Choroba psychiczna – jakie są najcięższe choroby psychiczne?

O chorobach psychicznych nigdy nie mówiło się tyle, ile w ostatnich miesiącach i latach. Z jednej strony jest to dobra wiadomość, ponieważ oznacza, że ​​zwracamy większą uwagę na objawy i nie wstydzimy się szukania specjalistycznej pomocy w razie potrzeby. Z drugiej strony jest to znak, że rutynie współczesnego życia towarzyszy wiele stanów psychicznych, które stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia i życia. Ale czym jest choroba psychiczna i jakie są jej najcięższe typy? Dowiedz się więcej.

Spis treści:

Czym są choroby psychiczne? Zaburzenia psychiczne a choroba psychiczna

Jakie są rodzaje chorób psychicznych?

Jakie są przyczyny chorób psychicznych?

Jak rozpoznać chorobę psychiczną? Objawy chorób psychicznych

Choroba psychiczna – najczęstsze rodzaje w dobie pandemii

Najcięższe choroby psychiczne – lista

Leczenie chorób psychicznych – do kogo po pomoc?

Nie bój się szukać pomocy! Zarezerwuj wizytę

Czym są choroby psychiczne? Zaburzenia psychiczne a choroba psychiczna

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) około 700 milionów ludzi na całym świecie cierpi na problemy z psychiką. Wiele osób od czasu do czasu ma problemy ze zdrowiem psychicznym. Jednak są wśród nich takie, które wpływają na codzienną zdolność do funkcjonowania. Są to zaburzenia i choroby psychiczne, które odnoszą się do szerokiego zakresu schorzeń psychicznych wpływających na nastrój, myślenie i zachowanie. Są określane jako stan nieprawidłowości w porządku psychicznym, umysłowym lub poznawczym i mogą mieć określone lub nieokreślone przyczyny. Mogą sprawić, że będziesz nieszczęśliwy i powodować problemy w życiu codziennym, w szkole, w pracy lub w związkach. W większości przypadków objawy można opanować za pomocą kombinacji leków i psychoterapii.

Klasyfikacje problemów zdrowia psychicznego są określone w formie Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 (teraz również w najnowszym wydaniu ICD-11, które uwzględniło główne zmiany w zaburzeniach osobowości oraz neurorozwojowych). Według tej klasyfikacji można wyróżnić choroby psychiczne, czyli wszelkie zaburzenia powstające na tle organicznych zmian w centralnym systemie nerwowym oraz takie jednostki, jak:

• schizofrenia,
• choroba afektywna jednobiegunowa,
• choroba afektywna dwubiegunowa,
• otępienie.

ICD-10 zaburzenia psychiczne. Podział zaburzeń psychicznych

W klasyfikacji ICD-10 pozostałe jednostki chorobowe to zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (F00-F99).

Jakie są rodzaje chorób psychicznych?

Jak jeszcze klasyfikuje się choroby psychiczne? Psychologowie i psychiatrzy często korzystają także z DSM-5, czyli klasyfikacji zaburzeń psychicznych Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. W niej skatalogowano ponad 300 rodzajów, które uwzględniają podział zaburzeń psychicznych na kilka grup.

Dzieli się je na:

• zaburzenia neurokognitywne: choroba Parkinsona, choroba Alzheimera lub inne demencje;
• zaburzenia neurorozwojowe: autyzm, deficyt uwagi (ADHD);
• zaburzenia psychotyczne: schizofrenia, zaburzenia urojeniowe;
• zaburzenia lękowe: fobie, zespół lęku napadowego, lęk uogólniony;
• zaburzenia depresyjne: duża depresja, dystymia;
• zaburzenia osobowości: antyspołeczne, borderline, paranoiczne;
• zaburzenia związane z używaniem substancji psychoaktywnych: takich jak alkohol, papierosy i nielegalne narkotyki;
• zaburzenia snu: między innymi bezsenność, nadmierna senność, narkolepsja.

Jakie są przyczyny chorób psychicznych?

Nie ma dokładnej przyczyny występowania zaburzeń psychicznych. Choroba psychiczna u dzieci czy u dorosłych może wystąpić z różnych powodów. Rozpoznanie niektórych zaburzeń psychicznych nie zawsze jest łatwe. Do tego dochodzi opór niektórych osób przed przyznaniem się do tego, że „mam problemy psychiczne”. Obecnie uważa się, że większość chorób psychicznych spowodowana jest zespołem czynników, które działają w połączeniu ze sobą.

Do głównych bodźców ryzyka, które powodują choroby psychiczne u dzieci lub u dorosłych zalicza się czynniki:

• środowiskowe: stresujący tryb życia, niewłaściwe warunki pracy, złe nawyki żywieniowe;
• społeczno-kulturowe: kontekst polityczny i ekonomiczny, problemy finansowe, kwestie religijne;
• genetyczne: rodzinna historia chorób psychicznych;
• chemiczne: zaburzenia równowagi chemicznej w mózgu, takie jak niskie stężenie serotoniny.

Bardzo ważne jest również to, w jaki sposób każda osoba wzmacnia swoją zdolność do zarządzania myślami i emocjami. Niektórzy, znajdując się w ryzykownych sytuacjach, mają tendencję do rozwijania większej zdolności radzenia sobie z problemami, które potencjalnie powodują choroby psychiczne. Inni zupełnie sobie nie radzą i są podatni na zachorowanie.

Jak rozpoznać chorobę psychiczną? Objawy chorób psychicznych

Oznaki i pierwsze objawy choroby psychicznej różnią się w zależności od zaburzenia, okoliczności i innych czynników. Mogą wpływać na emocje, myśli i zachowanie.

Aby dobrze rozpoznać chorobę psychiczną, należy zgłosić się do psychologa. Jednak, jeśli zadajesz sobie pytanie: „czy jestem zdrowa psychicznie?, jak sprawdzić, czy jestem chory psychicznie?, lub czy bliska mi osoba cierpi na schorzenia psychiatryczne?”, zwróć uwagę na przykładowe symptomy.

Objawy zaburzeń psychicznych

• uczucie smutku lub przygnębienia;
• problemy w logicznym w myśleniu lub zmniejszona zdolność koncentracji;
• nadmierne lęki, zmartwienia lub skrajne poczucie winy;
• ekstremalne wzloty i upadki, wahania nastroju;
• wycofanie się z życia towarzyskiego, zdystansowania od przyjaciół i codziennych zajęć;
• duże zmęczenie, niski poziom energii lub problemy ze snem;
• oderwanie od rzeczywistości (urojenia), paranoja lub halucynacje;
• nieumiejętność radzenia sobie z codziennymi problemami lub stresem;
• trudności ze zrozumieniem i odniesieniem się do sytuacji i ludzi;
• problemy związane z nadużywaniem alkoholu;
• uzależnienia od narkotyków;
• duże zmiany w nawykach żywieniowych;
• zmiany pożądania seksualnego;
• nadmierny gniew, wrogość lub przemoc;
• myśli samobójcze.

Czasami objawy zaburzenia zdrowia psychicznego pojawiają się jako problemy fizyczne, takie jak rozstrój żołądka, bóle pleców, głowy lub w innych miejscach bez wyraźnej, innej przyczyny zdrowotnej.

Choroba psychiczna – najczęstsze rodzaje w dobie pandemii

Niepokojący wzrost diagnozy zaburzeń psychicznych odnotowano w Polsce w dobie pandemii Covid-19. Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Warszawie w ramach kampanii #ŻyjDobrze przeprowadziła analizę kondycji psychicznej po okresie pandemii. Okazuje się, że ten czas był bardzo wyczerpujący i wiązał się ze wzrostem poziomu stresu z powodu wielu czynników, np. zamartwiania się o sytuację materialną. W konsekwencji najczęstsze choroby psychiczne obserwowane w tym okresie to depresja, zaburzenia lękowe oraz nadużywanie alkoholu i innych substancji psychoaktywnych. Odnotowano również wzmożone podejmowanie prób samobójczych, samookaleczenia oraz przemoc.

Niewątpliwie w okresie pandemii SARS-CoV-2 na piedestał wysunęła się depresja. Bardzo często towarzyszyły jej objawy lęku. Stan ten powodował najczęściej „nadmierny, długotrwały stres (71%), w dalszej kolejności samotność, brak kontaktów z ludźmi lub kontakty powierzchowne (56%) oraz szybkie tempo życia, brak czasu dla siebie, nadmiar obowiązków, pracy (52%)”[1]. Równie często występowały uzależnienia i związane z nimi zaburzenia psychiczne po alkoholu.

[1] https://www.gov.pl/web/wsse-warszawa/zdrowie-psychiczne

Najcięższe choroby psychiczne – lista

Wiele chorób psychicznych upośledza codzienne funkcjonowanie. Są wśród nich jednak takie, z którymi choremu naprawdę trudno żyć, zwłaszcza gdy ich objawy są bardzo nasilone.

Poważne choroby psychiczne

1. Depresja: dla jednych duży smutek, dla drugich poczucie beznadziejności. Objawy tej choroby to nie tylko zniechęcenie i płaczliwość. To także m.in. niska samoocena, poczucie winy, drażliwość, negatywne myśli i utrata zainteresowania codziennością. Tak naprawdę prawie 60% wszystkich samobójstw popełnianych jest przez osoby z depresją, które nie potrafią poradzić sobie ze swoim stanem. Brak odpowiedniej interwencji psychologicznej i farmakologicznej może doprowadzić do śmierci.
2. Schizofrenia: jedno z głównych zaburzeń psychotycznych, które jest związane z licznymi chorobami psychicznymi. Dzieje się tak dlatego, że choroba ta może zarówno zwiększać nasilenie wcześniej istniejących problemów psychicznych, jak i powstawać w ich wyniku. Oczywistym objawem tego stanu jest dezorganizacja myślenia. W najbardziej zaawansowanym stopniu wpływa również na postrzeganie rzeczywistości i zmienia ekspresję myśli.

3. Choroba afektywna dwubiegunowa: to jedna z najczęstszych chorób psychicznych we współczesnym społeczeństwie. Charakteryzuje się nierównowagą, która powoduje nieprzewidywalne wahania stanu emocjonalnego, wpływa na nastrój i jest ściśle związana z depresją. Główną cechą tej choroby jest niestabilność psychiczna, która objawia się naprzemiennym stanem udręki i zniechęcenia z fazami impulsywności i ekstrawersji.
4. Psychoza: stan psychotyczny to zbiór bardzo ciężkich objawów, które prowadzi chorego do utraty kontaktu z rzeczywistością. Jednym z jej najbardziej charakterystycznych oznak są urojenia oraz halucynacje (omamy). Wśród różnych typów psychozy wymienia się wspomnianą wcześniej schizofrenię oraz zaburzenie schizoafektywne, psychozy reaktywne i egzogenne.
5. Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne: powodują obsesyjne i kompulsywne uczucia i myśli, które naruszają równowagę emocjonalną jednostki i wpływają na wykonywanie rutynowych zadań. Pacjent prezentuje przesadne zachowania w stosunku do prostych codziennych spraw. Większość osób ma obsesję na punkcie czystości, zarówno w domu, jak i w odniesieniu do nawyków higienicznych, np. na punkcie mycia rąk. Inni są uzależnieni od nawyku zbierania przedmiotów lub działają impulsywnie, w bardzo niespokojny lub skrajnie euforyczny sposób.
6. Zaburzenia lękowe: ten rodzaj choroby psychicznej charakteryzuje się nadmierną troską i przewidywaniem możliwych niebezpieczeństw, które ingerują w życie osobiste i społeczne danej osoby. Do głównych zaburzeń lękowych, z których każdy ma określone objawy, należą, fobie, zespół lęku napadowego i uogólnione zaburzenie lękowe.
7. Zaburzenia odżywiania: jedną z chorób związanych z tą sferą jest jadłowstręt psychiczny (anoreksja), czyli problem charakteryzujący się celową utratą wagi wynikającą z odmowy jedzenia. Wiąże się to ze zniekształconym obrazem własnego wizerunku w lustrze, podtrzymywanym przez nadmierny lęk przed przybraniem na wadze. W przeciwieństwie do tego istnieje bulimia: nawyk spożywania dużych ilości pokarmu w celu natychmiastowego wywołania wymiotów, by wydalić z siebie spożyte jedzenie i uniknąć gromadzenia kalorii. Oprócz wywoływania wymiotów częste jest stosowanie środków przeczyszczających, praktykowanie długotrwałych głodówek i bardzo intensywnych ćwiczeń fizycznych, nawet z ryzykiem wyrządzenia sobie krzywdy.

Bardzo ciężkie są także zaburzenia psychiczne po alkoholu i innych substancjach psychoaktywnych. Wiąże się to m.in. z alkoholizmem, narkomanią czy nawet lekomanią. Ta grupa obejmuje wszystkie zaburzenia, które różnią się stopniem nasilenia, cechami i objawami, ale łączy je fakt, że są one przypisywane używaniu co najmniej jednej substancji psychoaktywnej, legalnej lub nielegalnej.

Leczenie chorób psychicznych – do kogo po pomoc?

Jeśli podejrzewamy chorobę psychiczną u kogoś bliskiego lub szukamy odpowiedzi na pytanie: „na co jestem chory”, jest jedno wyjście. Niezwłocznie skonsultuj się ze specjalistą do spraw zdrowia psychicznego. Większość chorób psychicznych nie ustępuje samoistnie, a nieleczone zaburzenie może z czasem ulec pogorszeniu i spowodować poważne problemy. Psycholog, psychoterapeuta to odpowiednia osoba do udzielania pomocy.

W pierwszej kolejności leczenie chorób psychicznych powinno skupiać się na postawieniu prawidłowej diagnozy. Bez niej trudno o dobranie odpowiedniej metody leczenia. Aby tak się stało, psycholog musi przeprowadzić szczegółowy wywiad z pacjentem, zastosować obserwację oraz wykorzystać test na choroby psychiczne. Istnieje wiele narzędzi psychologicznych w formie krótszych lub dłuższych kwestionariuszy, które pomagają ustalić, co czuje i przeżywa chory. W diagnozie zaburzeń psychicznych należy wykluczyć także choroby umysłowe lub inne, które mogą powodować podobne objawy.

Duże znaczenie w trakcie leczenia ma psychoterapia. To ona pomaga zreorganizować myśli i uczucia, zgodnie z potrzebami każdej osoby. Wnosi również duży wkład w naukę lepszego radzenia sobie ze stresem, nasileniem objawów i identyfikacją pierwszych oznak nawrotu choroby. Dlatego wizyty u psychoterapeuty są niezbędne w walce z chorobami psychicznymi.

Nie bój się szukać pomocy! Zarezerwuj wizytę

Nie wstydź się problemu! Ważne jest, aby zwrócić się o pomoc do psychologa, zanim dojdzie do najgorszego. Nie zwlekaj z szukaniem jej dla siebie lub kogoś bliskiego. Profesjonalne leczenie zmniejsza negatywne skutki choroby psychicznej.

W poradni Spokój w Głowie czeka na Ciebie zespół specjalistów, którzy wykonują diagnostyczne testy psychologiczne dla dzieci, młodzieży i dorosłych oraz ustalają ścieżkę właściwego postępowania dla konkretnego przypadku.

Uwaga! Ze względu na osoby, które szukają informacji i pomocy psychologicznej w Internecie, w tekście zastosowano zamiennie pojęcia „choroba psychiczna” i „zaburzenie psychiczne”. Ma to na celu ułatwienie użytkownikowi odnalezienie interesującej go treści w wyszukiwarce Google. Pamiętaj, że wpis blogowy nie jest artykułem naukowym, a jego treść stanowi jedynie wartość informacyjną i nie zastąpi wizyty u specjalisty.