Czy znasz kogoś, kto mdleje na widok krwi? A może sam zmagasz się z tym problemem i słabo Ci na jej widok? Możliwe, że ta osoba lub Ty macie hemofobię. To patologia psychologiczna charakteryzująca się irracjonalnym i przesadnym strachem przed krwią. Skąd się bierze taki stan? Jak sobie z nim poradzić? Dowiedz się więcej.
Spis treści:
Hemofobia – patologiczny lęk przed krwią
Jak reaguje osoba z lękiem przed widokiem krwi?
Skąd się bierze strach przed krwią?
Czy hemofobia stanowi zagrożenie?
Jak pokonać lęk przed krwią? Leczenie hemofobii
Jak radzić sobie w sytuacji pobierania krwi?
Czym są irracjonalne lęki?
Strach jest naturalną emocją, niezbędną do przetrwania człowieka. W końcu ma za zadanie chronić przed sytuacjami, które stanowią realne zagrożenie. Gdyby nie strach, ludzie mogliby narażać się na realne i niepotrzebne ryzyko. Dlatego można mówić o jego racjonalnej odmianie, która pozwala odpowiednio zareagować na sytuacje niosące ryzyko negatywnego wpływu na Twoje życie.
Na przykład wyobraź sobie, że zgubiłeś się w lesie i zaczynasz odczuwać duży głód. Po czym znajdujesz owoc, którego nie znasz, więc nie wiesz, czy jest jadalny. Nawet jeśli jesteś głodny, nie zjesz go, bo wiesz, że może być trujący. Strach przed zachorowaniem powstrzyma Cię przed popełnieniem błędu. Dlatego racjonalne zachowanie ma logiczny sens i być może uratuje Ci życie.
Przeciwieństwem takiego sensownego strachu są irracjonalne lęki. Można je odczuwać w obliczu sytuacji, w której nie ponosi się realnego ryzyka jej negatywnego wpływu na życie. Niektóre najpopularniejsze lęki tego rodzaju to obawy przed:
- wystąpieniami publicznymi;
- lataniem;
- pająkami;
- zastrzykiem;
- krwią.
Hemofobia – patologiczny lęk przed krwią
Hemofobia charakteryzuje się strachem przed krwią i jest dość powszechnym rodzajem wśród fobii specyficznych. W DSM-V Klasyfikacji Zaburzeń Psychicznych Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego jest sklasyfikowana jako podtyp fobii swoistej typu krew-iniekcja-rana. Obejmuje on również strach przed igłami. Z tego powodu zwykle hemofobii towarzyszy aichmofobia (nadmierny i irracjonalny lęk przed igłami).
Lęk przed krwią sprawia, że ludzie są przerażeni w sytuacjach związanych z kontaktem z tym płynem ustrojowym. Sam widok krwi powoduje u nich paniczny strach. Osoby z hemofobią często unikają przebywania w miejscach, w których może ona występować, takich jak szpitale, przychodnie, punkty pobierania krwi lub centra krwiodawstwa. Ponadto mogą rozwinąć lęk na samą myśl o konieczności kontaktu z tym płynem ustrojowym.
Jakie są objawy hemofobii?
Objawy hemofobii mogą się różnić w zależności od osoby. Jednak do najczęstszych należą:
- wysokie ciśnienie krwi;
- przyspieszone tętno;
- drżenie kończyn;
- omdlenie na widok krwi;
- bóle i zawroty głowy;
- nudności;
- dreszcze;
- duszność;
- uczucie suchości w ustach;
- nadmierne pocenie;
- uczucie niekontrolowanej paniki;
- chęć uniknięcia sytuacji zagrożenia (np. niewykonanie niezbędnych badań z obawy przed zobaczeniem krwi);
- niezdolność do kontrolowania strachu, mimo że nie ma realnego ryzyka utraty zdrowia lub życia;
- strach przed ostrymi i spiczastymi przedmiotami, takimi jak igły i noże.
Jak reaguje osoba z lękiem przed widokiem krwi?
Osoby z hemofobią nie tylko mają lęk przed widokiem krwi własnej, ale także boją się cudzej. W niektórych przypadkach mogą nawet mieć atak lęku, gdy zobaczą krew zwierzęcia. Dla takiego człowieka stanięcie przed widokiem tego płynu ustrojowego w jakiejkolwiek postaci stanowi duże wyzwanie. Tętno przyspiesza, pojawia się irracjonalny lęk, występują mdłości oraz drżenie kończyn.
Przy hemofobii, po wystąpieniu pierwszych objawów lęku, następuje nagły spadek ciśnienia krwi i częstości akcji serca. To on powoduje omdlenie, bladość lub osłabienie, czego raczej nie obserwuje się w innych reakcjach fobicznych. Te odzewy występują, ponieważ mózg nie otrzymuje odpowiedniego dopływu krwi.
Skąd się bierze strach przed krwią?
Dlaczego czasami na widok krwi człowiek reaguje tak irracjonalnie? Skąd się bierze strach przed krwią? Nie ma konkretnej przyczyny hemofobii ani badań z dowodami naukowymi, które mogą potwierdzić jej ostateczne podłoże. Fobia, która wywołuje lęk na widok krwi, jest powiązana z ogólnym strachem przed medycyną. Ta dziedzina i towarzyszące jej zabiegi są przecież związane z krwią, zastrzykami, obrażeniami, bólem i śmiercią.
Co jeszcze może przyczyniać się do lęku przed krwią?
- Telewizja i kino ze swoimi obrazami, którym towarzyszą krwawe sceny, historie o morderstwach i seryjnych mordercach, kultura Halloween itp.
- Krwawienie jest często oznaką lub wskazówką, że coś jest nie tak z organizmem. Tak więc hipochondria, czyli odczuwanie silnego lęku o swoje zdrowie, również może być powiązana z hemofobią.
- Strach przed zarazkami lub mysofobia, czyli lęk przed brudem, także mogą wywołać hemofobię. Na przykład osoba obawia się, że czynniki chorobotwórcze przejdą na nią przez krew innej osoby.
- Lęk przed krwią jest również powiązany ze strachem przed śmiercią, czyli tanatofobią.
- Widok krwi często powoduje omdlenie, co w rzeczywistości jest reakcją obronną organizmu mającą na celu ochronę przed dalszym stresem.
- Podobnie jak w przypadku innych specyficznych lęków, osoby cierpiące na hemofobię mogą mieć negatywne lub traumatyczne doświadczenia z dzieciństwa. Na przykład były świadkami lub uczestnikami wypadku albo ofiarami molestowania.
Jak widać, hemofobia może mieć różne podłoża, dlatego należy dokładnie ustalić jej przyczyny. Najlepiej zrobić to na wizycie u psychologa, który pomoże dotrzeć do źródła strachu przed krwią i określić, dlaczego tak mocno rozwinął się u danej osoby.
Czy hemofobia stanowi zagrożenie?
Utrata przytomności lub atak paniki na widok krwi mogą być wstydliwe dla osoby, która ich doświadcza. Dlatego często przeżycie takiej sytuacji sprawia, że chory za wszelką cenę stara się uniknąć widoku krwi.
W tej fobii osoba ma ogromny dyskomfort w kontaktach, nawet z własną krwią, co powoduje ingerencję w jakość jej życia. W efekcie unika ona badania krwi lub rezygnuje z wykonywania zabiegów medycznych niezbędnych dla jej zdrowia. To z kolei utrudnia postawienie diagnozy w przypadku choroby fizjologicznej i wdrożenie odpowiednich metod leczenia.
Według psychologów człowiek cierpiący na hemofobię może mieć problemy osobiste, które są w stanie poważnie zagrozić jego zdrowiu. Co więcej, strach na widok cudzej krwi może paraliżować i utrudniać udzielenie pomocy innej osobie, która jej wymaga. Na przykład rodzic, który ma hemofobię i jest świadkiem skaleczenia swojego dziecka, nie jest w stanie prawidłowo zareagować i podjąć się czynności pierwszej pomocy. Kobieta w ciąży, która cierpi na taką przypadłość, ma problemy z regularnym wykonywaniem badania krwi, co może negatywnie wpłynąć na zdrowie jej i płodu.
Jak pokonać lęk przed krwią? Leczenie hemofobii
Hemofobia na ogół może zostać wyleczona, i to z zastosowaniem różnych metod. Jedną z najbardziej powszechnych i skutecznych jest psychoterapia poznawczo-behawioralna. W dłuższej perspektywie daje ona dobre wyniki, a w bardziej zaawansowanych przypadkach jest stosowana w połączeniu z lekami psychotropowymi.
Czasami pacjent musi przyjmować również leki przeciwdepresyjne, ponieważ zdarza się, że lęk przed krwią jest skorelowany z tym stanem psychicznym. W rezultacie środki farmakologiczne mogą pomóc kontrolować różne patologie, także uogólniony lęk. Dlatego konieczna jest wizyta u psychologa lub psychiatry w celu uzyskania profesjonalnej diagnozy, a także zastosowania najlepszej formy terapii.
Leczenie hemofobii opiera się nie tylko na terapiach psychologicznych, które polegają na stopniowym odczulaniu pacjenta na krew. Ważne są również techniki samopomocy, aby wiedzieć, jak lepiej radzić sobie z lękiem. Obejmują relaksację, kontrolę oddechu, jogę oraz inne skuteczne metody uspokajające ciało i umysł.
Jak radzić sobie w sytuacji pobierania krwi?
Wiadomo, że ze względów zdrowotnych czasami konieczne jest pobranie krwi. Chociażby po to, by można było zweryfikować różne stany organizmu człowieka, takie jak obecność chorób, a nawet brak składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania. Hemofobia stanowi poważną przeszkodę na drodze wykonania tego zabiegu.
Osoby cierpiące na omdlenia przy pobieraniu krwi lub wpadające w paniczny lęk na sam widok płynących do strzykawki czerwonych kropel, często unikają wykonywania badań. Strach odczuwany w przypadku pobierania krwi może sprawić, że nie zostanie postawiona diagnoza, która może uratować życie. Takie działanie jest bardzo niebezpieczne dla zdrowia i naraża na ryzyko śmierci.
Sposoby przezwyciężenia lęku przed pobraniem krwi są bezpośrednio związane z przyczyną fobii. U niektórych osób strach związany jest z igłami i strzykawkami, u innych dotyczy tylko krwi. Jeśli próbujesz przezwyciężyć fobię przed pobraniem krwi, zapoznaj się z poniższymi wskazówkami, aby dowiedzieć się, jak sobie z tym poradzić.
-
Kontroluj swoje myśli
Zacznij od próby zmiany sposobu, w jaki postrzegasz potrzebę pobierania krwi. Zwykle najlepszym sposobem na przezwyciężenie strachu jest próba zmiany sposobu, w jaki o nim myślisz. Korygowanie zniekształceń poznawczych jest kluczem do sukcesu. O jakich przekonaniach mowa? Np. o natarczywej myśli, że coś złego stanie się z Twoim ciałem, jeśli pielęgniarka wbije się w nie igłą. Szkodliwy jest nawet sam fakt, że nie możesz znieść myśli o pobraniu krwi z ciała. To dodatkowo podkreśla ten strach w Twoim umyśle.
Konieczna jest zmiana kierunku myślenia na bardziej pozytywne. Na przykład skup się na tym, że pobieranie krwi jest wykonywane po to, by chronić Twoje zdrowie i pomóc Ci ustrzec się problemów w funkcjonowaniu organizmu.
-
Dowiedz się, jak rozpoznać sytuacje, które Cię przerażają
Zapisz sytuacje, które wywołują u Ciebie strach. Dla wielu osób sam widok obrazu badania krwi powoduje fobię. Notuj momenty, które sprawiają, że czujesz się niekomfortowo. Z psychologicznego punktu widzenia ta praktyka jest bardzo skuteczna w uzewnętrznianiu swoich lęków i prowadzi do bardziej praktycznego rozwiązania problemu.
-
Odwróć swoją uwagę podczas pobierania krwi
Gdy pielęgniarka podejdzie do Ciebie pobrać krew, skoncentruj się na jakimś punkcie, na przykład na ścianie i oddychaj głęboko. Inne rodzaje ćwiczeń, takie jak medytacja wykonana przed wyjściem z domu, mogą również zmniejszać stres i lęk przed krwią. Unikaj także przyglądania się temu, jak pracownik służby zdrowia przeprowadza badanie. Nie patrz na przygotowywanie strzykawki czy pobieranie krwi, by nie konfrontować się z przedmiotem swojego lęku.
-
Poinformuj o lęku pracownika służby zdrowia
Doświadczenie osoby z laboratorium z pewnością pomoże Ci złagodzić problem. Poinformuj o tym, że odczuwasz lęk i panicznie boisz się widoku krwi. Poproś specjalistę, aby poinformował Cię, kiedy rozpocznie przygotowywanie całej procedury. Wówczas masz czas na odwrócenie wzroku i skupienie się na czymś innym.
Hemofobia – lęk to nie wstyd!
Wiesz już, że lęk przed krwią to hemofobia. Pamiętaj, by nie ukrywać swojego strachu, zwłaszcza gdy musisz wykonać badania krwi. Nie wstydź się tego, że się czegoś boisz. Masz prawo odczuwać lęk, a jego patologiczne podłoże można i trzeba leczyć. Łatwiej jest poradzić sobie z problemem, gdy istnieje już racjonalna świadomość jego istnienia. Nie czuj się z tego powodu nieswojo ani nie bądź zawstydzony.
Jednak ważne jest, aby szukać odpowiedniego leczenia. Jeśli Twój lęk na widok krwi przeszkadza w normalnym funkcjonowaniu lub nie pozwala Ci podjąć interwencji medycznej, warto poszukać pomocy. Porozmawiaj z przyjaciółmi, rodziną i zasięgnij porady psychologa lub psychologa online. W gabinetach naszej poradni czekają na Ciebie specjaliści, którzy wesprą Cię na drodze do przezwyciężenia paraliżującego strachu przed krwią.
Teksty na stronie mają charakter informacyjny i nie zastępują usług świadczonych przez profesjonalistów.
