebie ludzi, którzy będą Cię wspierać i pomogą Ci poczuć się bezpiecznie, spróbuj zmierzyć się oko w oko ze swoim lękiem.
  • Unikaj negatywnego radzenia sobie z objawami. Alkohol, narkotyki, zakupy, nadmierne granie w gry wideo i seks mogą wydawać się świetnymi rozwiązaniami, ale na chwilę. Pomagają zapomnieć o strachu, ale później powodują tylko większe problemy.
  • Sięgnij po wsparcie bliskich, bo wtedy walka z talassofobią będzie przyjemniejsza i bardziej skuteczna.
  • Poznaj swojego „przeciwnika”. Częstym wyzwalaczem ataków lęku jest niepewność. Jeśli więc z wyprzedzeniem dowiesz się jak najwięcej na temat nadchodzącej sytuacji (np. płynięciu promem), możesz uniknąć wielu niepotrzebnych emocji.
  • Szanuj swoje granice. Lęki są zdrową częścią ludzkiego doświadczenia. Gdy zaczniesz pracować nad tą fobią, pozwól sobie na współczucie dla samego siebie, ale także naucz się mówić „stop”, gdy czujesz, że coś jest poza Twoimi możliwościami.

Podsumowanie

Nawet jeśli myśl o wielkich, głębokich i ciemnych wodach wywołuje objawy zaburzeń lękowych, można je przezwyciężyć dzięki cierpliwości i profesjonalnej pomocy. Nieleczone fobie mogą prowadzić do depresji, wycofania się z kontaktów towarzyskich, izolacji, samotności oraz zwiększają ryzyko nadużywania substancji psychoaktywnych.

Uczestnictwo w psychoterapii, czy to online, czy osobiście w gabinecie psychologa, przybliża Cię o krok do rozwiązania Twoich obaw. Podczas konsultacji nauczysz się również kilku rzeczy na temat zarządzania emocjami i radzenia sobie ze stresującymi sytuacjami. Zapraszamy do umawiania spotkań w poradni Spokój w Głowie w dogodnych dla Ciebie terminach.

 

Teksty na stronie mają charakter informacyjny i nie zastępują usług świadczonych przez profesjonalistów.

O autorze

Monika Chrapińska-Krupa

Dyrektor Poradni, Psycholog, Diagnosta, Psychoterapeuta, Trener TZA
Monika Chrapińska-Krupa psycholog i certyfikowany psychoterapeuta poznawczo-behawioralny, pełni funkcję dyrektora w renomowanej poradni "Spokój w Głowie". Jej fascynacja ludzkim umysłem przenosi się również do słowa pisanego, co jest widoczne w jej zaangażowanych i przenikliwych postach. Początki jej pisarskiej ścieżki sięgają kursu copywritingu, który rozpalił w niej pasję do dzielenia się wiedzą. Ta pasja z czasem przekształciła się w kwitnący talent, który obecnie inspiruje czytelników na całym świecie. Regularnie zapraszana jako ekspertka z dziedziny psychologii do programów telewizyjnych, Monika Chrapińska-Krupa w swojej pracy łączy naukową precyzję z empatycznym spojrzeniem na człowieka, nieustannie dążąc do rozsiewania spokoju w ludzkich głowach.
Przeczytaj o autorze
Chcesz być na bieżąco z naszymi artykułami psychologicznymi?
Polub nas na Facebook
Udostępnij wpis na Facebooku, aby pomóc innym osobom!